HỌC THUYẾT THÁNH TÊRESA HÀI ĐỒNG GIÊ SU:
THƠ ẤU THIÊNG LIÊNG
Mọi người thường nghĩ rằng để trở nên hoàn thiện người ta cần thiết phải sống một cuộc đời thật khắc khổ nghiệm nhặt. Truyện các thánh thuật lại việc các ngài quả thực đã sống cuộc sống đầy sự kham khổ và trải qua đủ mọi hình thức đánh tội để tự khắc chế tội lỗi và yếu đuối bản thân. Do đó, trở nên thánh được xem như là một đặc ân được ban cho một số linh hồn Chúa tuyển chọn. Thiên Chúa đã ưu ái ban cho các ngài những đặc sủng như là làm được phép lạ, tiên báo được những sự sắp xãy đến, được ơn mặc khải cho biết những điều bí nhiệm … vượt khỏi tầm hiểu biết của một con người bình thường.
SỨ ĐIỆP CỦA CHỊ THÁNH TÊRÊSA
Trong thời đại chúng ta đã xuất hiện một nữ tu dòng Carmel, tuy còn rất trẻ và có thể nói là không có uy tín để lên tiếng, nhưng Chị đã kiên trì trong việc trình bày một Con Đường Nhỏ rất thẳng và ngắn, một con đường hoàn toàn mới sẽ đưa con người đến sự toàn thiện. Trong khi người khác cho rằng nên thánh là một việc rất khó khăn thì Chị lại cho là thật dễ dàng. Chị Thánh đã khẳng khái cho rằng việc để đạt tới sự thánh thiện không nhất thiết liên quan tới những hình thức tập luyện đa dạng, những việc đánh tội khắc nghiệt, để nhận lãnh những ân sủng phi phàm. Điều cần thiết đơn giản hệ tại là nhận thức ra rằng mình là không là gì cả và tiến đến Chúa với yêu thương và tin cậy. Chị Thánh tuyên bố: Sự thánh thiện chính là một khuynh hướng nội tại làm cho chúng ta trở nên khiêm nhu và bé nhỏ trong cánh tay Chúa, ý thức được mình yếu đuối mà trông cậy hoàn toàn vào lòng nhân từ của Chúa Cha. Trong tinh thần này, Chị đang mời gọi chúng ta trở lại với linh đạo đơn sơ của Phúc âm.
Theo những quan điểm lệch lạc trước đó thì thật không ngạc nhiên cho lắm khi thấy rằng học thuyết của Chị Thánh Têrêsa đã làm nảy sinh sự nghi ngờ và tranh luận cho nhiều người đương thời. Do bởi từ quyền lực nào mà vị nữ tu nầy đã có được, một nữ tu đã chết chỉ sau một thời gian ngắn sống ở trong đan viện? Liệu những giáo huấn của Chị có được chấp nhận hơn những giáo huấn của những bậc thầy nhân đức nổi tiếng trong đời sống thiêng liêng và của những bậc thần học uyên bác? Tuy nhiên cũng có những người đã tham khảo kỹ lưỡng những lời của Chị Thánh Têrêsa đã nhận ra trong đó âm thanh vang vọng của Phúc Âm và tiếng nói của Thiên Chúa.
Những tranh luận về giáo huấn của Chị cũng đã nhanh chóng tan biến. Con Đường Nhỏ dẫn tới sự toàn thiện đã nhận được sự phê chuẩn của những thẩm quyền cao nhất trong đời sống tinh thần và đã được giáo huấn của Hội thánh xác nhận. Lúc bấy giờ một ‘cơn bão vinh quang đã bùng nổ’ đến từ thẩm quyền tối cao của Hội thánh, và đã làm cho thế giới nhận thấy rõ ràng rằng: Vị thánh nầy đã thật sự mang đến cho nhân loại một sứ điệp thiên đàng mới, “omen novum.” [lời của Đức Giáo Hoàng Piô XI (18 tháng 8 năm 1925)]
LỊCH SỬ CỦA SỨ ĐIỆP
Sứ điệp của Chị Thánh Têrêsa trở nên tài sản chung cho mọi người qua sự xuất hiện của cuốn tiểu sử của Chị: 'Chuyện một Linh Hồn.'
Thoạt đầu, Têrêsa không nghĩ sẽ viết lại cuộc đời mình. Chính Nữ Tu Maria Thánh Tâm (Sister Marie of the Sacred Heart) là chị ruột của Têrêsa đã xin với Mẹ Bề Trên Agnes cho Têrêsa viết lại thời niên thiếu của Teresa. Têrêsa khởi sự viết từ đầu năm 1895 và ngày 20 tháng 1 năm 1896 Chị đã trao cho Mẹ Agnes bản thảo và được cho in và phổ biến 8 chương đầu của cuốn tự thuật ‘Một Tâm Hồn.’
Sau đó, chị Marie đã hỏi Têrêsa về những suy tư xuất phát từ đáy tâm hồn mà Têrêsa gọi đó là ‘học thuyết nhỏ bé’ của riêng Chị. Học thuyết này đã được in trong chương thứ 9 của cuốn ‘Một Tâm Hồn.’ Những trang tự thuật này được viết từ ngày 13 đến ngày 16 tháng 9 năm 1896, trong thời gian chuẩn bị cho ngày kỷ niệm 6 năm khấn dòng (Têrêsa khấn dòng vào ngày 8 tháng 9 năm 1890) trước ngày 8 tháng 9 năm 1896 và Têrêsa đã được soi sáng để viết lại ‘Học Thuyết Nhỏ Bé’ của chị.
Vào ngày 3 tháng 6 năm 1897, theo yêu cầu của Mẹ Agnes, Mẹ Marie de Gonzague yêu cầu Têrêsa viết thêm về cuộc sống tận hiến của Chị. Những trang cuối cùng của thủ bản đã được viết từ ngày 8 đến 10 tháng 7 năm đó bằng bút chì vì Têrêsa không còn có thể cầm bút mực được nữa, đây là chương 9 và 10 của cuốn ‘Một Tâm Hồn.’
Thủ bản của Têrêsa là hoa trái của sự chiêm nghiệm chín chắn và khả năng quan sát vững chải của Chị. Têrêsa thông minh tuyệt vời với một sức mạnh tâm lý đặc biệt. Ngay từ nhỏ Chị đã để tâm chú ý đến những lời nói cũng như những sự việc xảy ra chung quanh Chị. Với khả năng này Chị đã có thể quan sát rất nhiều sự việc, học hỏi kinh nghiệm từ nhiều người khác để rồi đưa tới hiểu biết cho chính tâm hồn và tâm trí của Chị.
Những người chị ruột của Têrêsa đã nhận thấy Têrêsa, dù khi còn rất bé, có một trí phán xét rất đúng đắn. Têrêsa cũng đã nhận rằng chính từ hồi còn nhỏ Chị đã đánh giá mọi sự giống như sau này lúc Chị đã trưởng thành. Những thử thách trong thuở ấu thơ cũng giúp nhiều cho sự trưởng thành trong đời sống thiêng liêng của Chị.
Têrêsa đã nhận lãnh được sự dạy dỗ của dòng Carmel trong thời gian tu trì. Chị không tìm đọc thật nhiều sách như những người gọi là ngoan đạo hay thường tỏ ra. Têrêsa chỉ đọc những sách sau: Thánh Kinh Cựu Ước và Tân Ước, Gương Phúc (The Imitation of Christ, Những Nền Tảng Của Đời Sống Tâm Linh (Foundations of the Spiritual Life) của cha Surin, Kết Thúc Đời Này và Mầu Nhiệm Đời Sau (The End of the Present world and the Mysteries of the Future Life) của cha Arminjon, và những tác phẩm của Thánh Têrêsa Giêsu (Therese of Jesus) và Thánh Gioan Thánh Giá (John of the Cross).
Có thể nói rằng sự soi sáng chủ yếu trong cuộc sống của Teresa chính là Chúa Thánh Thần. Chính Người đã hướng dẫn Têrêsa ngay từ thuở bé thơ và đã ban cho Chị nhiều ơn ngay từ khi còn rất bé. Chính Chúa Thánh Thần qua Thánh Kinh đã mặc khải cho Chị viết ra 'Học Thuyết Nhỏ Bé’ của Chị. Và Chúa Giêsu, thổ lộ cho Chị trong suy nguyện của Chị, những bí mật của tình yêu của Người.
Học thuyết nầy của Chị Thánh Têrêsa đã được phát huy dần dần, và với những tiêu chuẩn giúp cho sự phát triển đó Chị Thánh Têrêsa đã hướng dẫn cho những tập sinh của Chị. Đó là lý do tại sao Chị đã không thấy bất cứ khó khăn nào khi được bảo viết về cuộc sống và diễn tả những kinh nghiệm của mình.
Tuy nhiên ba thủ bản, mà bây giờ được nhập lại thành quyển sách ‘Một Tâm Hồn,’ đầu tiên không được dự định cho phổ biến. Thủ bản thứ nhất, nhắc lại những kỷ niệm thời thơ ấu của Chị Thánh và được dự định chỉ cho gia đình của Chị thôi, và đó cũng là ý định của những người chị của Chị Thánh. Điều nầy giải thích sự tự do và đơn sơ mà chúng được viết ra và tại sao chúng lại chứa những chi tiết xem ra có vẻ trẻ con. Thủ bản thứ hai được viết cho chị Maria Thánh Tâm. Thủ bản thứ ba được cho là để giúp cho những người sẽ viết về cái chết của Têrêsa (theo như thói quen trong Dòng Kín) và chỉ phần nầy được dự định cho phổ biến. Tuy nhiên bởi vì có rất nhiều linh hồn có thể rút ra được những lợi ích từ học thuyết của Chị Thánh Têrêsa nên đó là cơ hội làm cho những thủ bản của Chị được phổ biến rộng rãi hơn.
Khoảng đầu tháng 6 năm 1897, mẹ Agnes nghĩ đến việc cho xuất bản thủ bản diễn tả đời sống của Chị Thánh. Mẹ nói với Têrêsa về điều nầy và Chị Thánh đã không phản đối. Chị chỉ xin người mẹ nhỏ, như Chị vẫn gọi thế, duyệt xét và họ đã nhập chung lại. Cuối cùng chính Chị Thánh đã có một ước muốn rõ ràng về một ấn bản như thế: Thủ bản nên được cho xuất bản ngay sau khi con qua đời. Trừ Mẹ Bề Trên ra, nếu mẹ nói cho bất cứ ai, quỷ dữ sẽ đặt ra hàng ngàn cái bẫy để ngăn chận sự xuất hành thủ bản nầy bởi vì nó rất quan trọng. Thiên Chúa đã cho Chị hiểu rằng học thuyết của Chị đã được dự định từ trước cho các linh hồn và sứ mạng đặc biệt đó đã được giao phó cho Chị từ trời cao.
HỌC THUYẾT CỦA CHỊ THÁNH TÊRÊSA CÓ GIÁ TRỊ THẨM QUYỀN NÀO KHÔNG?
Chứng nhận của Chị Thánh Têrêsa. Giá trị học thuyết của Chị Thánh và tính chất xác thực của sứ mạng của Chị được bảo chứng từ ba yếu tố: của chính Chị Thánh, của các vị Giáo Hoàng và, từ bởi chính Thiên Chúa.
Một vài tuần trước khi chết Têrêsa đã nói với Mẹ Agnes: Thủ bản này thực sự là những tấm gương phản ảnh tâm hồn con. Me yêu dấu, những trang này sẽ đem lại những điều tốt lành. Chúng sẽ làm cho nhiều tâm hồn hiểu biết rõ hơn về sự nhân lành của Thiên Chúa. Têrêsa cảm nhận chắc chắn rằng học thuyết của Chị đã đến từ Thiên Chúa, chị đã nói với Mẹ Agnes: 'Người ta sẽ nhận ra rằng tất cả những gì con viết ra đều đến từ Thiên Chúa Nhân Lành.'
Têrêsa đã nói với chị em Nhà Tập: Nếu em đã hướng dẫn các chị sai lầm với Con Đường Nhỏ Thương Yêu của em thì sau khi chết em sẽ hiện ra để nói các chị đi theo một con đường khác. Nhưng nếu em không trở lại thì hãy tin em, chúng ta không bao giờ đã quá trông cậy vào Thiên Chúa Nhân Lành là Đấng đầy quyền năng và hay thương xót. Chúng ta sẽ nhận được từ Người tất cả những gì chúng ta hy vọng..
Vào ngày 25 tháng 9 năm 1897, một vài ngày trước khi chết Têrêsa đã xác nhận với Mẹ Agnes: Bây giờ con cảm thấy tất cả những gì con đã nói và viết ra đều là sự thật.
Têrêsa đã không trở lại để sửa sự dạy dỗ của mình, nhưng trong đêm 15 rạng ngày 16 tháng 1 năm 1910 Têrêsa đã hiện ra với Mẹ Bề Trên dòng Carmel of Gallopi và công bố rằng: Con Đường con đi là đúng.
Không chỉ qua những gì Chị Thánh Têrêsa viết ra đã đem lại điều tốt cho các linh hồn mà chính Chị đã can thiệp trực tiếp nữa. Chị Thánh Têrêsa đã tuyên bố rằng Chị sẽ làm mưa hoa hồng xuống. Khi được hỏi: Như vậy Chị sẽ nhìn xuống chúng em từ trên cao? Têrêsa trả lời: Không, em sẽ xuống. Và ngay sau đó Chị nói thêm: Em không nghĩ nhiều đến hạnh phúc sẽ dành riêng cho mình. Chỉ có một kỳ vọng làm cho tim em rung động đó là tình yêu em sẽ nhận được và tình yêu em sẽ cho đi. Em nghĩ đến những điều tốt lành em sẽ làm sau khi chết: giúp các linh mục, các nhà truyền giáo và toàn thể Giáo Hội.
Đoạn sau đây đã nói lên rõ nét nhất vai trò của Chị Thánh Têrêsa: Em cảm thấy rằng sứ vụ của em sắp bắt đầu, sứ vụ của em là làm cho những người khác yêu Chúa Nhân Lành như em đã yêu Người, là chỉ cho mọi người Con Đường Nhỏ Thương Yêu. Nếu Chúa cho niềm mơ ước của em thành hiện thực, em sẽ hưởng thiên đàng của em ở dưới đất cho đến tận thế. Vâng, em muốn hưởng thiên đàng của em bằng việc làm điều tốt cho thế gian. Em sẽ không thể ngơi nghỉ cho đến ngày tận thế khi mà vẫn còn có linh hồn cần được cứu; nhưng, khi nào các Thiên Thần công bố: thời gian đã hết lúc đó em mới nghỉ ngơi. Em sẽ nghỉ ngơi vì lúc đó số những người được lựa chọn đã đủ và em sẽ được vui vẻ vào yên nghỉ. Trái tim em nhảy mừng với ý nghĩ này.
Ngày hôm sau, trở lại với cùng ý nghĩ, Têrêsa tuyên bố: Chúa không cho em niềm khao khát làm điều tốt cho thế gian nếu Người không dự tính hoàn thành nó. Nếu không Người đã cho em niềm khao khát được nghỉ yên trong Người. Ngay sau đó khi một Chị đọc cho Têrêsa nghe một đoạn nói về ân phước vĩnh cửu, Têrêsa đã thốt lên: Đây không phải là điều quyến rũ em, nhưng là tình yêu. Yêu và được yêu, và trở lại thế gian để làm cho Tình Yêu được yêu.
Chị Thánh Têrêsa thường nhắc lại những ý nghĩ đó và thêm rằng Chị cảm thấy chắc chắn rằng Chúa sẽ ban cho Chị điều Chị cầu xin. Chẳng hạn một lần kia Chị đã nói vói Mẹ Agnes: Bây giờ con cảm thấy tất cả nhũng sự kỳ vọng của con sẽ được thực hiện. Vâng, Chúa sẽ làm điều kỳ diệu cho con vượt quá niềm khao khát của con.
Sự đoan chắc này chỉ có thể đến từ Thiên Chúa. Chị đã đưa ra một lý do có thể khiến cho người khác cho là quá đáng: Trên Thiên Đàng, Thiên Chúa Nhân Lành sẽ làm tất cả những điều em muốn, bởi vì dưới thế gian chưa bao giờ em làm theo ý của em.
Têrêsa có trực giác rằng Chị sẽ được mọi người thương yêu vì học thuyết của Chị: Em biết rằng em sẽ được mọi người thương yêu. Mặt khác Chị cũng biết sứ vụ của Chị sẽ gặp rất nhiều khó khăn, học thuyết của Chị sẽ bị chống đối: Nhưng ý Chúa sẽ được thực hiện dù con người có ghen ghét.
Cuối cùng, một ngày kia khi Mẹ Agnes có vẻ buồn phiền vì Mẹ sẽ phải sắp xa Têrêsa yêu dấu, Têrêsa đã thều thào với nụ cười trên môi: Sau khi con chết mẹ sẽ tới hộp thư của con, ở đây mẹ sẽ tìm thấy niềm an ủi. Và với một nữ tu khác khi chị cũng nói về điều nầy Chị Thánh nói: Đừng lo lắng, Mẹ Agnes sẽ không có thì giờ để nghĩ tới nỗi buồn của mẹ bởi vì cho đến cuối đời mẹ sẽ rất bận rộn vì em cho đến nỗi mẹ sẽ không thể làm hết những việc mẹ được yêu cầu vì em.
Vào khoảng 6 tuần lễ trước khi chết Têrêsa đã nói với Mẹ Agnes và các nữ tu khác: Mẹ và các chị không biết rằng mình đang săn sóc cho một vị Thánh Nhỏ hay sao? Một vài ngày sau đó những cánh hoa hồng kết trên thánh giá của Chị rơi xuống Chị nói: Hãy thu lại những cánh hoa đó, sau này người ta sẽ vui khi có nó, đừng để mất bất cứ cánh hoa nào.
Những lời nói có vẻ ngược lại với đức tính khiêm nhượng như thế chỉ có thể được giải thích là đã được phát xuất từ việc Chúa đã cho Têrêsa thấy rõ ràng việc Chị được kết hợp với Chúa.
Têrêsa đã hiểu rõ thế nào là tâm hồn khiêm nhượng và không bao giờ tìm kiếm gì khác ngoài sự thật, vì vậy những gì Chị đã nói trên là nói với sự thánh thiêng thật sự.
Thánh Gioan Thánh Giá đã nói: Chúa đã cho những tâm hồn đã tới được tình yêu toàn hảo và tới gần được cửa thiên đàng thấy được vẻ đẹp của riêng họ và những ơn lành cùng nhân đức Chúa đã ban cho họ. Bởi vì trong những tâm hồn này tất cả đều được biến đổi thành tình yêu và sự tạ ơn, họ không bị vướng vào sựï tự phụ và hư danh, họ không bị nhuốm men hư nát.
Đức Giáo Hoàng Benedictô XV đã tuyên bố: Thánh Têrêsa, một người đã rất khiêm nhượng trong suốt cuộc đời của Chị sẽ không nói về chính mình, trong giờ chết, những gì có vẻ đi ngược với sự khiêm nhượng ngoại trừ được linh ứng ... và ý muốn đặc biệt của Thiên Chúa để đề cao phẩm chất thơ ấu thiêng liêng
Các Đức Giáo Hoàng kế vị sau khi Chị Thánh qua đời đã xác nhận giáo huấn của Chị Thánh với thẩm quyền của người đại diện Đức Kitô. Đức Giáo Hoàng Piô X công bố Têrêsa là Vị Thánh vĩ đại nhất của thời hiện đại.
Đức Giáo Hoàng Piô XI nói về Têrêsa như là một em bé được cả thế giới thương yêu, một sự thu nhỏ tinh tế của sự thánh thiện vẹn toàn, một bậc thầy của đời sống tâm linh.
Các Đức Giáo Hoàng còn phong thánh cho cả học thuyết của Têrêsa nữa.
Đức Giáo Hoàng Benedictô XV: Têrêsa là một nữ tu của một hội dòng mà ở đó vinh quang của học vị Tiến Sỹ đã điểm trang cho phái yếu, Chị đã thấu hiểu chính mình đến nỗi Chị có thể chỉ cho người khác con đường cứu rỗi. Vị Giáo Hoàng nầy đã nhìn thấy trong học thuyết của Têrêsa điều bí nhiệm của sự thánh hoá cho những tín hữu trên toàn thế giới. Ngài nói thêm: Sự bí nhiệm này không thể nào bị che dấu cho bất cứ ai. Nó không những dành riêng cho những tâm hồn chưa bị ma quỷ huỷ hoại ân đức của tuổi thơ mà còn thích hợp với những ai đã mất đi tuổi thơ vô tội.
Đức Giáo Hoàng Piô XI còn đi xa hơn. Ngài công bố rằng Chị Thánh Têrêsa là ‘Lời của Chúa’ được đưa xuống từ Trời để mặc khải cho chúng ta con đường thơ ấu thiêng liêng qua những bài viết của Chị và chỉ cho chúng ta một con đường cứu rỗi chắc chắn. Chị nữ tu trẻ tuổi này đã giới thiệu cho chúng ta một gương mẫu mà cả thế giới có thể và nên đi theo. Chị đã mở cho chúng ta một lối dễ dàng mà chúng ta có thể tiến đến sự hoàn hảo và viên mãn của tình yêu. Đức Giáo Hoàng tiên tri rằng thực thi học thuyết này sẽ đem lại một sự đổi mới sâu xa trong đời sống Công Giáo và sự tái tạo cho xã hội.
Đức Giáo Hoàng Piô XII nói rằng: Con Đường Nhỏ Thương Yêu của Thánh Têrêsa Hài Đồng GiêSu được cưu mang dưới sự linh ứng của Chúa Thánh Thần rất thích hợp cho những người con Chúa đã đến tuổi trưởng thành, thích hợp cho những người có học thức, những người ít học và mù chữ và thực tiễn ngay cả cho những vị tông đồ có trách nhiệm lớn với các tâm hồn.
THIÊN CHÚA XÁC NHẬN SỨ MẠNG CỦA THÁNH TÊRÊSA
Ta có thể tin rằng chính Chúa đã xác nhận sứ vụ của Chị Thánh Têrêsa. Từ một nữ tu nhỏ bé chết âm thầm nơi tu viện Lisieux nhưng sau khi Thủ Bản Tự Thuật của Chị được phát hành, tên tuổi Têrêsa đã nổi lên như cồn. Mọi người bắt đầu ngưỡng mộ Chị Thánh. Mọi nơi trên thế giới rất mong có một quyển sách của Chị. Nhiều tâm hồn muốn đi theo Con Đường Thơ Ấu Thiêng Liêng này. Chị đã được phong Chân Phước thật nhanh, năm 1910 bắt đầu tiến hành lập hồ sơ thì đến ngày 29 tháng 4 năm 1923 đã được phong Chân Phước và hai năm sau đó vào ngày 17 tháng 5 năm 1925 Đức Giáo Hoàng Piô XI đã phong Thánh cho Têrêsa.
Sách của Têrêsa đã được phát hành nhiều triệu bản, được dịch ra nhiều ngôn ngữ. Con Đường Thơ Ấu Thiêng Liêng đã được học hỏi khắp nơi. Các nhà thần học và các bậc thầy trong đời sống thiêng liêng nghiên cứu và thán phục những bài viết của Chị. Các ngài xác tín rằng Chị nữ tu trẻ tuổi nầy đã vạch ra một con đường thánh thiện thật sự, và mang đến cho chúng ta một sứ điệp sống động thích hợp cho mọi người trong thời đại hôm nay.
Đức Giáo Hoàng Piô XII đã không ngần ngại so sánh chị Thánh Têrêsa Hài Đồng Giêsu với các thánh lớn như: Thánh Augustine, Thánh Francis of Assisi và Thánh Thomas Aquinas.
SỰ HỢP THỜI VÀ QUAN TRỌNG CỦA HỌC THUYẾT TÊRÊSA
Thiên Chúa đã rất mực vinh danh Chị nữ tu Carmel bé nhỏ nầy. Đặc ân của Chị được trải rộng và đưa xa qua việc Chúa cho phép Chị đổ tràn và phân phát chúng cho mọi người. Không nghi ngờ gì đây là để tưởng thưởng cho những nhân đức anh hùng và sự thánh thiện trỗi vượt của Chị Thánh.
Chúng ta sẽ không thể nào biết rõ con số lớn lao của những người đã tập luyện theo mẫu gương thánh thiện của Chị Thánh. Nếu Thiên Chúa đã mong muốn rằng sự thánh thiện của Chị Thánh Têrêsa phải chiếu sáng rực rỡ như thế trước mắt người đời; nếu Người đã ban cho Chị Thánh một ảnh hưởng phi thường như thế trên người đời, thì chắc là, bên cạnh việc tỏ cho họ nhân đức của Chị Thánh, Chúa muốn xác nhận và tuyên bố như của riêng Người học thuyết thiêng liêng của vị Thánh nầy.
Những sự việc chúng tôi đã đề cập có thể nói là dấu hiệu của Thiên Chúa, sự bảo đảm thủ bản và sự quả quyết chân lý của ‘Con Đường Nhỏ’ của Chị Thánh nhờ đó những linh hồn có thể được hứng khởi để bước theo. Mọi người nhận rằng Chị Thánh Têrêsa được Thiên Chúa sai đến để mở một con đường thiêng liêng mới, một con đường của sự bé nhỏ, yêu thong, và tin tưởng. Trong thời đại của chúng ta khi con người đầy tràn những tư tưởng về sự quan trọng của chính mình, khi họ nghĩ rằng với nỗ lực của riêng họ có thể xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn và đạt được hạnh phúc bởi sức mạnh của riêng họ, thì học thuyết Têrêsa đã xuất hiện thật đúng lúc.
Chị nhắc nhở rằng chúng ta là những người yếu đuối và bất lực, rằng chúng ta không thể hoàn tất bất cứ sự gì mà không có sự trợ giúp của Thiên Chúa. Mặt khác để đơn giản hóa con đường dẫn đến sự thánh thiện, Chị Thánh đã tóm gọn sự hoàn thiện tới những nguyên lý cơ bản chủ yếu nhất của nó. Chị Thánh đã tách sự thánh thiện ra khỏi những biểu hiện ngoại thường có thể dẫn linh hồn tới chỗ tin rằng sự thánh thiện vượt quá sức lực của chúng ta và cho rằng nó phụ thuộc vào những ân sủng phi thường. Như thế Chị Thánh Têrêsa đã làm cho sự thánh thiện có thể tiếp cận được với tất cả mọi người. Đó cũng là cách thế Thiên Chúa muốn làm cho chúng ta, bởi vì Chúa muốn một số lớn hơn đạt tới mục đích đó. Nếu Chúa làm cho con đường đơn giản hơn bởi vì Người muốn cho tất cả mọi linh hồn theo đó.
Những lời của những đại diện Chúa Kitô đã bảo đảm chắc chắn về vấn đề nầy. Các ngài long trọng tuyên bố rằng học thuyết Con Đường Thơ Ấu Thiêng Liêng thích hợp với tất cả các linh hồn mà không có sự miễn trừ nào; rằng không có linh hồn nào không thể và không phải đi theo con đường đó; rằng theo sự xác nhận của Chúa, thậm chí nó còn cần thiết cho sự thánh hóa chúng ta.
Theo đó, trừ khi Thiên Chúa ban cho ai sự hướng dẫn đặc biệt khác, không có ai có thể bỏ qua nó mà không bị trừng phạt. Chị Thánh Têrêsa Hài Đồng Giêsu là bậc thầy của cuộc sống thiêng liêng cho con người hôm nay, vị tiến sĩ của một kỷ nguyên tinh thần mới.
Nhiều tác giả đã quan tâm đến học thuyết của thánh Têrêsa thành Lisieux. Không phải tất cả đã nắm bắt được hoàn toàn ý nghĩa của nó. Dòng Carmel Lisieux tuyên bố rằng: Chúng tôi đã thường nhận thấy rằng mọi người cố gắng thích nghi học thuyết Têrêsa với quan điểm riêng về cuộc sống khổ hạnh và thần bí của họ và do đó họ đã làm mất đi cái nét độc đáo của nó.
Câu hỏi thường được đặt ra là cái gì đã cấu thành đặc điểm nền tảng của học thuyết Têrêsa. Ở đây một lần nữa câu trả lời khác nhau tùy theo tâm trí của người viết hay tùy theo cái gì gây ấn tượng nhiều nhất trên người đó. Một vài người khẳng định rằng đặc điểm nền tảng là sự đơn sơ - người khác là sự tin tưởng - và với những người khác nó là tình yêu hay một tổng hợp những nhân đức lại với nhau.
Hiện tại, đặc điểm thật của học thuyết Têrêsa không tìm thấy ở nhân đức nầy hay nhân đức khác, cũng không phải là bất cứ tổng hợp của những nhân đức. Những vị thánh hay những tác giả thiêng liêng khác đã nhấn mạnh trên sự khiêm nhường, hay trên tình yêu hoặc trên sự đơn sơ.
Khi chúng tôi cẩn thận tìm kiếm đặc điểm chi phối học thuyết Têrêsa, chúng tôi tìm thấy rằng nó không cốt tại ở bất cứ nhân đức cá biệt nào nhưng là một thái độ đặc biệt của tâm trí. Tất cả mọi sự đều đặt nền tảng và bắt nguồn từ một thái độ thơ ấu thiêng liêng. Chính điều nầy đã đem đến sự duy nhất cho giáo lý của Chị Thánh và truyền đạt cho nó sự đơn sơ đầy ấn tượng.
Ý NGHĨA CỦA CON ĐƯỜNG THƠ ẤU THIÊNG LIÊNG
Một ngày nọ, Mẹ Agnes hỏi Têrêsa rằng cái gì là đặc tính cốt yếu của Con Đường mà Chị mong ước hướng dẫn các linh hồn sau khi Chị qua đời. Chị Thánh trả lời: Đó là con đường thơ ấu thiêng liêng, con đường của sự trông cậy và phó thác vào Thiên Chúa. Con muốn dạy cho họ những phương cách nhỏ bé mà con đã thành công đạt được. Con muốn nói với họ rằng chỉ có một điều chúng ta phải làm ở dưới the đó là tung vãi những bông hoa hy sinh nhỏ bé dưới chân Chúa Giêsu, để lấy lòng Người bằng những ve vuốt thân ái của chúng ta. Đó là phương cách con được lòng Người, và là lý do tại sao con đã được mừng đón như vậy.
Một vài ngày sau đó, khi được hỏi về ý nghĩa của việc giữ mình như một con trẻ, Têrêsa trả lời: Điều đó có nghĩa rằng chúng ta nhận ra mình chẳng là gì cả, mình là hư vô. Chúng ta trông đợi mọi sự từ Chúa Nhân Lành như một đứa con trông đợi nơi người cha của em. Điều đó có ý nghĩa là chúng ta không lo lắng bất cứ điều gì, không thu góp kho tàng của cải, có nghĩa là giữ mình nhỏ bé, chỉ tìm kiếm việc thu góp những bông hoa, những bông hoa của sự hy sinh và dâng lên Thiên Chúa để làm vui lòng Người. Cũng có nghĩa là chúng ta không quy cho mình những nhân đức mà mình thực hành nào, không tin rằng chúng ta có khả năng gì, nhưng nhận ra rằng chính Thiên Chúa Nhân Lành đã đặt để những nhân đức đó vào những đứa con nhỏ của Người, để Người dùng đến những khi Người cần, tất cả những tài sản đó luôn luôn là của Thiên Chúa. Cuối cùng, chúng ta không nên nản lòng vì những lỗi phạm của chúng ta bởi vì trẻ em thì luôn luôn té ngã.
Sống theo Con Đường Nhỏ Thương Yêu là sống với những đặc tính sau của trẻ thơ:
KHIÊM NHƯỢNG: Trẻ em thì yếu đuối, vô năng vô lực, chúng không thể làm gì dựa trên sức lực riêng của mình. Em tùy thuộc vào cha mẹ của em trong mọi sự. Người có tâm hồn trẻ thơ biết ra điều đó và chấp nhận.
NGHÈO KHÓ: Trẻ em không có riêng gì là của mình, em chỉ được người khác ban cho mà thôi.
TRÔNG CẬY: Trẻ em chỉ biết có cha mẹ của mình. Trẻ em trông chờ cha mẹ nuôi dưỡng cung cấp cho mình những điều cần thiết vì vậy không cần lo lắng gì.
TÌNH THƯƠNG YÊU: Trẻ em có tình thương yêu, em yêu cha mẹ của em và em phó thác mình vào cha mẹ của em.
ĐƠN SƠ: Mọi sự trong trẻ em thì đơn sơ, từng ý nghĩ và lời nói và cả việc làm nữa. Trẻ em chỉ có khả năng làm những việc nhỏ.
Những đặc tính nầy là những nét đặc biệt của trẻ thơ mà Chị Thánh Têrêsa chuyển đặt nó vào thứ tự thiêng liêng. Chúng tiêu biểu cho Con Đường Thơ Ấu Thiêng Liêng của Chị Thánh, và chúng ta phải mô phỏng lại những đặc tính nầy trong tương quan với Thiên Chúa. Đức Piô thứ XI xác nhận điều nầy, người nói rằng con đường thơ ấu thiêng liêng cốt tại ở việc cảm nghĩ và hành động dưới sự thúc đẩy của nhân đức, như một đứa bé cảm nghĩ và hành động theo tính tự nhiên. (Bài giảng trong Thánh lễ Phong Thánh)
Tuy nhiên, tất cả những phẩm chất chúng ta đề cập không tiêu biểu bằng nhau trong Con Đường Nhỏ. Vì thế, chúng ta được hỏi nhân đức nào trong những nhân đức nầy chỉ rõ đặc tính cốt yếu của Con Đường Nhỏ, chúng ta phải đáp lại: một mặt sự khiêm nhượng, sự khó nghèo thiêng liêng và sự trông cậy là những tâm tình căn bản của Con Đường Nhỏ, mặt khác tình yêu là linh hồn của nó. Mặc dù vậy, điều thật sự nổi bật trong Con Đường của chị thánh là sự tin tưởng, một sự tin tưởng không có sự sợ hãi. Chính sự tin tưởng nầy làm cho Con Đường của chị thánh Têrêsa có vẻ độc đáo trong trong lịch sử linh đạo.
Chính chị tuyên bố điều nầy. Sau khi nói rằng con đường của Chị là con đường thơ ấu thiêng liêng, Chị Thánh thêm rằng nó là cách thức đặc biệt của con đường tin tưởng và phó thác. Điều nầy cũng được các người chị của Chị Thánh giải thích như vậy.
NGUỒN MẠCH CON ĐƯỜNG NHỎ CỦA CHỊ THÁNH TÊRÊSA.
Câu hỏi được đặt ra là Chị Thánh khám phá ra học thuyết của Chị ở đâu? Và câu trả lời cách chung là Chị tìm thấy nó trong Phúc Âm. Cũng xác nhận rằng Chị được gợi hứng bởi thánh Phaolô, thánh Gioan Thánh Giá và những vị thầy thiêng liêng khác.
Chắc chắn rằng Chị Thánh Têrêsa được gợi hứng bởi Kinh Thánh, đặc biệt là Phúc Âm. Chính trong Kinh Thánh mà Chị đã khám phá ra Con Đường Nhỏ; chính Lời của Thiên Chúa đã mặc khải cho Chị Thánh lòng thương xót vô bờ của Thiên Chúa và của Chúa Giêsu Kitô. Tất cả những gì Chị hướng dẫn rõ ràng thấm đẫm tinh thần Phúc Âm.
Cũng có một vài điểm trong học thuyết của Chị Thánh giống như những điều dạy dỗ của những vị thánh khác. Điều nầy tự nhiên, bởi vì các ngài rút những suy tư từ cùng một nguồn, đó là Lời của Thiên Chúa; vì thế các thánh diễn tả chính mình trong cách thức tương tự hoặc giống nhau. Sự tương đồng nầy đặc biệt rõ ràng khi chúng ta so sánh Chị Thánh Têrêsa với các vị thánh dòng Carmel. Chị Thánh đã nhận được sự giáo dục truyền thống Carmel. Chị đã đọc ít nhất một phần những lời của thánh Têrêsa Giêsu, và đặc biệt của thánh Gioan Thánh Giá, người là tác giả được mến chuộng nhất của Chị Thánh; do đó chúng ta thấy vọng lại trong giáo huấn của Chị học thuyết của những vị thầy nầy. Chị Thánh Têrêsa đúng thật là một nữ tu Carmel.
Qua liên hệ của Chị với thánh Gioan Thánh Giá, Chị Thánh đào sâu nền tảng Con Đường Nhỏ của Chị điều gọi là, khiêm nhượng, khó nghèo thiêng liêng, tách ra khỏi tạo vật, sự cần thiết của việc đến với Thiên Chúa bằng đức tin tinh ròng, tình yêu và lòng tin tưởng.
Tuy nhiên, những gì Chị Thánh tìm thấy nơi những người khác Chị không đơn giản tiếp nhận nó, nhưng suy nghĩ trong đường lối cá tính riêng của Chị và với sự soi sáng của Chúa Thánh Thần. Đức Giáo Hoàng Bênêdictô XV tuyên bố: Kiến thức của Chị Thánh đến từ những bí mật mà Thiên Chúa mặc khải cho những trẻ nhỏ. Con Đường Nhỏ mà Chị sống và dạy bảo thật là học thuyết của riêng Chị và không phải học thuyết của bất cứ ai.
Một ngày kia được hỏi ai đã dạy Chị Thánh học thuyết nầy, Chị trả lời: Chỉ mình Chúa Giêsu. Không có sách nào, không có nhà thần học nào dạy em, nhưng em cảm thấy trong thâm sâu của trái tim mình rằng em đã nắm được sự thật.
Theo sự chứng nhận của riêng Chị, Con Đường của Chị cũng là một sự mô phỏng cuộc sống của Thánh Gia khi sống ở Nazareth. Mặc dầu Phúc Âm ít nói về cuộc sống đó, chúng ta tin rằng nó không chú trọng ở sự hành xác ngoại thường của thân xác hay ở những hành vi sáng chói mà chúng ta thấy trong cuộc đời của các thánh khác.
Cuộc đời của Chúa Giêsu, Mẹ Maria, và Thánh Giuse khá bình thường. Nó chỉ bao gồm việc thực hành tốt những bổn phận hằng ngày, trong sự thực hành các nhân đức chung, một sự phó thác hoàn toàn cho ý muốn và lòng mong ước của Thiên Chúa. Trên tất cả nó được đầy sinh khí bởi tình yêu vĩ đại. Ít nhất điều nầy là cách thức mà Chị Thánh Têrêsa cưu mang nó. Và chính cách sống đó mà Chị ao ước cho chính mình và dạy cho những người khác.
CHỊ THÁNH TÊRÊSA KHÁM PHÁ RA CON ĐƯỜNG THƠ ẤU THIÊNG LIÊNG CÁCH NÀO?
Chị Thánh Têrêsa đã nói về việc Chị khám phá ra Con Đường Thơ Ấu Thiêng liêng vào tháng 6 năm 1897.
Ngay từ còn nhỏ Têrêsa đã muốn được làm một vị thánh. Lòng mong muốn đó đã lớn lên theo năm tháng và Chị đã cố gắng thực hiện với tất cả sự nhiệt thành. Chị Thánh đã nhận ra ngay rằng dù Chị có thiện chí nhưng khả năng thì không đủ. Chị đã thấy được cuộc sống của các thánh thì cao vời như đỉnh núi ngoài tầm tay với của những con người bình thường.
Dù vậy Chị cũng tự thuyết phục mình rằng Chúa đã không gợi cho mình muốn tới những đích mà không thểû đạt được. Do đó, mặc dù nhỏ bé Chị vẫn muốn được nên thánh.
Nhưng làm sao để đạt được sự thánh thiện nầy? Bởi vì ta không thể thêm cái gì vào một tầm vóc sẵn có của một con người. Chị phải chấp nhận chính mình và chấp nhận những bất toàn của mình. Và như thế thì làm sao có thể bước lên bậc thang thánh thiện! Khi ấy Chị nhớ lại trong một vài ngôi nhà cái thang máy đã làm điều nầy khá hữu hiệu. Vì thế, trong ước muốn lên Thiên đàng, Têrêsa bắt đầu tìm kiếm con đường thẳng và ngắn, một con đường mới, một thang máy có thể nâng chị tới Thiên Chúa, bởi vì Chị quá bé nhỏ để bước lên những bậc thang dốc của sự hoàn thiện.
Để tìm kiếm con đường nầy, Chị Thánh tìm đến Kinh Thánh vì từ lâu rồi Thiên Chúa đã nói với Chị qua Thánh Kinh.
Một ngày nọ tình cờ mở những bài góp nhặt trong Cựu Ước của chị Celine Chị Thánh tìm ra đoạn nầy: Hỡi những ai bé nhỏ hãy đến cùng Ta (Châm ngôn 9,4)
Câu trả lời đã rõ ràng. Để đạt tới sự thánh thiện ta phải trở nên bé nhỏ. Thậm chí còn phải lớn lên trong sự bé nhỏ. Nhưng bởi vì chúng ta không thể đạt tới sự bé nhỏ bởi sức riêng mình, chúng ta cần phải chạy đến cùng Thiên Chúa.
Mặc dù vậy, giải pháp vẫn chưa được hoàn hảo. Thiên Chúa sẽ làm gì đối với những kẻ bé nhỏ đến cùng Người? Chị Thánh mở tập Kinh Thánh một lần nữa và Thiên Chúa đã trả lời qua miệng ngôn sứ Isaia (66:12): "Các ngươi sẽ được nuôi bằng sữa mẹ, được bồng ẵm bên hông, nâng niu trên đầu gối".
Lần nầy câu trả lời đã đủ sức thuyết phục. Thiên Chúa qua Chúa Giêsu Kitô (thang máy thiêng liêng) sẽ nâng kẻ bé nhỏ đến chính Người và làm cho Chị nên thánh.
Vì thế, để nên thánh, chúng ta phải chạy đến với Thiên Chúa bằng con đường khiêm nhượng, tin tưởng, và phó thác: bằng con đường thơ ấu thiêng liêng.
Người nào đi vào con đường nầy và trao phó chính mình cho Đức Kitô sẽ được Người mang đến tận cung lòng của Thiên Chúa Đấng thánh hóa chúng ta.
Con đường thơ ấu thiêng liêng nầy Chị Thánh Têrêsa gọi là con đường nhỏ, rất thẳng, rất ngắn và hoàn toàn mới.
Con đường THẲNG, bởi vì nó loại bỏ những phức tạp thiêng liêng giống như những con đường vòng trong hành trình của chúng ta đến cùng Thiên Chúa.
Con đường NGẮN, bởi vì nó thẳng nên nó làm đơn giản cuộc sống thiêng liêng, giảm thiểu nó tới sự khiêm nhường và sự yêu thương tin tưởng.
Con đường MỚI, so sánh với những phương thức đang thịnh hành lúc đó, nhưng cũng bởi vì Chị Thánh nhấn mạnh về Tình Yêu nhân từ của Thiên Chúa nhiều hơn bất cứ ai đã làm trước. Chúa Giêsu đã có cách thế giống như vậy, khi nói về bác ái, rằng Người ban cho chúng ta một điều răn mới, mặc dù điều răn đó đã được ban rồi. Nhưng Người đã nâng nó lên sự hoàn hảo hơn.
Sẽ có sự lưu ý rằng Con Đường của Chị Thánh Têrêsa không căn cứ vào, như nó đã được cho là như thế, lời nói của Chúa Giêsu: Nếu các ngươi không trở nên như trẻ nhỏ, các ngươi sẽ không được vào Nước Trời (Mt. 18,3). Thậm chí đoạn nầy không xuất hiện đầy đủ trong Chuyện Một Tâm Hồn; và, xét cho cùng, nó không chứa đựng một câu trả lời đầy đủ cho câu hỏi mà Chị Thánh Têrêsa đã tự hỏi chính mình. Bởi vì những lời đó đòi hỏi một sự dứt bỏ và trở lại tình trạng khiêm nhường và nhỏ bé mà Chị Thánh Têrêsa đã đạt đến rồi. Vì thế, chính trong những đoạn trích dẫn ở sách Châm Ngôn và Isaia mà Con Đường của Chị đã được đặt nền móng. Chúng cho chúng ta ý nghĩa thật của học thuyết Têrêsa và cùng lúc diễn tả cơ sở thần học sâu sắc của nó.
Chị Thánh Têrêsa không bao giờ dự định hệ thống hóa suy tư và trực giác của Chị cũng không hệ thống những yếu tố linh đạo của Chị trong những bài viết rải rác và trong những đối thoại của Chị.
Chúng ta tìm thấy sự ám chỉ đầu tiên về Con Đường Thơ Ấu Thiêng Liêng trong một bức thơ Chị Thánh viết cho chị Celine ngày 18 tháng 7 năm 1983. Con Đường Nhỏ phát triển dần dần vào khoảng năm 1895. Vào ngày 17 tháng 7 năm 1897, lần đầu tiên Chị Thánh Têrêsa phát biểu rõ ràng rằng ‘Con Đường Nhỏ’ là một sự thơ ấu thiêng liêng, và Chị xác định những yếu tố chính của nó. Những điều nầy được phát triển sau nầy khi Chị Thánh thêm nó vào Chương IX và Chương XI của quyển Một Tâm Hồn. Một sự hiểu biết sâu sắc hơn về trung tâm điểm giáo huấn của Chị Thánh được cho thấy bởi mẫu đối thoại vào tháng 8 năm 1897 với Mẹ Agnes, và một vài bức thư Chị gởi cho Mẹ Agnes và Celine, cho Cha Roulland và Cha Belliere.
CON ĐƯỜNG THƠ ẤU VÀ TÌNH CHA CỦA THIÊN CHÚA
Một vài người nói rằng nền tảng của học thuyết Têrêsa đặt trên Tình Cha của Thiên Chúa. Rất đúng rằng Chị Thánh Têrêsa đặc biệt xem Thiên Chúa như một người Cha. Chị đã học điều nầy từ Phúc Âm. Nhưng đặc biệt ở nơi Thiên Chúa là Cha nhân từ vô cùng, Chị đã thấy tình yêu thương xót.
Chị Thánh quy chính tình yêu đó vào sự huyền nhiệm ơn gọi của Chị, toàn thể cuộc sống của Chị, và đặc biệt những đặc ân mà Chúa Giêsu đã ban cho linh hồn Chị.
Sau nầy khi nghĩ rằng mỗi linh hồn có sứ vụ làm vinh danh một vài sự trọn hảo của Thiên Chúa, Chị tuyên bố rằng Chị đã tôn kính Thiên Chúa đặc biệt ở Lòng Thương Xót vô biên của Người. Chính qua lòng thương xót vô biên đó mà Chị đã chiêm ngắm tất cả những thuộc tính khác của Thiên Chúa.
Cuối cùng, chính bởi Tình Yêu Thương Xót mà Chị đã dâng hiến chính mình như một của lễ toàn thiêu. Vì thế, tất cả mọi sự dường như xác nhận sự thật rằng linh đạo Têrêsa có nền tảng là Tình Yêu Thương Xót của Cha trên trời, cũng như nó được xây dựng trên Tình Yêu Thương Xót của Chúa Giêsu. Thật ra Chị Thánh đã thưa chuyện với Chúa Kitô nhiều hơn với Cha trên trời, bởi vì Chúa Giêsu chính là cái 'Thang Máy' nâng chúng ta lên Thiên đàng.
CHƯƠNG II
KHIÊM NHƯỜNG - NHỎ BÉ
SỰ NHỎ BÉ CỦA MỘT TRẺ EM
ĐẶC TÍNH THỨ NHẤT của một em bé và là đặc tính đầu tiên đánh động chúng ta đó chính là sự nhỏ nhắn của em. Cũng tương tự như thế trong trình tự siêu nhiên, trước hết chúng ta nên nhìn nhận sự nhỏ bé của chúng ta. Đây chính là khuynh hướng tiêu biểu cho thực trạng của chúng ta và đặt chúng ta vào đúng vị trí của mình trước mặt Thiên Chúa. Để nên bé nhỏ trong tinh thần có nghĩa là phải trở nên khiêm hạ. Tuy nhiên, sự nhỏ bé tiềm ẩn một sự đơn sơ thật sự, một dấu chỉ của sự tự xoá bỏ chính mình thật đáng yêu.
Một chị nữ tu hỏi Chị Thánh Têrêsa rằng việc giữ mình như một trẻ thơ có ngụ ý gì trước mặt Thiên Chúa. Chị trả lời: Điều này có nghĩa là chúng ta tự nhận ra sự hư vô của chính chúng ta và trông đợi tất cả mọi sự đến từ Thiên Chúa nhân lành; từ chối những nhân đức mà chúng ta tập luyện được là do bởi sức riêng ta, trái lại tin rằng chúng ta không có khả năng để làm bất cứ chuyện gì tốt. Thật ra, khiêm hạ chính là: nhận ra rằng tự chúng ta không sở hữu điều gì cả nhưng trông đợi tất cả mọi sự nơi Chúa, qui về Chúa ngay cả điều tốt nhỏ bé mà chúng ta khám phá nơi chúng ta hay chúng ta làm được; nói cách khác, chung quy chúng ta vẫn là: yếu đuối, bất lực, nghèo nàn và khốn khổ.
Đó là điểm căn bản bởi vì sự khiêm hạ đặt chúng ta vào đúng chỗ của mình, vào tình trạng thật của chúng ta; và Chị Têrêsa dùng sự khiêm nhượng này làm nền tảng cho Con Đường của chị: Dường như đối với con khiêm nhường là sự thật. Con không biết con có khiêm nhượng hay không nhưng con nhận thấy rằng qua sự khiêm hạ con nhìn ra sự thật trong mọi sự.
Một lý do khác, thêm vào lý do thứ nhất, và đây là lý do thực sự tiêu biểu cho con người thực của Têrêsa đó là: Sống khiêm hạ để phù hợp với tình yêu Thiên Chúa là Đấng đã tự hạ mình xuống, bởi vì, càng khiêm hạ chúng ta càng thu hút được sự chú ý của Thiên Chúa 3; trái lại khi chúng ta nâng mình lên chúng ta sẽ đi ngược lại hướng vận hành của tình yêu này.
Cuối cùng, Chị Thánh Têrêsa thực hành đức khiêm nhượng từ tình yêu, để chứng tỏ tình yêu của mình: Để quyến rũ Người, con phải giữ nguyên tình trạng bé nhỏ của con; Sự quên mình của con sẽ thu hút Trái Tim yêu thương của Người.
Tuy nhiên, theo Chị Thánh, khiêm nhượng không chỉ gồm có trong sự chấp nhận tình trạng lệ thuộc và bất lực của chúng ta. Chúng ta phải thích nhìn thấy chúng ta như chúng ta thật là. Chúng ta phải mang lấy sự bất toàn đó là di sản của bản chất chúng ta; hãy vui vẻ ngày càng nhìn rõ ràng hơn sự xấu xa bất hạnh là thân phận của chúng ta; như vậy chúng ta phải trở nên ngày càng nhỏ bé hơn.
Để khám phá sự thiếu sót kém cỏi của chúng ta không có nghĩa là chúng ta tạo ra chúng. Chúng ở trong chúng ta nhưng chúng ta đã không chú ý đến chúng, sự nhận ra chúng chỉ cho chúng ta một sự hiểu biết rõ hơn về thân phận thật của chúng ta. Giờ đây, chúng ta càng biết mình, càng chấp nhận mình thật sự như chúng ta là, và càng thật sự là chính mình, thì chúng ta càng được Thiên Chúa hài lòng; và chúng ta càng trở nên sẵn sàng cho Tình yêu nhân ái của Thiên Chúa đang hoạt động trong ta.
ĐƯỢC CHE KHUẤT VÀ QUÊN LÃNG
Chị Thánh Têrêsa thích được ẩn kín, không được biết đến và xem như không là gì. Chị hài lòng khi bị xem thường:
Con muốn được bị che khuất trong thế giới nầy; con muốn là cái cuối cùng trong tất cả mọi sự, vì Ngài, ôi Giêsu của con.
Chị mong muốn trở thành một hạt cát nhỏ, vô danh, và ngay cả sự hiện diện của nó cũng bị quên lãng; một hạt cát nhỏ luôn ở đúng vị trí của nó, đó là, ở dưới chân của mọi người, nhỏ đi đến mức độ trở thành hư không, đến nỗi không ai thèm nghĩ đến, và không còn được ai biết đến; một hạt cát không ước muốn gì chỉ mong được quên lãng, thậm chí nó không dám mong ước được xem thường hay chịu sỉ nhục - điều nầy có thể là quá vinh dự cho một hạt cát; bởi vì nó can được nhìn thấy để được khinh chê. Không là gì, và chỉ mong muốn được lãng quên thôi.
Tuy nhiên, nó ao ước được Giêsu nhìn thấy, vì nếu Giêsu không chú ý đến nó, nó sẽ chẳng nhận được bất cứ sự gì nữa, và nó rất cần đến Người. Mặt khác, nó không sợ rằng được Giêsu nhìn đến sẽ làm cho nó được nâng lên. Tuy nhiên, dù chỉ một cái nhìn thoáng qua của Giêsu, chỉ một cái thôi, cũng đủ. Bao nhiêu đó cũng đủ cho một hạt cát nhỏ bé.
Bởi nơi sự loại trừ nầy mà Chị Thánh Têrêsa mạnh mẽ tiếp: Vâng, con ước muốn được quên lãng không những bởi những thụ tạo mà còn bởi chính con; con muốn nhỏ đi đến độ trở thành hư không để con sẽ không còn bất cứ một ước muốn nào nữa. Vinh quang của Giêsu của con, đó là tất cả. Niềm vui của con, con hiến cả cho Người, và nếu Người có vẻ quên con, rất tốt. Người tự do để làm như thế, bởi vì con không còn thuộc về con nữa mà thuộc về Người. Và Chị thêm với một mưu mẹo thánh thiện: Người sẽ chóng mệt khi bắt cho con phải đợi chờ hơn là khi con chờ đợi Người.
Chúng ta không thể nào không thán phục với sự hiểu biết như thế và một tình yêu khiêm hạ như thế và điều nầy lại xảy ra ở trong lứa tuổi quá trẻ, bởi vì lúc ấy Chị mới chỉ được mười lăm tuổi. Rất hiếm có một suy tư sâu xa hơn thế để diễn tả về nhân đức nầy.
Chính Chị Têrêsa đã khám phá ra tư tưởng cho rằng được bị quên lãng là một cái gì đó cao hơn là bị khinh dễ và chịu sỉ nhục; hay Chị đã học được tư tưởng nầy từ những người khác? Điều nầy không thành vấn đề. Trong bất cứ trường hợp nào Chị cũng đánh dấu nó với dấu ấn riêng của Chị. Trong đoạn văn chúng ta vừa trích dẫn một vài diễn tả, thoạt đầu, có vẻ thái quá, nhưng nếu chúng ta cố gắng tìm hiểu chúng trong ý nghĩa mà chính Chị Têrêsa đã hiểu chúng, chúng ta sẽ thấy rằng chúng khá bình thường. Chẳng hạn khi Chị Thánh nói rằng Chị ao ước hoàn toàn thu nhỏ lại để trở thành không là gì cả đến nỗi không còn có một ước muốn nào. Rõ ràng Chị đã không loại trừ mọi ước muốn, vì loại trừ mọi ước muốn thì không còn là con người nữa. Chị đặc biệt chỉ muốn loại trừ những khao khát nào gây cho Chị hấp dẫn sự chú ý của người khác, để được đặt chính mình ở phía trước bằng bất cứ cách nào, để tìm kiếm bất cứ một sự chú ý đặc biệt nào bởi vì những điều đó sẽ làm tăng thêm tính tự phụ của con người.
Câu cuối cùng của Chị Têrêsa xứng đáng được một sự chú ý đặc biệt. Nó nhấn mạnh đến việc tin tưởng và phó thác, đây chính là đặc tính đặc thù của linh đạo Têrêsa. Chị biết rằng với những người quên lãng chính mình và chỉ tìm kiếm một mình Chúa Giêsu, tình yêu của Chúa quá lớn lao đến nỗi, mặc dù đôi khi Người có vẻ quên bỏ họ, Người cũng không thể làm như thế quá lâu. Người sẽ trở lại với họ trước khi họ mệt mỏi vì chờ đợi Người. Do đó thay vì đau buồn vì nhận thức sự bất toàn dai dẳng của mình, Chị Têrêsa đã tìm thấy một sự thích thú chân thật trong đó.
Thậm chí Chị lại còn mong muốn tìm thấy những sự bất toàn trong chính mình mỗi ngày. Chị tuyên bố rằng những ánh sáng đã tỏ lộ cho Chị biết sự nhỏ bé và hư không của Chị thì làm tốt cho Chị hơn là những ánh sáng của lòng tin. Do đó Chị cho rằng điều lớn nhất mà Đấng Toàn năng đã làm cho Chị là tỏ lộ sự hư không và sự bất lực không làm được bất cứ điều gì tốt đẹp của Chị.
Sự suy nghĩ như thế có vẻ như lạ thường. Bởi vì chính Đức tin đã liên kết chúng ta vào với Thiên Chúa và nó cũng là yếu tố cơ bản của cuộc sống tinh thần cũng như là nguồn gốc của tình yêu. Nhưng chúng ta phải nhận rằng Têrêsa đúng, bởi vì cái gì có thể gọi là sự thuận lợi để có ánh sáng đức tin, nếu thiếu sự khiêm nhượng chúng ta sẽ không đặt mình trước Thiên Chúa với vị trí cần thiết trước khi Người có thể thông ban chính Người cho linh hồn chúng ta? Thiên Chúa trao ban ân sủng của Người cho những kẻ khiêm nhượng và chỉ cho những người nầy thôi.
Têrêsa chấp nhận sự bất toàn và sự khốn khổ của mình với một tâm hồn cởi mở. Khi Chị cảm thấy xúc động bởi bản tính của mình hay việc vô tình chịu thua sự bất toàn, không ngạc nhiên, Chị thích thú trong nó và rút ra những ích lợi từ đó: Con biết những cách thức để được luôn vui vẻ và rút ra những ích lợi từ sự khốn cùng của con. Chúa Giêsu có vẻ khuyến khích con trên con đường nầy.. Người dạy con rút lấy những lợi ích từ tất cả mọi sự, từ những sự tốt và những sự xấu mà con thấy được ở trong con.
HỌC HỎI TỪ NHỮNG LỖI LẦM CỦA CHÚNG TA
Thật ra, bao lâu chúng ta có ý hướng tốt, những lỗi lầm của chúng ta có thể giúp chúng ta trong việc hướng dẫn và giúp chúng ta tiến bộ. Bởi vì chúng làm cho chúng ta không tin ở chính mình và tìm kiếm những cách thế để sửa chữa những bất toàn của chúng ta.
Nếu sau khi phạm phải một lỗi lầm, chúng ta chấp nhận sự sỉ nhục đi kèm theo đó, phần thưởng cho điều nầy là tình yêu của chúng ta gia tăng. Đây là đường lối mà các thánh hành động. Họ không có sự miễn trừ khỏi những yếu đuối hơn chúng ta. Thay vì đau khổ vì những điều nầy, họ chấp nhận mình như chính họ là và lợi dụng những bất toàn của mình để tiến lên gần Chúa hơn. Những lỗi lầm nầy phải xuất hiện đương nhiên hơn đối với chúng ta, bởi vì, trong đường lối hoàn thiện, chúng ta duy trì ở địa vị trẻ em. Vì thế không thể tránh được là chúng ta đã có những bước sai lầm. Đứa trẻ tập đi qua những lần té ngã không thể tránh được.
Chị Têrêsa thổ lộ: Con có rất nhiều yếu đuối, nhưng con không bao giờ ngạc nhiên vì chúng. Con không luôn luôn mau lẹ như con muốn trong việc vượt lên những sự tầm thường của thế giới nầy. Thí dụ con hay bị lôi kéo lo lắng về những việc ngớ ngẩn con nói hay làm. Khi đó con nhớ lại mình trong chốc lát và nói: 'Than ôi, con vẫn còn ở điểm con mới bắt đầu.' Nhưng con nói lên điều nầy với một sự bình an lớn lao và không buồn bã. Thật là ngọt ngào khi cảm thấy mình yếu đuối và nhỏ bé.
Thật khác xa dường nào những suy tư của Chị Thánh Têrêsa với những gì có thể là quan điểm và cách thế quen thuộc của những hành động của chúng ta.
Lần nữa, chị Thánh Têrêsa viết: Chúng ta muốn không bao giờ ngã. Thật là một ảo tưởng! Có là vấn đề gì, lạy Chúa Giêsu, nếu con ngã từng lúc? Con sẽ nhận ra rằng con thật yếu hèn và đó là điều con đạt được. Chúa sẽ nhìn thấy thật là nhỏ bé cái con có thể làm được và Chúa sẽ thích thú hơn để nâng con trên cánh tay Người. Nếu Chúa không làm thế, đó là vì Người thích nhìn thấy con ngã sóng soài trên đất. Tốt, khi ấy con sẽ không lo lắng, nhưng con sẽ luôn đưa đôi tay van xin về phía Chúa với tình yêu lớn lao. Con không thể tin được rằng Người sẽ bỏ rơi con.
Ở chỗ khác Chị viết: Nếu con hèn mọn, con được phép làm những việc ngớ ngẩn nhỏ bé cho tới khi con tắt hơi mà không xúc phạm đến Thiên Chúa tốt lành. Hãy nhìn những đứa trẻ. Chúng liên tục đánh vỡ, xé nát đồ vật, ngã lăn trên đất, và mặc dầu như thế nhưng trong mọi lúc chúng vẫn yêu cha mẹ chúng rất nhiều. Được, nếu con ngã như thế, như một đứa trẻ, nó sẽ làm cho con nhận ra sự hư không sự yếu hèn của con và với cố gắng hơn con sẽ bảo với mình: 'Tôi sẽ trở nên cái gì? Tôi có thể hoàn tất được điều gì nếu tôi chỉ trông cậy vào sức mạnh của riêng tôi?
Điều nầy lại còn trở nên rõ ràng hơn khi chúng ta nhận ra rằng cái gọi là sức mạnh nầy đôi khi bị tê liệt bởi những điều kiện thể lý hay bởi những lý do ngoại tại. Chị Thánh Têrêsa biết điều nầy nhiều hơn bất cứ ai khác.
Chị nói với một tập sinh Thật là một thử thách lớn lao khi chỉ nhìn thấy phần tối của những sự việc, nhưng điều nầy không hoàn toàn tuỳ thuộc vào chính chị. Hãy làm những gì chị có thể để gỡ trái tim Chị ra khỏi những lo lắng thế trần và đặc biệt khỏi những thụ tạo, và chắc chắn khi ấy chị sẽ cảm thấy rằng Chúa Giêsu sẽ hoàn tất phần còn lại.
Do đó, Chị bảo chúng ta ở mọi nơi rằng, khi chúng ta phạm một lỗi, chúng ta không nên đổ thừa cho những lý do vật chất, tự nhiên, như bệnh hoạn, thời tiết, nhưng hãy cho rằng đó là sự bất toàn của chúng ta, chúng ta phải hiểu đúng về Chị. Chị không từ chối rằng thân thể và những điều kiện ngoại tại ảnh hưởng trên ý tưởng và tư cách đạo đức của chúng ta. Điều nầy đối nghịch lại với lý trí và kinh nghiệm tâm lý. Nó cũng đối nghịch lại với Kinh Thánh nói rằng thân xác dễ hư nát là gánh nặng cho linh hồn, và thân xác bụi đất nầy đè nặng tâm trí vì lo lắng trăm bề (Kn. 9, 15)
CẬY TRÔNG VÀO ÂN SỦNG
Trong khi chị thánh không từ chối rằng trách nhiệm của chúng ta được giảm đi bởi những lý do trên, chính Chị xác định rằng Thiên Chúa luôn luôn ban ân sủng cần thiết để vượt qua những chướng ngại khi chúng ta chạy đến cùng Ngài. Xa hơn nữa Chị cảnh báo rằng nếu chúng ta tìm nương tựa nơi sự mỏng dòn yếu đuối thể xác, để miễn cho những bất toàn và những sa ngã của chúng ta, chúng ta sẽ liều bỏ qua trách nhiệm cá nhân của chúng ta về chúng. Đúng hơn là chị muốn chúng ta nhận ra trách nhiệm của chúng ta và thú nhận, khi chúng ta vấp ngã là vì chúng ta đã không trông cậy vào sự cầu nguyện như chúng ta phải làm, khi đó chúng ta đến gần với sự thật và đó hoàn toàn là lợi thế cho chúng ta.
Như thế, khi chúng ta ngã như đứa trẻ, đó là, do bởi sự yếu ớt của đứa bé chứ không phải qua sự thiếu thiện chí, sự bất toàn của chúng ta không chống nghịch lại với Chúa Giêsu, dù tới mức độ nào chúng có thể, ngay cả khi chúng được lặp lại cho tới phút cuối của cuộc đời chúng ta, chúng không ngăn cản chúng ta yêu mến Đức Chúa. Do đó chúng không ngăn cản hay làm chúng ta buồn phiền. Trái lại chúng ta nên bình tĩnh chấp nhận chúng, hay, như Chị Thánh Têrêsa thường nói, chúng ta nên chấp nhận chúng với sự dịu dàng và bình an lớn lao. Khi chúng ta chấp nhận với sự ôn hòa việc bị sỉ nhục bởi sự phô bày sự bất toàn của chúng ta, ân sủng của Thiên Chúa sẽ tức khắc trở lại.
Những lỗi lầm của chúng ta làm cho chúng ta nhận ra rằng mình yếu đuối như thế nào, nhận ra sự vô cùng cần thiết Thiên Chúa nơi chúng ta, và sự nguy hiểm khi chúng ta cậy dựa vào chính mình. Trong cách thế nầy những lỗi lầm của chúng ta giữ chúng ta khiêm nhượng, làm cho chúng ta tìm kiếm sự giúp đỡ trong Đức Kitô và như thế chúng làm cho tình yêu của chúng ta mạnh mẽ hơn. Chỉ khi con cái của Chúa không để ý đến sự lầm lỗi liên tục của chúng, biến những lỗi lầm ấy thành thói quen và không cầu xin ơn tha thứ của Chúa thì Đức Kitô mới đau khổ trên chúng; nhưng Chúa đầy niềm vui khi nhìn thấy những kẻ yêu mến Chúa, sau mỗi lần sai lỗi, cầu xin ơn Chúa tha thứ và gieo mình trong cánh tay của Người. Lúc ấy Chúa chỉ nhớ đến những ước muốn trở nên hoàn hảo của họ thôi.
Chị kết luận cách thích hợp phần nầy với những lời: Ôi ! Thật là ít ỏi thay những gì chúng ta biết về tình yêu thương nhân hậu và khoan dung của Chúa Giêsu!
VINH QUANG TRONG SỰ YẾU HÈN
Thậm chí Têrêsa còn muốn rằng những người khác cũng biết những sự bất toàn của chị. Một ngày kia, khi Chị đang khổ sở vì cơn sốt, chị được gọi đến nhanh để giúp cho một bức vẻ khó khăn cần phải được hoàn tất. Trong thoáng chốc khuôn mặt Chị tỏ lộ một sự phấn đấu bên trong mà Mẹ Agnes để ý thấy. Không lâu sau đó Têrêsa viết cho Mẹ: Đứa con nhỏ bé của mẹ đã vừa rơi nước mắt, nước mắt của hối hận, nhưng, còn hơn thế nữa, nước mắt của lòng biết ơn và tình yêu. Vâng, chiều nay con đã phô bày đức tính nhẫn nại của con cho Mẹ! Và việc nghĩ rằng con giảng dạy thật hay với những người khác! Con rất vui khi Mẹ đã chứng kiến sự bất toàn của con. Con còn vui lòng nhiều hơn thế nữa bởi vì con bất toàn hơn cả cái con sẽ được là, nếu được duy trì bởi ân sủng, con đã là một gương mẫu nhân đức.
Chị còn đi xa hơn thế nữa. Giống như thánh Phaolô, Chị tự hào trong sự yếu đuối, trong những khuyết điểm của mình: Chị viết cho người anh họ: Anh lầm rồi, anh thân mến, nếu anh tưởng tượng rằng Têrêsa nhỏ của anh hăng hái buớc đi trên con đường đức hạnh. Cô ta yếu đuối, rất yếu đuối. Cô cảm thất sự yếu đuối đó mỗi ngày; nhưng Chúa Giêsu hài lòng dạy cô khoa học của sự vinh quang trong những khuyết điểm của cô. Đó là một ân sủng lớn lao và em cầu nguyện để Chúa Giêsu cũng dạy anh khoa học đó, bởi vì chúng ta chỉ tìm thấy an bình và yên tỉnh trong nó mà thôi.
Chị ghi sâu những nguyên tắc nầy vào những tập sinh của chị. Trong việc hướng dẫn trong tập viện, chị luôn luôn trở lại đề tài khiêm nhượng. Đối với những người sợ hãi bị phán đoán là bất toàn, Chị tuyên bố: Họ thấy Chị bất toàn là rất đúng với những gì Chị cần. Đó là một phúc lành thật sự, bởi vì chỉ có thể thực tập khiêm nhượng không chỉ gồm có trong ý tưởng và lời nói rằng chị đầy những lỗi lầm, nhưng ở việc vui mừng bởi vì những người khác cũng nghĩ và nói như thế về Chị.
Có thể sẽ bị chống đối rằng có sự nguy hiểm trong một thái độ như thế, bởi vì nếu thật là thích đáng khi chấp nhận chúng ta bất toàn ngay lúc bắt đầu cuộc sống thiêng liêng, chúng ta có thể hối hận rằng chúng ta vẫn còn ở trong tình trạng bất toàn sau bao nhiêu năm và đặc biệt vào lúc cuối cuộc đời của chúng ta. Tuy nhiên Chị Thánh Têrêsa không có sự sợ hãi như thế, Chị mong ước được luyện tập sự khiêm nhường ở chính điểm đó. Chị biết rằng càng tiến hơn trên con đường toàn thiện chúng ta càng có vẻ ở xa hơn đích điểm của nó. Vì thế Chị rất hài lòng khi nhận ra những bất toàn của chính mình. Thậm chí Chị còn tìm thấy sự thích thú trong đó. Chị hát lên, bình an của con cốt tại duy trì sự nhỏ bé; do đó, khi con ngã trên đường con sẽ mau mắn chỗi dậy tức khắc. Và Chúa Giêsu sẽ nắm lấy con trong tay của Người.
Một ngày nọ - trong cơn bệnh cuối cùng - một vài đồ vật được mang đến cho chị thánh tự nhiên có vẻ làm cho chị chia trí hơn là giúp Chị cầm trí. Chị từ chối nó; nhưng sau một chút suy nghĩ, Chị sửa sai chính mình và nói với Chị đó: Em xin lỗi Chị, em hành động với sự bốc đồng tự nhiên. Và một lát sau, Chị thêm: Thật là hạnh phúc để thấy rằng em bất toàn và biết rằng em cần đến lòng thương xót của Thiên Chúa vào giờ sau hết của em!
Đây là những lời thật đáng thán phục, bởi vì có bao nhiêu người muốn chấp nhận sự bất toàn của họ với nhiều an tĩnh vào giây phút cuối cùng ấy? Thậm chí họ còn không muốn chấp nhận nó trong những ngày đời của họ.
Chị Thánh Têrêsa lấy làm ngậm ngùi ghi lại điều nầy: Để thuộc về Chúa Giêsu chúng ta phải nhỏ bé, nhưng có ít linh hồn mong muốn được ở trong sự nhỏ bé đó. Và nơi khác: Để được hưởng tình yêu thương xót của Chúa Giêsu, thật là cần thiết để tự hạ mình, tự nhận ra sự hư không của chúng ta, và đây là việc mà nhiều người không muốn thực hành. Nhỏ bé đến một mức độ nào đó, họ không bằng lòng với việc kéo lê trong tình trạng đó, liên tục gặp cùng những nỗi khó khăn và những phấn đấu, trở lại cùng một thứ lỗi lầm hay bất toàn, và vẫn còn luôn luôn nghèo hèn và bất lực.
Họ tưởng tượng rằng sẽ có ích lợi nhiều hơn cho linh hồn nếu họ không bị ngăn cản bởi những yếu đuối của họ, và họ có thể hướng về Thiên Chúa thậm chí với những bước đều đặn và với một tâm hồn tự do và không dính bén. Thật ra, thật là đau khổ khi phải liên tục đối đầu với những khốn cùng của chúng ta. Nhưng, chúng ta than phiền về việc nầy có đúng không nếu Thiên Chúa cho rằng là tốt để chúng với chúng ta? Người không biết nhiều hơn chúng ta những gì thích hợp cho tâm hồn chúng ta sao?
Vả chăng, những lỗi lầm cứ lặp đi lặp lại nầy, thường rất cần thiết để làm cho chúng ta biết mình nhiều hơn, làm cho chúng ta thấy sự cần thiết của sự giúp đỡ thần linh, và dạy chúng ta khiêm nhượng trong tâm hồn.
Dĩ nhiên, chúng ta biết rằng chúng ta không thể làm được gì mà không có ơn Chúa (Ga 15,5). Chúng ta lập lại điều nầy, nghĩ rằng chúng ta đã hiểu ý nghĩa của từ ngữ thánh thiêng nầy, rằng chúng ta tin sự thật như thế, nhưng đôi khi không quan tâm đến nó. Nhưng Thiên Chúa không thể hoạt động hiệu quả trong linh hồn chúng ta và đem linh hồn đến sự hoàn hảo trừ khi linh hồn hoàn toàn khiêm nhường và xác tín rằng mọi sự đều đến từ Thiên Chúa. Đó là lý do tại sao Người cho phép chúng ta cứ bị vấp ngã cho tới khi chúng ta nhận ra sự khốn cùng cực độ của chúng ta và sự cần thiết tuyệt đối vào sự giúp đỡ của Thiên Chúa. Cách điều hành như thế của Thiên Chúa chính là sự khôn ngoan và tình thương xót của Người.
Mặt khác, bao lâu những sự vấp ngã nầy làm chúng ta phiền muộn, chúng không thể làm hại chúng ta. Nếu trong trường hợp đó, chúng ta quay về Thiên Chúa với sự tin tưởng rằng điều đó tương xứng với thân phận khốn cùng của chúng ta, chúng sẽ là khởi điểm cho những tiến bộ của chúng ta.
Chúng ta nên hiểu rằng chính những yếu đuối của chúng ta sẽ giúp mang lại sức mạnh cho chúng ta. Chị Thánh Têrêsa thích lập lại lời của thánh Phaolô: Khi tôi yếu chính là lúc tôi mạnh (2Cor 12,10). Chính bởi vì Thiên Chúa thấy sự yếu đuối của chúng ta, sự bất lực và sự xấu xa của chúng ta, và đặc biệt Chúa muốn chúng ta nhận ra và yêu mến sự bé nhỏ và sự khốn cùng của chúng ta mà Người đến cứu giúp chúng ta. Thiên Chúa muốn sự khiêm nhượng trong tâm hồn. Nếu chúng ta mạnh, chúng ta sẽ không cần đến sự giúp đỡ của Người. Nhưng khi Người thấy chúng ta xác tín về sự hư không của chúng ta, rằng chúng ta thích sự khốn cùng của mình và cầu khẩn cùng Người, Người sẽ cúi mình trên chúng ta và trao ban với tất cả sự quảng đại của một Thiên Chúa.
Một vài người có thể phản đối: Tại sao chúng ta lại phải yêu thích tình trạng bất toàn nầy? Chúng ta nhận thức và chấp nhận nó không đủ sao? Không, thật không đủ khi chúng ta nhận thức và chấp nhận nó. Chúng ta phải yêu mến nó. Chúng ta có một sự hiểu thấu hoàn toàn sự thật chỉ khi chúng ta yêu thích nhìn thấy chúng ta như chúng ta là trước mắt Thiên Chúa. Bên cạnh đó, chúng ta không yêu thích tình trạng bất toàn vì chính nó. Chúng ta yêu nó vì nó đặt chúng ta linh hồn chúng ta trong hành vi thương xót của Thiên Chúa. Chị Thánh Têrêsa viết: Cái làm Chúa Giêsu hài lòng khi Người nhìn ngắm linh hồn chúng ta là chúng ta yêu thích sự nhỏ bé và khó nghèo của mình và có một sự hy vọng tuyệt đối vào lòng thương xót của Người.
Thiên Chúa muốn chúng ta nhận thức rằng chúng ta nhận tất cả mọi sự từ lòng thương xót của Người. Người hãnh diện trong việc làm nên những vị thánh từ thụ tạo đất sét khốn cùng như chúng ta. Thiên Chúa quyền năng thích tỏ lộ sức mạnh của Người qua việc lợi dụng cái không có gì. Thánh Phaolô nói: Thiên Chúa thích tỏ lòng nhân hậu của Người đối với chúng ta trong Đức Kitô Giêsu, để biểu lộ cho các thế hệ mai sau được thấy ân sủng dồi dào phong phú của Người (Ep. 2:7).
Vậy thì chúng ta hãy chấp nhận tình trạng khốn cùng của chúng ta. Chúng ta hãy khiêm nhượng nhận lấy vị trí của chúng ta ở giữa những người bất toàn. Chúng ta hãy coi mình là bé nhỏ và cần đến sự trợ giúp của Thiên Chúa mỗi giây phút. Vừa khi Người thấy rằng chúng ta thật sự chân nhận sự hư không của mình, Người sẽ giang đôi tay Người cho chúng ta. Nếu chúng ta vẫn còn cố gắng làm một vài việc gì lớn lao, ngay cả dưới lý do của lòng nhiệt thành, Chúa Giêsu tốt lành sẽ để chúng ta một mình.
Để làm cho chúng ta có thể mang lấy sự khốn cùng của chúng ta dễ dàng, với tinh thần Camelô thật sự Chị Thánh Têrêsa khuyên rằng chúng ta giữ đôi mắt chúng ta gắn chặt vào Chúa Giêsu và đừng nhìn vào sự bất toàn của chúng ta. Khi chúng ta thấy rằng chúng ta xấu xa, khốn cùng, chúng ta sẽ không còn muốn nhìn vào chính mình nhưng chỉ nhìn vào Đấng yêu dấu. Chúng ta chỉ nên yêu mến Người, không nhìn đến chúng ta, không xét xem những lỗi lầm quá nhiều của chúng ta. Nếu bạn là hư không đừng quên rằng Chúa Giêsu là Tất cả. Vì thế, hãy để sự hư vô nhỏ bé của bạn trong cái Tất cả vô tận của Người và chỉ nghĩ đến Tất Cả đó thôi, chỉ một mình Người đáng yêu mến.
Đây thật là biện pháp hiệu nghiệm và nó có thêm lợi thế nâng linh hồn chúng ta khi cởi bỏ nó. Đây là một công thức Camêlô, bởi vì Chị Thánh Têrêsa lập lại lời giáo huấn của Thánh Gioan Thánh Giá, người hối thúc chúng ta bỏ tất cả mọi sự lại sau lưng và hướng cái nhìn âu yếm về Thiên Chúa khi ta chạm trán với những khó khăn và cám dỗ. Thánh Têrêsa Giêsu cũng cho chúng ta lời khuyên tương tự rằng một người tốt hơn nên chiêm ngắm sự cao cả vô cùng của Thiên Chúa hơn là chỉ dán đôi mắt vào sự khốn cùng xấu xa của chính họ.
LUYỆN TẬP SỰ KHIÊM NHƯỢNG
Tuy nhiên dẫu cho việc chấp nhận thụ động sự nhỏ bé của chúng ta kết hợp với sự tin tưởng vào sự trợ giúp của Thiên Chúa rất hiệu nghiệm, nó chưa đủ. Gò bó học thuyết của Chị Thánh Têrêsa vào điều đó sẽ làm biến dạng nó.
Chị Thánh Têrêsa đòi hỏi vượt qua và vượt trên điều đó nữa, rằng chúng ta luyện tập sự khiêm nhượng một cách thực tiễn. Đây là điểm mà Chị khăng khăng lập lại. Trong kinh nguyện Chị Thánh sáng tác để xin cho đạt được nhân đức nầy, Chị diễn tả ý định kiên quyết chịu phục tùng dưới tất cả các chị em, đặt mình vào chỗ rốt hết giữa họ; và Chị xin bị khinh dễ mỗi lần Chị ngã ở khía cạnh nầy. Chị phấn đấu không ngừng để thực hiện quyết tâm của Chị bởi việc vui lòng ôm chầm lấy sự sỉ nhục đến trên đường đi của Chị. Chị nhận lãnh với sự vui vẻ những lời phê bình gây tổn thương mà đôi khi gửi thẳng đến Chị và chào với một nụ cười thân thiện cho những người nói với Chị cách đó. Khi những người khác xét đoán Chị một cách không thiện chí, Chị đón nhận trong im lặng: Chị tuyên bố: Tại sao chúng ta phải bảo vệ cho chính mình khi chúng ta bị hiểu lầm hay đánh giá sai? Chúng ta hãy để chúng sang một bên. Chúng ta đừng nói gì cả. Thật là ngọt ngào khi để cho những người khác phán đoán chúng ta bằng bất cứ cách nào họ thích. Ôi sự thinh lặng hạnh phúc, nó sẽ cho linh hồn thật nhiều bình an.
Một chị bảo với Chị Thánh rằng chị ta thích được sửa lỗi khi chị ta làm sai hơn là khi chị vô tội, Chị Thánh Têrêsa đáp lại chị ấy: Em thích bị cáo tội cách không công bằng, bởi vì khi ấy em không có gì để trách mắng chính mình, và vui vẻ dâng việc nầy cho Thiên Chúa nhân lành. Đoạn em sẽ hạ mình với ý nghĩ rằng thật ra em có thể làm điều mà em bị tố cáo đó.
Thậm chí Chị còn thích thú trong sự sỉ nhục đôi khi Chị chịu đựng bởi những thỉnh sinh và tập sinh, Chị viết: Chúa Giêsu đôi khi cho phép người khác dọn cho con một đĩa xá lách ngon với thật nhiều giấm và gia vị và trong đó không có gì thích thú chỉ trừ món dầu Với sự đơn sơ làm con thích thú, những chị tập sinh của con bảo con về những chiến đấu con gây ra và những điều nơi con làm họ không hài long. Thật sự, đây còn hơn cả sự vui sướng. Đây là một buổi tiệc ngon làm con được đầy tràn thích thú.
Một ngày nọ khi con đang háo hức chịu đau khổ vì sỉ nhục, một tập sinh đã thi hành điều ấy làm con thoả mãn đến nỗi con nghĩ đến việc Semei nguyền rủa Vua Đavit. Nghĩ rằng việc nầy đến từ Thiên Chúa, linh hồn con thưởng thức với sự vui thích thức ăn đắng ngắt đó đã được dọn thật là dư dật cho con.
Hai tháng trước cái chết của Chị Thánh, một sự nhận xét của một nữ tu trong khi giải trí được nói lại cho Chị Thánh nghe. Chị nầy nói: Tôi không biết tại sao họ nói về Chị Têrêsa như là một vị thánh. Đúng thật là Chị có thi hành nhân đức, nhưng đó không phải là nhân đức Chị đạt được qua việc chịu sỉ nhục và đau khổ. Chị thánh Têrêsa thú nhận: Và con, khi nhớ lại biết bao nhiêu đau khổ con đã chịu ngay từ tuổi thơ ấu! Ôi thật là ích lợi biết bao khi biết những điều người khác nghĩ về con khi con gần chết.
Tuy nhiên, như chúng ta đã nói trước, Chị Thánh nghĩ rằng nếu Chị tìm kiếm sự sỉ nhục và khinh thường, Chị có thể kéo sự chú ý vào chính mình và nhận lấy sự kính trọng của người khác. Do đó, Chị thích được quên lãng và đặc biệt nhắm tới sự bị lờ đi. Chị Thánh tìm thấy hạnh phúc trong một cuộc sống dấu ẩn, và không được biết đến ngay cả với những chị em của Chị Thánh, và trong sự quên lãng chính mình. Về việc nầy Chị đúng; sự quên lãng đòi hỏi nhiều hơn sự bị khinh thường; nó hàm ý từ bỏ mình trong mọi phương diện.
KHIÊM NHƯỢNG LÀ NỀN TẢNG CỦA CON ĐƯỜNG BÉ NHỎ
Thật rõ ràng là: sự khiêm nhượng, sự chấp nhận cách khiêm hạ những bất toàn của chúng ta chính là nền tảng của Con Đường Thơ Ấu Thiêng Liêng. Chị Thánh của chúng ta thậm chí có vẻ dành riêng cho sự khiêm nhượng một chỗ đặc biệt trong việc theo đuổi sự hoàn hảo, khi Chị bày tỏ rằng nó là: Phương tiện duy nhất để tiến bộ nhanh chóng trong tình yêu, và: Là con đường duy nhất tạo ra các vị thánh. Để tự hạ chính mình, để đau khổ vì những bất toàn của chúng ta với sự kiên nhẫn, đây là sự thánh thiện thật, là nguồn gốc của sự bình an.
Một ngày kia khi Chị được hỏi làm thế nào Chị thành công trong việc đạt được sự bình an không thể thay đổi đầy tràn trong tâm hồn Chị: Chị trả lời: Em thực hành việc tự quên chính mình, em cố gắng không tìm kiếm mình trong bất cứ sự gì.
Bởi vì sự khiêm nhường rất quan trọng, nó rõ ràng đến nỗi không ai được miễn trừ thực hành nó. Nó cần thiết cho tất cả, bất chấp chức vị hoặc tuổi tác. Có thể duy trì sự bé nhỏ ngay cả khi chúng ta chịu trách nhiệm trong những việc lớn lao và ngay cả khi chúng ta đã quá già yếu. Nếu chúng ta muốn lớn lên trong tình yêu chúng ta phải lớn lên trong sự khiêm hạ và mức độ của sự khiêm hạ chính là mức độ sự tiến bộ của chúng ta.
Điều nầy tỏ cho chúng ta rằng một trong những ân sủng lớn nhất Thiên Chúa ban tặng cho Chị Thánh Têrêsa là sự hiểu biết sâu xa về sự khiêm nhượng và sự thành lập vững chắc nhân đức đó trong chị, nó làm Chị thú nhận rằng Chị đã hiểu biết sự khiêm nhượng trong tâm hồn và hạ mình theo như những gì Chị thấy nơi chính mình.
Chúng ta có thể thêm rằng một trong những lợi ích lớn lao mà Chị trao tặng cho chúng ta là lời dạy rằng quan tâm âu yếm đến những khốn cùng của chúng ta là nền tảng vững chắc từ đó chúng ta có thể hướng lên tới Thiên Chúa.
CHƯƠNG III
KHÓ NGHÈO THIÊNG LIÊNG
SỰ KHÓ NGHÈO CỦA MỘT ĐỨA TRẺ
Đứa trẻ không chỉ yếu ớt mà còn rất đáng thương. Nó không những không làm được gì mà cũng chẳng có gì hết. Nó chỉ có những gì cha mẹ cho nó mà thôi. Với cảm xúc thiêng liêng nhạy bén, Chị Thánh Têrêsa xác định chính mình, đưa ra nhận định về Con Đường Thơ Ấu Thiêng Liêng: Để nên một trẻ nhỏ, chúng ta phải đón nhận mọi sự từ Thiên Chúa tốt lành của chúng ta như một đứa trẻ đón nhận mọi sự từ Cha nó mà không hề bận tâm bất kỳ điều gì .
Cho dù một đứa trẻ lớn lên và đến một lúc nào đó khi Cha nó muốn nó mưu sinh và tự lập. Thế nhưng, Chị Thánh Têrêsa thấy mình không thể mưu sinh, có nghĩa là không thể phát triển nơi bản thân đời sống của ân sủng; và Chị Thánh cũng không muốn lớn lên. Chị Thánh muốn luôn luôn nhỏ bé và nghèo hèn để đón nhận mọi sự từ Thiên Chúa . Chị Thánh nhận thức rằng chỉ có tinh thần khó nghèo và khiêm tốn như thế mới giúp chúng ta cậy dựa vào Thiên Chúa hơn là cậy dựa vào bản thân chúng ta và là phương thế tốt nhất để lôi kéo sự trợ lực quyền năng của Người.
Chị Thánh Têrêsa diễn tả tâm hồn của mình rõ rệt nhất về vấn đề nầy trong Chương XI của câu chuyện Một Tâm Hồn. Chính với chị Marie Thánh Tâm (chị ruột của Chị Thánh) mà Chị Thánh viết một lá thư đáng khâm phục. Trong đó Chị Thánh bày tỏ ước muốn hoàn tất các ơn gọi và chịu đựng mọi khổ hình của các Vị Thánh Tử Đạo. Điều nầy chỉ làm cho chị Marie đáng thương nản lòng vì chị không thấy ước muốn tử đạo trong lòng mình và chị buồn rầu kết luận rằng lòng mến của chị không thật.
Chị Thánh an ủi chị Maria rằng ước muốn tử đạo KHÔNG LÀ GÌ CẢ. Đó chỉ là sự an ủi mà đôi khi Đức Giêsu ban cho những tâm hồn yếu đuối vì Người muốn khơi động tính quảng đại của họ và giúp họ kiên trì chịu đau khổ. Người không ban ơn nầy cho những tâm hồn đủ can đảm kiên vững trung thành với Ngài, dù bản tính tự nhiên của họ là không thích đau khổ. Để duy trì những sự an ủi này, Đức Giêsu ban cho họ một đặc ân, ơn can đảm thích nghi với mọi hoàn cảnh và trạng thái tâm hồn của họ. Chị Thánh trưng dẫn gương của Đấng Cứu Thế đã uống cạn chén đắng tới giọt cuối cùng dù phiền muộn tràn ngập linh hồn của Người. Dường như Chị Thánh Têrêsa muốn giảm thiểu giá trị của những ước muốn như thế. Thật sự, đó là dấu chỉ sự quảng đại của một tâm hồn và điều nầy đúng trong trường hợp của Chị Thánh; bằng cách làm giảm đi tầm quan trọng của những ước muốn nầy, Chị Thánh muốn an ủi chị của mình khi không có những cảm nghiệm như thế. Cũng vậy Chị Thánh muốn chị của mình hiểu rằng điều làm Thiên Chúa vui lòng nơi chúng ta không phải là việc chúng ta có những ước muốn như thế nhưng ở việc chúng ta yêu mến sự nghèo hèn của chúng ta. Những ước muốn nầy là hiệu quả của ân sủng, dù vậy chúng có thể đưa chúng ta đến chỗ làm Thiên Chúa không vui nếu chúng ta tiếp tục tự mãn.
Tư tưởng nầy Chị Thánh triển khai trong một trang tuyệt vời, Chị đã ví nhân đức đó là một trong các món trang sức đắc giá nhất của đời sống thiêng liêng của Chị Thánh. Chị viết: Chị thân mến, làm sao Chị nói được rằng những ước muốn của em là bằng chứng của lòng mến? Em biết rất rõ đó không phải là điều làm cho Thiên Chúa hài lòng khi Người nhìn vào tâm hồn em. Điều làm cho Người vui là em yêu mến sự nhỏ bé và khó nghèo và đặt hy vọng tuyệt đối nơi lòng thương xót của Người. Chị thân yêu, hãy hiểu rõ rằng để yêu mến Chúa Giêsu và là hiến tế cho tình yêu của Người, khi chúng ta càng yếu đuối và càng không có ước muốn hoặc nhân đức, thì chúng ta càng sẵn sàng đón nhận những ơn ích của tình yêu thiêu hủy và biến đổi của Chúa hoạt động nơi chúng ta. Chỉ một ước muốn làm hiến tế thôi cũng đủ miễn là chúng ta bằng lòng luôn luôn khó nghèo và bất lực.
HOÀN TOÀN TÍN THÁC VÀO THIÊN CHÚA
Hiện chúng ta có đầy đủ tư tưởng của chị thánh. Chúng ta biết bí quyết của Chị. Chúng ta nắm giữ được phương thế để yêu Chúa Giêsu thật sự và được biến đổi trong Người. Bí quyết này một mặt nó bao hàm việc yêu thích sự bé nhỏ sự yếu đuối của chúng ta. Mặt khác, chúng ta phải có sự tín thác hoàn toàn vào lòng thương xót của Thiên Chúa và có một ước muốn trở thành hiến tế tình yêu của Người. Dẫu rằng sự bé nhỏ hay sự bần cùng của chúng ta đến như thế nào đi nữa, cũng không phải sự khốn cùng thẳm sâu của chúng ta, chúng không thể là một trở ngại cho hành động của Thiên Chúa. Trái lại, chúng ta sẽ sẵn sàng cho hành động đó cân xứng với nhu cầu của chúng ta. Sự yếu đuối, sự nghèo hèn và sự khốn cùng của chúng ta càng lớn, thì chúng ta càng sẵn sàng cho tình thương xót của Chúa. Do đó chúng ta cần phải hăng hái chấp nhận sự bé nhỏ và sự khốn cùng của chúng ta; bởi vì công việc chính xác của tình yêu thương xót Thiên Chúa cốt tại ở việc lấp đầy sự trống rỗng khốn cùng của chúng ta. Tình yêu của Thiên Chúa chỉ thỏa mãn khi Thiên Chúa cúi mình xuống sự hư không của chúng ta và biến đổi sự hư không ấy thành lửa tình yêu.
Đáng tiếc thay, hầu hết những linh hồn ngăn cản hoạt động của tình yêu thương xót của Thiên Chúa bởi vì chẳng những họ từ chối chấp nhận sự nghèo khổ và yếu đuối của mình mà thậm chí còn không nhận ra sự nghèo nàn và yếu đuối của họ như thế nào nữa. Chị Thánh Têrêsa ghi lại điều nầy với sự buồn phiền: Để bằng lòng ở mãi trong sự nghèo hèn và bất lực, thật là khó khăn! Thật ra, chúng ta có thể tìm đâu một người thật sự nghèo? Không phải đó là người chỉ thật sự nghèo mà còn tự hạ đến nỗi tin rằng mình là không có gì sao? Ôi! Chúng ta hãy cố giữ mình khỏi tất cả những vinh quang hão huyền! Chúng ta hãy yêu sự bé nhỏ, sự thiếu nhạy cảm của chúng ta. Khi ấy chúng ta sẽ trở nên nghèo khó trong tinh thần và Chúa Giêsu sẽ đến với chúng ta, cho dù chúng ta có xa cách Người như thế nào đi nữa, và Người sẽ làm cho chúng ta rực cháy với tình yêu của Người. Em ước ao làm sao cho chị hiểu những gì em cảm nghiệm: Chính sự tin tưởng và chỉ có sự tin tưởng sẽ dẫn chúng ta đến Tình Yêu.
Vài ngày trước khi qua đời Chị Thánh khai triển cùng một ý tưởng: Con không thể cậy dựa vào bất cứ sự gì, con cũng không tính bất cứ sự gì con có để xây dựng sự tin tưởng của con nơi Thiên Chúa. Nhưng nhận thức sự nghèo nàn của con đã là một ánh sáng thật cho con. Con biết rằng suốt trong cuộc sống của con, con không thể nào trả được món nợ mà con nợ nơi Thiên Chúa nhưng con có thể làm cho chính sự hiểu biết đó thành nguồn mạch cho sự giàu có và sức mạnh tinh thần. Đoạn con cầu nguyện: 'Ôi lạy Chúa con, xin hãy trả món nợ cho con theo cách thức chỉ có Thiên Chúa làm được, điều đó có thể tốt hơn nhiều nếu chính con trả nợ.' Và con nhớ lại những lời ca nầy của Thánh Gioan Thánh Giá với sự an ủi lớn lao : 'Xin hãy trả nợ dùm con.' Một ân huệ lớn lao như thế không thể nào trả được bởi người phàm, nhưng sự bất lực của chúng ta đã lấp đầy linh hồn của chúng ta bằng sự bình an, bởi vì chúng ta hoàn toàn biết rằng chúng ta tin cậy vào chỉ một mình Thiên Chúa.
Khi ấy chúng ta thấy rằng nghèo và chấp nhận cái nghèo cho chúng ta quyền xin Thiên Chúa tha thứ món nợ cho của chúng ta đối với Người, và làm như chỉ mình Người có thể. Xét cho cùng, đây không phải là điều mà chúng ta làm khi chúng ta dâng lên Chúa Cha trên trời công nghiệp vô cùng của Chúa Giêsu, người Con chí ái của Chúa sao?
KHÔNG CÓ ƯỚC MUỐN VÀ NHÂN ĐỨC CÓ NGHĨA LÀ GÌ?
Trong cùng một bức thư thường được trích dịch hầu như diễn tả hoàn toàn học thuyết Têrêsa, có một câu đã không được chép lại hoàn toàn trong khi trích dịch đã được xuất bản trước đây, bởi vì sợ có thể có sự giải thích sai lệch.
Chị Thánh Têrêsa viết rằng: Chúng ta càng yếu đuối và càng không có ước muốn hay nhân đức, chúng ta càng dễ lãnh hội sự hoạt động của tình yêu Thiên Chúa nơi chúng ta.
Không có nhân đức có nghĩa là gì? Rõ ràng rằng một linh hồn Kitô hữu chắc chắn không thể hiện hữu mà không có nhân đức. Chúng ta nhận được nhân đức khi rửa tội, cùng với ân sủng. Tuy nhiên một linh hồn có thể nói được là không có nhân đức nếu nó không thực hành hay không phát triển chúng; trong trường hợp như thế, linh hồn chỉ sở hữu chúng như mầm giống, một cách nào đó như linh hồn nhận lãnh chúng.
Bây giờ nếu một linh hồn như thế, nhận ra sự nghèo nàn của mình và ước muốn phát triển chính mình, trông cậy vào Thiên Chúa với một sự tin tưởng tương đương sự nghèo nàn của mình, đó là linh hồn đặt mình trong vị trí thích hợp nhất cho những hoạt động của Tình Yêu thương xót.
Hoặc nếu một linh hồn như thế, có thể cho rằng mình không có nhân đức, mặc dù sự thật rằng linh hồn thực hành những nhân đức đó với thiện ý, linh hồn vẫn có thể xét rằng mình đã không có tiến bộ trong những nhân đức đó như linh hồn có thể làm và không thể thừa nhận chúng nơi chính mình. Nếu một linh hồn như thế, chấp nhận sự nghèo nàn của mình, đặt mình trong sự tin tưởng vào Thiên Chúa, linh hồn sẽ nhanh chóng cảm nghiệm được hoạt động của Thiên Chúa nơi chính mình.
Cả hai sự diễn dịch nầy hòa hợp với ngữ cảnh. Tuy nhiên chúng ta tin rằng cách giải thích thứ nhất rõ ràng hơn và phù hợp nhất với tư tưởng của chị thánh. Linh hồn càng có khuyết điểm trong sự thực hành các nhân đức thì lòng thương xót của Thiên Chúa càng chiếu sáng trong việc làm thỏa mãn những nhu cầu của linh hồn.
Về sự diễn tả không có ao ước, thật rõ ràng rằng điều nầy không nên hiểu theo nghĩa đen, bởi vì Chị Thánh Têrêsa xác nhận ước muốn của Chị là trở thành hiến tế cho tình yêu. Những lời nầy nên được hiểu trong việc ám chỉ đến ước muốn tử đạo hay những ước muốn khác giống như vậy. Ước muốn yêu mến Thiên Chúa thì vượt trên tất cả và làm theo thánh ý Chúa là điều duy nhất hoàn toàn phù hợp tình yêu của Người, và chỉ ước muốn đó là đã đủ rồi bởi vì nó bao gồm tất cả mọi ước muốn khác. Tuy nhiên chúng ta phải cẩn thận tránh đưa ra những diễn dịch sai lầm cho phần nầy của linh đạo Têrêsa. Đoạn mà chúng ta trích dịch có giá trị của một châm ngôn, nhưng nó không nên dẫn chúng ta đến việc cậy dựa thái quá vào tình thương xót của Thiên Chúa, cho rằng mình có quyền đòi hỏi bởi vì sự khốn cùng của chúng ta. Thiên Chúa trong tình thương xót vô hạn của Người có ý sẵn sàng để giúp đỡ sự nghèo cùng của chúng ta, nhưng điều đó không miễn trừ cho chúng ta khỏi hành động. Trái lại, sự sẵn sàng mà chúng ta nhận ra nơi Thiên Chúa phải thúc đẩy chúng ta đáp trả lòng thương xót sẵn có của Người. Thiên Chúa đòi hỏi sự hợp tác của chúng ta.
VIỆC TRÔNG CẬY VÀO ÂN SỦNG CỦA CHỊ THÁNH
Chị Thánh Têrêsa biết rõ điều nầy hơn ai hết. Vì thế, trong khi sống tinh thần khó nghèo, chị không bao giờ bỏ qua một cơ hội nào thể hiện lòng mến Chúa và không xao nhãng một hành vi đạo đức nào. Nhưng Chị Thánh không bao giờ trông cậy vào việc làm của mình để đảm bảo cho việc thăng tiến. Chị muốn mọi sự đều nhờ lòng rộng lượng của Thiên Chúa. Chị Thánh mong muốn mọi sự từ Thiên Chúa. Chị nói: Hãy xem, nếu chúng ta từ bỏ chính mình và đặt niềm tin vào Thiên Chúa trong những cố gắng nhỏ nhoi và hy vọng mọi sự từ lòng thương xót của Người, chúng ta sẽ được tưởng thưởng lớn lao như các Vị Thánh Cả. Và một chỗ khác: Con luôn cảm thấy một niềm tin mạnh mẽ đến độ con sẽ là một Thánh cả, vì con không cậy dựa vào những công trạng riêng của mình, bởi lẽ con không có gì cả nhưng con hy vọng nơi Chúa Đấng nhân đức và thánh thiện. Chính Chúa và chỉ mình Chúa Đấng bằng lòng với những nổ lực yếu đuối của con, sẽ nâng con lên tới Người và bao phủ con bằng quyền năng vô biên của Người, sẽ làm cho con nên Thánh.
Lời khẳng định của Chị Thánh Têrêsa là chúng ta sẽ được tưởng thưởng như những vị Thánh cả có vẻ là một phát biểu quá đáng nếu như chúng ta hiểu nó theo nghĩa đen. Vì các linh hồn không thể mong đạt tới mức độ thánh thiện của các Vị Thánh là những Đấng mà Chúa đã chọn cách đặc biệt để hoàn tất một vai trò rất đặc biệt trong Hội Thánh. Vậy đây không phải là ý nghĩa mà chị thánh muốn chuyển tải.
Mỗi Vị Thánh được gọi để đạt một mức độ vinh quang đặc biệt và được tưởng thưởng theo công trạng của mình. Dù vậy, sự thật là những người đặt đời sống thiêng liêng của mình trên nền tảng khiêm tốn và khó nghèo, được khơi động do niềm tin vào Thiên Chúa gia tăng giá trị công trạng cá nhân một cách đáng kể và đạt được mức độ thánh thiện gần với những Vị Thánh Cả.
Do đó, trên hết mọi sự, Chị Thánh cậy dựa vào hiệu quả của ân sủng. Thậm chí Chị muốn cậy dựa vào ân sủng cần thiết trong mỗi giây phút. Nói đúng ra, chính giây phút chúng ta đón nhận những ân sủng đó mà chúng phát sinh hiệu quả trong tâm hồn chúng ta. Chị Thánh nói với một tập sinh: Em rất nghèo, chính Thiên Chúa nhân lành từng giây phút đã ban cho em những sự giúp đỡ cần thiết để rèn luyện nhân đức. Nhiều lần em thấy Chúa Giêsu không muốn ban cho em một kho tàng dự trữ (để dùng trong tương lai). Người nuôi dưỡng em từng giây phút bằng một thứ thực phẩm mới. Em tìm thấy thứ lương thực nầy trong em mà không biết bằng cách nào nó ở đó. Em chỉ đơn sơ tin rằng chính Đức Giêsu ẩn náu trong đáy tim bé nhỏ nghèo hèn của em và hành động trong em theo cách mà em nhận ra, trong từng giây phút, điều Người muốn em làm tại thời điểm cụ thể đó.
SỰ DÂNG HIẾN CỦA CHỊ THÁNH CHO THIÊN CHÚA
Tinh thần khó nghèo của Chị Thánh đến mức thậm chí Chị không muốn nhắm vào việc lập công phúc cá nhân để làm cho linh hồn Chị giàu có.
Dĩ nhiên Têrêsa biết rằng mỗi một hành động được thực hành một cách đúng đắn thì đáng thưởng trước mắt Thiên Chúa, nhưng Chị không muốn dự trữ công nghiệp nầy cho chính mình. Chị muốn ở trong tình trạng nghèo nàn và những ân huệ và hạnh phúc mà Chị lãnh nhận chỉ là nhờ vào công nghiệp của Chúa Kitô và lòng thương xót của Thiên Chúa mà thôi. Chị dâng hiến cho Thiên Chúa mỗi một phần thưởng của những nhân đức mà Chị thực hành cho việc cứu rỗi những linh hồn khác.
Chị viết: Khi con suy nghĩ về những lời của Chúa nhân lành 'Ta sẽ đến mau chóng với phần thưởng và ban cho mỗi người tùy theo công nghiệp của họ' (Kh 22, 6-12), con bảo với chính mình chắc Chúa sẽ rất bối rối với con bởi vì con không có công nghiệp gì cả. Khi ấy Chúa không thể ban cho con theo công nghiệp của con. Không hại gì, con tin tưởng rằng Chúa sẽ ban cho con tùy theo công nghiệp của Người. Và trong việc dâng hiến cho Tình Yêu Thương xót Chị thốt lên: Sau cuộc lưu đày trên trái đất nầy, con hy vọng sẽ được hưởng Chúa trên Thiên Quốc, nhưng con không muốn đạt phần thưởng vì Thiên Đàng. Con muốn làm việc chỉ vì tình yêu mà thôi, con không có mục đích nào khác hơn là an ủi Thánh Tâm Chúa và cứu các linh hồn những linh hồn sẽ yêu mến Chúa đời đời. Trong lúc xế bóng của cuộc đời nầy, con sẽ trình diện Chúa với hai bàn tay không, bởi vì, lạy Chúa con không xin Chúa tính các việc làm của con. Con muốn mặc lấy sự công chính của Chúa và nhận lấy gia nghiệp đời đời từ chính tình yêu của Chúa.
Điều nầy như vọng lại những lời của thánh Phaolô: Vì Người tôi đành mất hết và tôi coi mọi sự như là thua lỗ để được Đức Kitô và được kết hiệp với Người. Được như vậy, không phải nhờ sự công chính của tôi nhưng nhờ sự công chính do lòng tin vào Đức Kitô (Phil. 3,9).
Trong một dịp khác, khi nói về cách thế Chị dùng để làm giàu tinh thần, Chị Thánh nói: Em sẽ luôn nghèo như thế nầy. Em không biết cách để dành. Tất cả những gì em kiếm được lập tức chi tiêu cho các linh hồn và cho Hội thánh và cũng làm mưa hoa hồng trên tất cả, cả người công chính cũng như kẻ tội lỗi. Em chưa có giây phút nào nói với chính mình, 'Bây giờ mình hãy làm việc cho chính mình;' Đừng tích trữ gì cả. Hãy mau mắn cho đi những phúc lợi thiêng liêng như khi Chị kiếm được chúng. Chị Thánh nghĩ những công nghiệp nầy như là những cái phải dùng vào việc phục vụ cho lợi ích của Thiên Chúa cách tốt nhất có thể được.
Cũng một tinh thần nghèo khó thiêng liêng đã làm cho Chị Thánh làm việc và thúc giục những người khác làm việc cho Thiên Chúa, mà không quan tâm đến việc nhận lãnh những phần thưởng cho sự nỗ lực của họ; bằng lòng không bao giờ biết đến những sự tiến bộ của họ; chấp nhận sự phiền hà và cảm thấy xung khắc, mặc cho những việc làm và những lời cầu nguyện của họ. Chị Thánh nói: Dâng lên Chúa nhân lành những hy sinh mà không bao giờ mong thu được kết quả: đó là luôn cảm thấy sự xung khắc bởi đau khổ và sỉ nhục. Dâng cho Chúa những hy sinh của việc nhìn thấy những ước muốn và thiện ý của Chị rơi xuống đất mà không trổ sinh được gì. Chỉ trong nháy mắt khi Chị lìa đời Chúa sẽ làm cho cây cuộc đời của Chị trổ sinh dồi dào trái chín mọng.
Khi người hỏi Chị Thánh rằng chị ta luôn cảm thấy mình bất toàn, Chị thánh Têrêsa trả lời: Sự thật rằng người ta nhận ra sự bất toàn của chị, tốt, điều đó phải là như thế; nó ích lợi cho chị. Người ta cho rằng chị thiếu nhân đức điều đó không lấy được cái gì của chị cũng không làm cho chị nghèo thêm. Những người phê bình chị là những người thua cuộc; họ mất đi niềm vui nội tâm, bởi vì không có gì ngọt ngào hơn nghĩ tốt cho người khác. Về phần em, em kinh nghiệm một niềm vui lớn lao chẳng những khi người khác nhận ra sự bất toàn của em, nhưng hơn thế nữa, khi chính em nhận ra mình bất toàn. Và với người chị họ chị thánh viết: Chị đừng mong ước nhìn thấy kết quả của những nổ lực của chị. Chúa Giêsu hài lòng trong việc giữ cho riêng Người những sự không có gì đó, chúng an ủi Người.
LUÔN LUÔN TÍN THÁC VÀO CHÚA
Đôi khi chúng ta có khuynh hướng nghĩ rằng nếu như chúng ta biết được sự thăng tiến của mình thì điều nầy sẽ khích lệ những nỗ lực của chúng ta và kích thích lòng quảng đại của chúng ta. Ý kiến nầy có phần nào đúng. Nhận ra sự thăng tiến thì tốt hơn cho chúng ta: nhưng Chị Thánh nói: Bạn không cần biết điều gì Thiên Chúa đang làm nơi bạn, bạn quá bé nhỏ. Và với Celine, chị của mình, Chị Thánh viết: Chúa Giêsu dạy Têrêsa của Người biết rút ra những lợi ích từ trong mọi sự, cả cái tốt lẫn cái xấu mà cô ta tìm thấy nơi bản thân. Người dạy cô cách đầu tư vào ngân hàng tình yêu của Người hay đúng hơn, chính Người điều khiển công việc mà không cho cô biết Người làm như thế nào vì đó là công việc của Người chứ không phải của cô. Quan tâm duy nhất của cô là: Để mọi sự trong tay Người mà không giữ lại điều gì riêng tư, thậm chí cũng không xin có niềm vui khi biết ngân hàng của mình đã sinh lợi bao nhiêu. Vì Thiên Chúa hoạt động hữu hiệu hơn nơi một tâm hồn không hay biết những chuyện như thế và giữ cho tư tưởng của linh hồn mình cố định nơi Chúa. Mặc dù Thiên Chúa sẽ lấy lại những đặc ân mà Ngài đã ban trước đây cho một linh hồn là để cho linh hồn nhớ rằng đó chỉ là tiền cho vay và đừng phàn nàn khi Thiên Chúa cất đi những đặc ân đó. Chị Thánh hát và thân thưa với Đức Maria đồng trinh trong bài thơ của Chị: Chúa Giêsu có thể lấy lại mọi sự mà Người đã ban cho con, Chị thêm: Xin Mẹ thưa với Chúa Giêsu đừng bao giờ ngần ngại làm điều ấy với con .
Tinh thần khó nghèo và từ bỏ phải là như thế. Linh hồn chúng ta phải tin tưởng và thanh thản cho dù Thiên Chúa có cất đi khỏi chúng ta những đặc ân, hoặc đôi khi Người cất đi hoàn toàn và bỏ mặc chúng ta trong vô vọng. Khi không có sự trợ lực nào ngoài niềm tin chúng ta đặt nơi Thiên Chúa, chúng ta có thể cậy dựa tuyệt đối vào Người: Điều tốt lành duy nhất hệ tại ở việc yêu mến Thiên Chúa hết lòng và khó nghèo trong tinh thần ngay khi chúng ta còn trên dương thế bởi vì không có niềm vui nào bằng thật sự khó nghèo thiêng liêng.
CHƯƠNG IV
SỰ TÍN THÁC
SỰ TIN THÁC VÀO CHA CHÚNG TA Ở TRÊN TRỜI VÀ VÀO CON CỦA NGÀI.
Thật KHÔNG ĐỦ khi chúng ta chấp nhận sự nhỏ bé và bất lực của chúng ta, khi chúng ta nhận ra sự nghèo nàn và sự khốn cùng và thậm chí khi chúng ta yêu thích nhìn thấy mình trong tình trạng nầy. Không nghi ngờ gì, sự chấp nhận sự thật dễ yêu nầy ích lợi vô cùng cho việc đặt và giữ chúng ta trong một vị trí thích hợp; và nó cũng chống lại khuynh hướng quá tin tưởng vào chính mình. Nhưng, vượt qua và trên điều nầy, việc hiểu biết sự thiếu thốn của chúng ta làm cho mọi sự càng thêm khẩn thiết đến nỗi chúng ta chỉ trông mong vào sự trợ giúp của Thiên Chúa để duy trì trong chúng ta cố gắng hướng về sự hoàn hảo.
Một đứa bé, trong sự yếu đuối và nghèo nàn của mình, chạy đến cha nó xin giúp đỡ. Cũng như thế trong cuộc sống thiêng liêng. Đứa bé của Thiên Chúa biết rằng nó có một người Cha trên trời. Nó đến cùng Thiên Chúa với sự tin tưởng và trông mong Người trợ giúp nó đến nỗi mặc dầu yếu đuối và bất lực nó có thể hoàn thành những gì nó không thể làm được bởi sức riêng mình. Ngay cả một chút hiểu biết về tình yêu của Cha trên trời cũng có thể cho nó một lòng tin cậy vô bờ bến nơi Người, bởi vì, nếu Thiên Chúa là một người Cha, Người phải có những đặc tính tình yêu của một người cha, như sự nhân hậu, tận tuỵ, hiến thân, quan tâm canh chừng. Bởi vì Người là Thiên Chúa nên những thuộc tính nầy thật vô cùng. Thiên Chúa khôn ngoan vô lượng và dũng mạnh vô song; Người biết tất cả mọi sự; Người có thể làm tất cả mọi sự; và những thuộc tính của Người là để phục vụ cho tình yêu thương nhân hậu của Người. Theo đó thì sự tin tưởng của một đứa bé vào Thiên Chúa không có giới hạn.
Hơn nữa, Thiên Chúa đã chứng minh cho chúng ta rằng Người nhân hậu vô bờ. Chúa Cha đã ban cho chúng ta Con của Người, Người Con yêu độc nhất, và để cho Người chịu đau khổ tột cùng. Người Con nầy, về phần Ngài, tự hủy chính Mình, mặc lấy sự đau khổ của nhân loại chúng ta. Người tự hiến mình trên Thập giá. Người trao ban chính Mình như thức ăn cho chúng ta, để chúng ta có thể được biến đổi trong Người và được hợp nhất với Thân Thể mầu nhiệm của Người.
Giống như ‘Một cuộc săn lùng của Trời cao,’ tình yêu của Thiên Chúa không ngừng theo đuổi linh hồn chúng ta. Chúa Cha tiếp tục bao bọc chúng ta trong sự dịu dàng vô biên của Người. Chúa Giêsu không bao giờ ngừng yêu thương chúng ta. Người luôn luôn sẵn sàng tuôn đổ ân sủng của Người trên chúng ta, để soi sáng, an ủi, duy trì và biến đổi chúng ta, và cuối cùng hướng dẫn chúng ta đến dự phần vinh quang và phúc lộc của Người.
Chị Thánh Têrêsa vào lứa tuổi rất sớm đã nhận được một sự hiểu biết về tình yêu thương không cùng của Chúa Cha trên trời và ngày càng hiểu rõ ràng hơn khi Chị tiến bộ trong sự nhận thức thân tình về Thiên Chúa. Chính qua lăng kính tình yêu đó mà Chị chiêm ngắm và thờ phượng những sự hoàn hảo khác của Thiên Chúa. Được nhìn dưới những ánh sáng đó, từng thuộc tính của Thiên Chúa xuất hiện chói ngời tình yêu và tin tưởng. Tuy nhiên, không phải chỉ có lòng nhân hậu của Thiên Chúa là nguồn gốc sự tín thác của chúng ta. Chúa Cha đã ban cho chúng ta Con của Người và cùng với Người tất cả mọi sự tốt lành. Vì thế chúng ta có thể trông cậy vào công nghiệp của Chúa Giêsu Kitô. Chúng thuộc về chúng ta và chúng ta có thể dâng chúng lên Chúa Cha như là của chúng ta.
Căn cứ trên một nền tảng như thế, làm sao chúng ta có thể nuôi dưỡng sự nghi ngờ về việc Thiên Chúa quan phòng? Trái lại, chúng ta không bị bắt buộc phải tin tưởng tuyệt đối sao? Thật ra, điều nầy hiển nhiên khi chúng ta nhớ lại tất cả những gì chúng ta có thể xin Người thì không là gì so với những gì Thiên Chúa đã ban hay hứa với chúng ta. Thật đúng rằng Thiên Chúa cũng công bình vô cùng, nhưng sự nghiêm khắc của sự công bình đó được làm dịu đi bởi việc hòa nhập với tình thương và lòng nhân hậu. Chị Thánh Têrêsa nói: công bình tự nó, và thậm chí sự công bình còn hơn những sự trọn hảo thiêng liêng khác, đối với con có vẻ như được mặc lấy tình yêu. Nếu công bình đòi hỏi rằng Thiên Chúa yêu cầu nơi chúng ta những gì thuộc về Người và để đền tạ lỗi lầm của chúng ta, công bình cũng lưu tâm đến tính yếu hèn của con người chúng ta. Công bình cũng tính đến sự vô tri của chúng ta, sự yếu đuối của chúng ta và tất cả những hoàn cảnh làm giảm nhẹ tội lỗi của tội nhân. Thiên Chúa biết nhiều hơn bất cứ ai khác về chúng ta là nắm đất được nắn ra và những gánh nặng đè nén ý muốn và ngăn trở tự do của chúng ta.
Chị Thánh Têrêsa viết: Sự công bình đó làm các linh hồn sợ hãi, thì đối với con là nguồn vui và sự tín thác. Công bằng có ý nghĩa nhiều hơn bị phạt khắt khe bởi tội. Nó tính đến những dự định tốt và mong muốn ban thưởng nhân đức. Con mong đợi nơi sự công bằng của Thiên Chúa nhân lành cũng nhiều như mong đợi sự nhân hậu của Người. Chính bởi vì Người công bình nên Người mới xót thương và đầy sự dịu dàng, chậm phạt và giàu lòng từ bi. Bởi vì Thiên Chúa biết sự yếu đuối của chúng ta. Người nhớ rằng chúng ta chỉ là tro bụi. Như một người cha dịu dàng với con của mình, thì Thiên Chúa cũng đầy lòng xót thương như thế đối với chúng ta. Vì thế, cho dù chúng ta có suy gẫm về lòng từ bi của Chúa hay không, lòng từ bi ấy luôn làm cho Người muốn điều tốt cho chúng ta và khiến cho Người dủ lòng thương xót chúng ta, hoặc chúng ta có nghĩ đến sự công bình của Người hay không, chúng ta cũng có tất cả những lý do để đặt sự tin tưởng hoàn toàn nơi Thiên Chúa.
Chị Thánh Têrêsa được thấm nhuần nhân đức tín thác đến nỗi theo Mẹ Agnes, nhân đức nầy tạo nên dấu hiệu đặc biệt cho tâm hồn Chị. Chị viết: Đường con đi là một con đường đầy tín thác và hy vọng. Chị cố ghi khắc điều nầy vào tất cả những người tìm đến cùng chị, xác nhận rằng chúng ta không bao giờ tín thác nhiều quá vào Thiên Chúa tốt lành Người rất quyền năng và nhân hậu và rằng chúng ta hy vọng nhận lãnh nơi Người nhiều thế nào thì chúng ta cũng có thể được nhận lãnh nhiều thế ấy.
Chị xác nhận rằng một sự thiếu tín thác làm xúc phạm đến Đức Giêsu và làm Thánh Tâm Người bị tổn thương. Để kết luận, đối với Chị, đặt giới hạn cho những ước muốn và những hy vọng của chúng ta có nghĩa là chúng ta bác bỏ sự tốt lành vô biên của Thiên Chúa.
CON CHIM NHỎ VÀ MẶT TRỜI TÌNH YÊU
Trong những trang thật đáng khâm phục mà Chị Thánh viết theo lời yêu cầu của Chị Maria Thánh Tâm, Chị Thánh diễn tả một cách hết sức dễ yêu rằng chúng ta phải có lòng tín thác vào Tình Yêu tới mức độ sâu thẳm. Chị phác họa chính mình như một con chim nhỏ, được bao bọc với bộ lông thưa thớt nhưng với cặp mắt và trái tim của một con phượng hoàng, dám ngắm nhìn vào mặt trời Tình Yêu và nhiệt tình mong muốn bay đến với Người. Đáng thương thay, con chim chỉ có thể nâng được đôi cánh lên thôi, nhưng điều nầy không làm buồn lòng nó. Với sự phó thác táo bạo, nó vẫn giữ ở chỗ của nó, vẫn giữ đôi mắt dán chặt vào mặt trời bất chấp những đám mây, gió và mưa. Nếu có những lúc, những đám mây đen che khuất mặt trời, con chim vẫn giữ bình thản, bởi vì nó biết rằng mặt trời của nó vẫn tiếp tục chiếu sáng (mặc dù nó không được thấy). Hơn nữa, nếu bị đánh quật bởi bão táp và bị loà mắt bởi những cám dỗ, thậm chí nó có vẻ như mất lòng tin trong tương lai, nó vẫn ở lại trong nơi bé nhỏ của nó và tiếp tục nhìn theo sự hướng dẫn của ánh sáng mà đôi mắt không còn có thể trông thấy được nữa. Khi ấy điều nầy lại là một cơ hội để đẩy mạnh lòng tin của nó đến chỗ tận cùng, và trong điều nầy nó tìm được niềm vui trọn vẹn.
Nhưng cũng có thể rằng con chim nhỏ không đủ sức cất cánh lên, quên đi mặt trời của nó, bị lạc mất trong những chuyện vặt vãnh thế trần và cho phép đôi cánh của nó ướt đẫm. Ngay cả khi ấy, nó cũng không nên buông mình cho sự thất vọng. Nó không nên ẩn núp để khóc cho sự khốn cùng của nó và chết trong sự ăn năn hối hận. Trái lại, nó phải lần nữa quay hướng về mặt trời của nó, hong khô đôi cánh trong những tia sáng của ngôi sao yêu dấu và thưa với Người về sự bất trung của nó, bởi vì, trong sự tín thác táo bạo vào Người, nó tin rằng nó sẽ hấp dẫn nhiều hơn nữa tình yêu của Đấng đã không đến để kêu gọi người công chính nhưng kêu gọi kẻ tội lỗi.
Nếu, mặc dù với tất cả sự việc nầy, sự mong đợi của nó vẫn chưa được thỏa mãn, nếu ngôi sao vẫn còn bị che khuất thụ tạo bé nhỏ nầy bằng lòng ở lại chỗ của nó, run rẩy trong giá lạnh, nhưng vui vẻ trong đau khổ mà nó đáng chịu.
Cuối cùng, điều có thể xảy ra là con chim không thể nào nhìn thấy được ngôi sao, bởi vì nó hoàn toàn bị che phủ bởi đôi mắt khép lại và thiếp ngủ đi. Điều đó không thành vấn đề. Khi nó tỉnh dậy và nhận ra những gì đã xảy ra, không buồn phiền, nó lấy lại sự phục vụ yêu thương và vẫn ở trong tình trạng an bình nội tâm. Và Chị Thánh Têrêsa kết luận: Ôi, lạy Chúa Giêsu, thật là hạnh phúc cho con chim nhỏ của Chúa được quá yếu đuối, quá nhỏ bé! Nó sẽ trở nên cái gì nếu nó được to lớn? Nó sẽ không bao giờ có được sự táo bạo để hành động với tính cách một em bé với Chúa!
Chị Thánh Têrêsa cũng nghĩ rằng sự táo bạo nầy của Chị đến từ sự thật rằng Chúa Giêsu đã phủ tràn ngập Chị với tình yêu. Vì thế, lập tức Chị kêu lên: Ôi lạy Chúa Giêsu, hãy để con thưa với Chúa, trong sự biết ơn không cùng, rằng tình yêu của Chúa trở nên thật điên dại. Trong sự điên dại như thế làm sao con có thể ngăn cản tâm hồn con cố gắng bay đến với Chúa? Làm sao con có thể đặt giới hạn cho sự tín thác của con? Thật là đáng tiếc nếu con không thể bày tỏ sự hạ mình không thể tả được của Chúa đối với tất cả những linh hồn bé nhỏ. Con có cảm giác chắc chắn rằng nếu - mặc dù điều nầy không thể được - Chúa tìm thấy một linh hồn yếu đuối và tầm thường hơn linh hồn của con, Chúa sẽ làm tràn ngập nó với ân huệ thậm chí còn lớn lao hơn nữa, chỉ với điều kiện là linh hồn nầy biết phó thác với một sự tin tưởng hoàn toàn vào lòng thương xót vô biên của Chúa.
TẤT CẢ CHÚNG TA CÓ THỂ ĐẠT ĐƯỢC SỰ THÁNH THIỆN
Chị Thánh Têrêsa tin chắc rằng mỗi một linh hồn người ta có thể đạt tới sự thánh thiện, miễn là linh hồn đó biết khiêm nhượng và tin tưởng.
Đọc về đời sống của thánh nữ Joan of Arc, thoạt đầu Chị mong ước được cái thành tích vinh quang của thánh nữ, nhưng Thiên Chúa khiến Chị hiểu được rằng vinh quang của Chị ở chỗ trở nên đại Thánh. Chị viết ước muốn nầy có thể có vẻ quá tự tin trong một linh hồn yếu đuối và bất toàn như con đây, nhưng con luôn cảm thấy có cùng một lòng tin tưởng táo bạo rằng một ngày kia con sẽ là một vị Thánh. Con không dựa vào công nghiệp của riêng con, bởi vì con không có công gì cả; nhưng con hy vọng vào Chúa, Đấng tự mình Nhân Đức và Thánh thiện. Chính chỉ mình Người, bằng lòng với những cố gắng yếu đuối của con, sẽ bao bọc con với công nghiệp vô biên của Người sẽ làm cho con thành một vị thánh. Nếu tất cả những linh hồn yếu đuối và bất lực cảm giác như con, một thụ tạo nhỏ bé nhất trong tất cả, không ai sẽ thất vọng trong việc tiến đến đỉnh cao của tình yêu, bởi vì Chúa Giêsu không đòi hỏi những hành động lớn lao, nhưng chỉ đòi hỏi sự phó thác và biết ơn.
Còn đối với những người đã trì hoãn rất lâu trong việc trở về với tình yêu Thiên Chúa?
Theo Chị Thánh Têrêsa, đó không phải là lý do cho việc thất đảm và sợ hãi: Có những linh hồn mà tình thương xót của Thiên Chúa tỏ lòng kiên nhẫn không cùng với họ và Người ban cho họ ánh sáng của Người theo mức độ họ có.
Có phải những tội nặng, lại còn vô số những lầm lỗi trầm trọng, là chướng ngại cho sự tín thác vào Thiên Chúa không?
Chị Thánh Têrêsa trả lời: Em biết chắc chắn rằng ngay cả nếu em có trong lương tâm tất cả những tội mà em có thể phạm, em sẽ đến và ném mình vào cánh tay của Chúa Giêsu với một trái tim tan nát vì hối hận, bởi vì em biết Người yêu thương như thế nào đối với đứa con hoang đàng đã trở về với Người. Không phải vì Chúa tốt lành, trong tình nhân hậu quan phòng đã gìn giữ linh hồn em khỏi tội đáng chết, mà em bay lên với Người với đôi cánh của tin tưởng và yêu thương. Lòng tin tưởng của chị không phải trên những nhân đức mà chị thực hành trong cuộc sống, nhưng trên tình yêu thương xót của Thiên Chúa.
Nhưng có phải chúng ta không nên thất đảm khi cuộc sống thiêng liêng của chúng ta không tiến triển như chúng ta ước muốn?
Vẫn còn ít lý do hơn để chúng ta mất niềm tin tưởng vào Thiên Chúa khi, mặc dù với nổ lực, chúng ta cứ mãi rơi vào cùng một lỗi lầm và kinh nghiệm khô khan tinh thần. Thất đảm đến từ việc yêu chính mình, từ việc từ chối nhận biết tình trạng thật của linh hồn chúng ta. Nó tỏ cho thấy rằng chúng ta nổi loạn chống lại sự bé nhỏ và sự nghèo hèn thiêng liêng của chúng ta. Chị Thánh nói: Sự buồn phiền quật ngã chúng ta là khi chúng ta bị chạm tự ái. Chị cũng tuyên bố rằng nghiền ngẫm âu sầu về những bất toàn của chúng ta sẽ làm tê liệt linh hồn chúng ta. Chúng ta sẽ làm hại linh hồn chúng ta bằng việc chiều theo sự thất đảm nhiều hơn là chúng ta sa ngã bởi những yếu đuối, bởi vì chúng ta lấy khỏi mình khả năng phục hồi mà chúng ta cần để chỗi dậy lần nữa sau những lần sa ngã của chúng ta. Nó cũng tỏ cho thấy sự thiếu sót của lòng tín thác của chúng ta vào Thiên Chúa như thế nào, bởi vì chúng ta bằng lòng ở trong sự bé nhỏ và nương tựa vào Người tới một mức độ nào thì Thiên Chúa đến giúp đỡ chúng ta ở mức độ thế ấy; Chị Thánh nói: Chúa đo lường ân sủng của Chúa tuỳ theo sự tín thác Người tìm thấy trong chúng ta. Vì thế, nếu chúng ta từ chối chấp nhận tình trạng thấp hèn của chúng ta, nếu lòng tín thác của chúng ta vào Chúa mất đi, thì sợ rằng Thiên Chúa có thể giới hạn sự trợ giúp Người ban cho linh hồn chúng ta.
SỰ TÍN THÁC HOÀN TOÀN VÀO THIÊN CHÚA CỦA CHỊ THÁNH TÊRÊSA
Thậm chí vào lúc rất sớm của tuổi thơ, Chị Thánh Têrêsa đã tập cho mình một thái độ tín thác tuyệt đối vào Thiên Chúa trong mọi hoàn cảnh. Chị đã nắm bắt được điều mà người khác phải mất một thời gian dài để học hỏi, rằng thất đảm là tổn thất chứ không phải là ích lợi cho linh hồn. Vào buổi tối ngày Rước lễ Lần đầu Chị viết trong nhật ký của Chị: Con sẽ không bao giờ ngã lòng, một quyết định mà Chị đã giữ vững trong suốt cuộc đời của Chị. Lòng tin tưởng như trẻ nhỏ nơi Chị không bao giờ bị suy giảm bởi những việc xảy ra bên ngoài, bởi sự bất toàn của riêng Chị ngay cả bởi những lỗi lầm của Chị. Trái lại, Chị thánh đã học từ những sự kiện ấy để nhận ra sự yếu đuối của bản chất tự nhiên của mình và đánh giá những khuyết điểm của những người khác với sự hiểu biết và khoan dung hơn: Sự nhớ lại những lỗi lầm của con làm con khiêm tốn hơn; nó khiến cho con không bao giờ tin tưởng ở sức mạnh riêng mình, (sức mạnh) đó chỉ là sự yếu đuối, nhưng nó đặc biệt dạy con một bài học sâu xa hơn nữa về lòng từ bi và yêu thương của Thiên Chúa. Với sự tin tưởng của một em bé, chúng ta ném những lỗi lầm của chúng ta vào lò lửa hồng thiêu đốt của Tình yêu, làm sao mà chúng không thể bị thiêu rụi đến muôn đời được?
Một nơi khác Chị viết, Con không luôn luôn trung thành, con thường thất bại trong việc thực hiện một trong những hy sinh nhỏ bé mà chúng thường mang lại rất nhiều bình an cho tâm hồn; nhưng con không chán nản. Thay vào đó con phó thác chính mình trong đôi tay của Chúa Giêsu: con chịu đựng sự thử thách của việc có ít bình an trong lúc đó và cố gắng cẩn trọng hơn trong lần tới. Ôi, Mẹ yêu dấu, thật là dịu ngọt thay đường lối của tình yêu! Dĩ nhiên, chúng ta có thể ngã; chúng ta có thể phạm rất nhiều bất trung, và Chị thánh trích đoạn của Thánh Gioan Thánh Giá, 'nhưng tình yêu biết cách để rút lấy lợi ích từ mọi sự và nó mau chóng thiêu hủy bất cứ những gì có thể làm buồn lòng Chúa Giêsu.' Khi ấy, tất cả những gì còn lại tận đáy tâm hồn của chúng ta là sự khiêm nhường và an bình sâu thẳm.
Một cái nhìn tình yêu hướng về Chúa Giêsu và sự nhận biết những khốn cùng sâu thẳm của chúng ta sẽ đền bù lại cho mọi sự. Chúng ta chỉ cần xin lỗi và tất cả được sửa chữa bởi hành động tình yêu đó. Chúa Giêsu mở Thánh Tâm Người cho chúng ta. Người quên đi những bất trung của chúng ta và không muốn nhớ đến chúng. Chúa sẽ còn làm hơn thế nữa: Thậm chí Chúa sẽ yêu chúng ta nhiều hơn khi chúng ta phạm lỗi đó. Con giao phó sự bất trung của con cho Chúa Giêsu, bởi vì trong sự phó thác táo bạo của con vào Người, con tin rằng con sẽ đạt được năng lực lớn lao hơn trên Thánh Tâm của Người và thu hút hoàn toàn hơn tình yêu của Người Đấng đến không phải để gọi người công chính nhưng để gọi người tội lỗi. Trong những giòng nầy chị mở ra trước mắt chúng ta lòng thương xót vô bờ của Thánh Tâm Chúa Kitô. Vị thánh của chúng ta đã viết những đoạn thật thú vị về đề tài nầy và chúng ta có thể rút ra từ đấy những thí dụ sau đây:
Chị bảo một người chị em: Em quả quyết với chị rằng Thiên Chúa nhân lành tốt nhiều hơn chị có thể tưởng tượng. Người hài lòng với một cái liếc nhìn, với một hơi thở của tình yêu. Đối với em, em thấy thật là dễ dàng để tập luyện sự hoàn hảo, bởi vì em học biết rằng đường đến với Chúa Giêsu là đi qua Thánh Tâm Người. Hãy nghĩ về một em bé nó làm mẹ nó bực tức bởi biểu lộ một tính khí xấu hay sự không vâng lời. Nếu đứa trẻ trốn vào trong một góc vì sợ bị phạt, nó cảm thấy rằng mẹ nó sẽ không tha thứ cho nó. Nhưng thay vì như thế, nếu nó biết giơ đôi cánh tay bé nhỏ với một nụ cười và kêu lên: 'Mẹ yêu ơi, hôn con đi, con sẽ không làm như thế nữa,' mẹ nó sẽ không siết chặt đứa con nhỏ trong lòng bà với sự dịu dàng, và tha thứ việc đứa bé đã làm sao? Và nếu, mặc dù bà biết rất rõ rằng đứa con bé nhỏ của bà sẽ cử xử xấu như thế nếu có dịp, điều đó không có gì nếu đứa bé lại kêu cầu đến bà. Nó sẽ không bao giờ bị phạt.
Với một sự khôi hài ngây thơ, trong cùng một tâm trạng như thế chị nói, Chúa của chúng ta có một khuyết điểm lớn lao. Người bị mù và thật không biết chút gì về toán học. Người không biết cách cộng, nhưng để che mắt Người và ngăn cản Người cộng thêm những lỗi lầm nhỏ bạn phải chiếm lấy con tim Người. Đây chính là điểm yếu của Người.
Chiếm lấy con tim Chúa có vẻ là một diễn tả thích hợp với tư tưởng của chị bởi vì chị liên tục dùng nó. Hơn thế nữa, chị thẳng thắn thú nhận rằng chính chị đã khai thác kế sách đó: Chính ở cách thế nầy mà con đã nắm giữ lấy Chúa nhân lành và đó là lý do tại sao con sẽ được Người thương đón nhận.
Chị giữ cùng một lòng tín thác đó và một sự bình an không thay đổi trong suốt thời gian dài khô khan đã làm cho chị không thể cầu nguyện hay thực hành được nhân đức nào. Ngay cả nếu lửa tình yêu có vẻ như đã tắt, con sẽ cứ tiếp tục ném nhiên liệu vào đó và Chúa Giêsu sẽ lo cho nó cháy lại. Và khi tình trạng khô khan đó tiếp tục, chị giải nghĩa một cách duyên dáng: Chúa Giêsu sẽ mệt nhanh hơn khi làm cho con chờ đợi, hơn là con bị mệt khi phải chờ đợi Người.
Cuối cùng, trong một giây phút nào đó chị có linh cảm rằng sự khô khan nầy sẽ ở với chị cho tới hơi thở cuối cùng. Nhưng điều đó không làm chị nản lòng: Không nghi ngờ gì nữa, Giêsu sẽ không đánh thức con dậy trước lần nghỉ ngơi tuyệt diệu trong cõi đời đời, nhưng thay vì sầu khổ cho việc nầy, con cảm thấy một niềm vui to lớn.
Vâng, hãy để Chúa ẩn mặt
Với niềm vui con sẽ đợi chờ Người
Cho tới Ngày vĩ đại khi mặt trời không còn lặn nữa
Và bóng tối Đức tin phải biến mất.
Theo gương của Chị Thánh Têrêsa, chúng ta hãy làm cho sự tin tưởng của chúng ta có cùng chiều kích với sự cao cả của Hữu Thể Thiên Chúa và tương xứng với vực thẳm dịu dàng của Thánh Tâm Chúa! Đừng giam hãm lòng tín thác vào giới hạn của những quan niệm nghèo nàn của chúng ta. Chúng ta hãy nhớ rằng Thiên Chúa rất vui lòng ban tặng cho con cái Ngài bất cứ gì chúng cần, bất cứ điều gì có thể làm cho chúng sung sướng. Người được vinh danh khi Người phân phát cho chúng những ân huệ không cần tính toán. Chúa Giêsu không bao giờ khó chịu khi ta xin Người những điều phù hợp với dự kiến của Người. Chúa thường ban cho chúng ta những ân huệ phòng ngừa, Người sẽ sẵn sàng lắng nghe lời khẩn cầu của chúng ta nhiều hơn khi chúng ta không thể cầu nguyện.
Hãy biết rằng trẻ em thường quấy rầy cha mẹ chúng với đặc quyền táo bạo của tuổi thơ và về phần các ngài cha mẹ thường hành động điên dại và bày tỏ yếu đuối trong việc nhượng bộ các con của mình, Chị Thánh Têrêsa tin rằng Thiên Chúa cũng thế, Người cũng có những yếu lòng đối với những ai đến với Người trong tâm tình của một em bé: Khi chúng ta hy vọng điều gì nơi Thiên Chúa nhân lành mà Người không dự định ban cho chúng ta, Người đầy quyền năng và giàu có đến nỗi Người mắc nợ nó vì vinh quang của Người, (Chúa) không làm chúng ta thất vọng và Người ban những điều chúng ta ước muốn nhưng chúng ta phải thưa với Người: 'Con biết rất rõ rằng con sẽ không bao giờ xứng đáng với ân huệ nầy. Con chỉ biết giơ đôi tay đến với Chúa như đứa trẻ ăn xin, và con chắc chắn rằng Chúa sẽ hoàn toàn hài lòng với con.'
Có thể rằng Thiên Chúa sẽ không nghe chúng ta ngay lập tức. Đôi khi Người bắt chúng ta chờ đợi. Chúa biết những gì tốt cho chúng ta và lúc nào Người trợ giúp cho chúng ta nhiều hơn chúng ta biết. Hơn thế nữa, Người không tính toán yếu tố thời gian để thi hành việc của Người trong linh hồn chúng ta. Chúa Giêsu không bận tâm đến thời gian bởi vì thời gian không hiện diện trên thiên đàng. Chúa chỉ quan tâm đến tình yêu. Đó là lý do tại sao chỉ một cái liếc nhìn, một phút chốc của Tim Người có thể khiến cho cánh hoa nhỏ của Người nở ra cho cõi đời đời.
ÂN SỦNG, SỰ TÍN THÁC, VÀ NHỮNG VIỆC TỐT
Thật đáng tiếc thay có rất nhiều linh hồn thiếu lòng tín thác. Một thái độ như thế thì không thích hợp với lòng thương xót vô biên của Thiên Chúa hay với giá trị chuyển cầu của công nghiệp vô cùng của Đức Kitô. Sự thiếu tin tưởng như thế nơi những linh hồn loại nầy thường là do sự quá quan tâm đến những bất xứng và những công việc nghèo nàn của họ.
Chúng ta hãy hiểu sự thật rằng những thành tựu của chúng ta, mặc dầu chúng có thể trổi vượt, cũng không phải là nền tảng thật của sự tín thác của chúng ta. Lòng tín thác chỉ nên cậy dựa hoàn toàn vào tình yêu thương xót của Cha, vào đức tin nơi Chúa Giêsu Kitô.
Chị Thánh Têrêsa đã không học thần học nhưng chị được soi sáng bởi sự khôn ngoan mà Thiên Chúa quảng đại đổ vào những linh hồn bé nhỏ và đơn sơ. Vì thế Chị biết nhiều hơn nhiều nhà thần học và những nhà lý luận về cuộc sống tinh thần về những gì là vai trò tương ứng của Thiên Chúa và con người trong sự trọn hảo của chúng ta, và những điều kiện cần phải thỏa mãn để đảm bảo cho sự thành công của nó. Đối với Chị, tiến bộ nhanh chóng trên con đường tình yêu tuỳ thuộc vào sự duy trì sự bé nhỏ và đặt tin tưởng của chúng ta vào Thiên Chúa: Chính Chúa Giêsu làm mọi sự cho con; con không làm gì cả chỉ trừ ở lại trong sự nhỏ bé và yếu ớt.
Chị chỉ đơn thuần phát biểu bằng ngôn ngữ riêng của chị điều mà Thánh Phaolô đã dạy từ lâu: Khi tôi yếu, chính là lúc tôi mạnh; Sự đầy đủ của tôi đến từ Thiên Chúa; và chính do ân sủng của Đức Kitô mà chúng ta được cứu rỗi (2 Cor. 12, 10; 3-5). Chính do ân sủng và nhờ lòng tin anh em đã được cứu độ đây không phải sức mạnh của anh em, mà là một ân huệ của Thiên Chúa; cũng không phải bởi việc anh em làm, để không ai có thể huênh hoang (Eph. 2,8).
Điều đó không có nghĩa là Têrêsa cho rằng những việc làm tốt là vô ích, bởi vì điều nầy trái ngược với sự thật được bày tỏ. Chị mong muốn rằng mọi người phải cố gắng nổ lực để sửa chữa những lỗi lầm của họ, để đạt được nhân đức và giành được sự thánh thiện: Chúng ta hãy chiến đấu không ngừng nghỉ. Chúng ta hãy cố tiến bước mặc cho bao nhiêu sự mệt nhọc bởi chiến đấu. Đâu là công trận của chúng ta nếu chúng ta chỉ chiến đấu khi thấy mình đầy can đảm? Không thành vấn đề nếu bạn không can đảm, với điều kiện là bạn hành động như một người có can đảm.
Tuy nhiên, Chị thú nhận rằng không phải do công việc của chúng ta mà chúng ta trông mong sự tiến bộ. Lý do chúng ta làm việc là để chứng tỏ với Thiên Chúa rằng chúng ta có thiện ý. Chị khuyên nhủ một chị tập sinh, Hãy giống như một trẻ nhỏ. Hãy thực tập tất cả các nhân đức nghĩa là Chị luôn nâng đôi chân bé nhỏ của Chị để trèo lên bậc thang thánh thiện; nhưng đừng tưởng tượng rằng Chị sẽ có thể bước lên thậm chí là nấc thứ nhất. Không! Thiên Chúa nhân lành không đòi hỏi gì ngoài ý hướng tốt lành của Chị. Từ trên đỉnh thang, Người nhìn chị với tình yêu thương. Bị thu phục bởi những nổ lực vô ích của Chị, Người sẽ đi xuống rất mau và bồng chị trên cánh tay của Người. Người sẽ mang Chị lên. Nhưng nếu Chị ngưng nhắc đôi chân bé nhỏ, Người sẽ để Chị lâu giờ dưới đất.
Chị Thánh cũng xác nhận: chúng ta phải làm tất cả mọi sự trong năng lực của chúng ta, chúng ta phải cho đi mà không tính toán; chúng ta phải luôn luôn từ bỏ cái tôi của mình. Tắt một lời, chúng ta phải chứng minh tình yêu của chúng ta bởi những việc tốt chúng ta có thể làm được; nhưng, bởi vì tất cả những gì chúng ta có thể làm thì quá bé nhỏ, điều quan trọng nhất là chúng ta đặt sự tin tưởng của chúng ta vào Chúa, Đấng một mình thánh hóa những công việc đó, và nhận ra rằng chúng ta là những đầy tớ vô dụng, hy vọng rằng Thiên Chúa nhân từ sẽ ban cho chúng ta tất cả những gì chúng ta ước muốn qua ân sủng của Người.
Chị chứng thực bài học nầy bởi một thí dụ từ Phúc Âm. Các tông đồ đánh cá ở Biển Galilê. Họ đã cực nhọc suốt đêm và bao công lao của họ vô ích; nhưng tin tưởng ở Lời Chúa Kitô, họ thả lưới và lập tức bắt được rất nhiều cá. Chúa Giêsu muốn cho họ thấy rằng chỉ một mình Người có thể làm cho những cố gắng của họ sinh hoa kết quả.
Những diễn tả nầy rõ ràng và dứt khoát và không còn chỗ nào để nghi ngờ nữa. Có những người cho rằng mọi sự tùy thuộc vào họ nên chú trọng vào nỗ lực tự nguyện của họ. Chị Thánh Têrêsa thì trái lại, xác nhận rằng, mặc dầu những nỗ lực có thể cần thiết, nhưng chúng không đủ cho việc tiến bộ thiêng liêng. Chính Thiên Chúa là tác nhân chính: Nếu con hoàn thành được tất cả những việc của Thánh Phaolô, con cũng vẫn cho rằng con là một đầy tớ vô dụng. Chính điều nầy làm thành lỗi to lớn của Thánh Phêrô: thánh nhân dựa quá nhiều vào sức mạnh và sự trung thành của riêng mình. Thiên Chúa cho phép điều nầy xảy ra để chúng ta có thể thấy rằng những cái gì con người có thể làm mà không cần sự trợ giúp của Ngài thì thật là bé nhỏ. Chúa mong muốn dạy chúng ta chỉ cậy dựa vào một mình Người.
Trên đề tài nầy Chị xác nhận có kinh nghiệm cá nhân. Chị đã chiến đấu vô ích nhiều năm để sửa chữa sự nhạy cảm quá mức của Chị. Cuối cùng, Chúa Giêsu lấy những nỗ lực khác và cảm động bởi lời cầu nguyện của Chị, chữa lành Chị tức khắc.
Chị Thánh Têrêsa vẫn còn khẳng định những bài học rõ ràng nầy và có lẽ còn xác quyết hơn thế nữa. Gần về cuối đời, một chị em đã nói với Chị: chắc Chị phải chiến đấu rất nhiều để tiến đến mức độ hoàn hảo. Chị Thánh trả lời với một giọng nói nhẹ nhàng không tả được: không phải như thế đâu. Khi ấy chị giải thích những lời đáng ghi nhớ như tóm tắt học thuyết của Chị: Sự thánh thiện không hệ tại việc thực hành việc nầy hay việc kia. Nó hệ tại việc sẵn sàng của con tim khiến cho chúng ta khiêm nhường và bé nhỏ trong cánh tay của Thiên Chúa, ý thức những yếu hèn của chúng ta và lòng tín thác, thậm chí tới mức táo bạo, vào sự tốt lành của Cha chúng ta.
Khi chúng ta hiểu những lời giải thích nầy được thốt lên với sự tin tưởng thẳm sâu như thế. Chúng ta không thể nghi ngờ rằng Chị Thánh Têrêsa Hài Đồng Giêsu có sứ vụ bày tỏ lòng thương xót và sự dịu dàng của Trái Tim Cha chúng ta ở trên trời và khích động nơi chúng ta sự tin tưởng vô bờ nơi Người. Chị Thánh có tâm hồn của đứa bé dễ yêu và đơn sơ. Chị đã thâm nhập vào bí mật thần thiêng và Chị hiểu rằng Thiên Chúa cúi xuống một linh hồn tương xứng với sự nghèo nàn của nó và tới một mức độ mà linh hồn nầy khi nhận ra sự bất lực của nó đã tin tưởng lớn lao hơn nữa vào Người.
Vậy thì, chúng ta hãy vun bồi trong tâm hồn chúng ta một tâm hồn của bé thơ, một con tim đơn sơ và đầy lòng tin tưởng vào Thiên Chúa tốt lành, hãy lập lại cùng với Thánh Phaolô: Tôi biết tôi đã tin vào ai. Cho dù những sự xấu xa của chúng ta có to lớn như thế nào, hay cho dù những nỗ lực của chúng ta có vẻ như vô ích như thế nào đi nữa; cho dù vô số những lỗi lầm cứ lập đi lập lại, chúng ta đừng bao giờ thất vọng trong việc tiến đến mục đích của chúng ta. Chúng ta hãy luôn chấp nhận những cảm tưởng bất toàn của chúng ta, và cảm nhận chúng ngay cả tới phút cuối đời.
Điều mà Thiên Chúa mong muốn nơi chúng ta là tình yêu, sự tin tưởng và thiện chí. Chị thánh Têrêsa đã viết một vài tháng trước khi Chị qua đời: Con cố gắng làm cho đời con thành một hành động của tình yêu và con không lo lắng nữa về sự nhỏ bé của con. Ngược lại, con vui mừng được là bé nhỏ. Con dám hy vọng rằng cuộc lưu đày của con sẽ ngắn; nhưng điều nầy không phải vì con đã sẵn sàng cho thiên quốc. Con cảm nhận rằng con sẽ không bao giờ sẵn sàng nếu chính Thiên Chúa không dủ lòng thương biến đổi con. Người có thể làm điều nầy chỉ trong một phút chốc. Sau tất cả những ân sủng mà Người ban tràn ngập trên con, con cũng mong đợi Người ban lòng thương xót vô biên của Người như thế.
Chúng ta nên luôn luôn nhớ rằng điều cần thiết cho chúng ta đó là tiến tới sự hoàn hảo vào giây phút được định bởi Thiên Chúa. Người có thể mang chúng ta đến đó chỉ trong một tích tắc, thậm chí vào giờ chót của cái chết. Nếu chúng ta phó thác mình cho Thiên Chúa, đặt niềm tin tưởng vào Người, không trông mong ở những nỗ lực nhỏ mọn của chúng ta nhưng trông mong mọi sự nơi lòng khoan nhân của Người, Người sẽ ban cho chúng ta vào lúc đó, tất cả những gì hãy còn thiếu trong sự hoàn hảo của chúng ta. Theo Chị Thánh Têrêsa, Chúa có thể làm cho chúng ta đạt tới tận đỉnh của tình yêu: Những linh hồn thánh thiện nhất chỉ hoàn hảo khi ở trên thiên đàng.
CHƯƠNG V
YÊU CHÚA
TIN TƯỞNG DẪN ĐẾN TÌNH YÊU
MỘT KHI CHÚNG TA NHẬN RA rằng Thiên Chúa là Tình Yêu nhân ái, chúng ta đến với Người với lòng tin tưởng. Tương tự, sự tin tưởng dẫn đến tình yêu. Vậy thì, lòng mến chính là linh hồn của Con Đường Thơ Ấu Thiêng Liêng, cũng như nó là nền tảng và là nguyên tắc chỉ đạo của đời sống thiêng liêng và là phương tiện duy nhất qua đó tâm hồn có thể vươn tới sự hoàn hảo. Vì không có tình yêu chúng ta sẽ không có lòng trung thành hoặc không có lòng quảng đại cần thiết để đưa những cố gắng của chúng ta đến kết thúc thành công.
Dòng Carmel luôn luôn khẳng định tính ưu việt của tình yêu, nhất là qua hai nhân chứng nổi bật: Thánh Têrêsa Avila và Thánh Gioan Thánh Giá. Chị Thánh Têrêsa thành Lisieux đã hấp thụ tinh thần của Bề trên mình cũng là điều tự nhiên thôi. Đặc biệt Chị Thánh Têrêsa rất ngưỡng mộ Thánh Gioan Thánh Giá, nhà cải cách dòng Carmel, mà những tác phẩm của Ngài luôn ở bên cạnh Chị. Trong đó, Chị Thánh đọc thấy rằng chỉ có tình yêu mới có thể đáp trả lại tình yêu và điều quan trọng nhất là chúng ta lấp đầy đời sống của chính mình bằng những nghĩa cử yêu thương để linh hồn của chúng ta được chóng thiêu hủy và mau mắn đến trước nhan thánh Chúa
Những ý tưởng như thế tất nhiên phải có một ảnh hưởng thúc đẩy trên một tâm hồn yêu mến như tâm hồn của Chị Thánh, bởi vì từ những năm còn non trẻ Chị Thánh Têrêsa đã khao khát được chiêm ngắm Chúa. Thật vậy, ngay khi làm quen với những đoạn văn nầy, Chị Thánh lập đi lập lại những lời đó với chính mình để gia tăng tình yêu.
Dù vậy, nếu cho rằng lòng mến của Chị Thánh chỉ do những nguồn gốc nầy là sai, vì Chị cũng có một nhận thức sâu sắc về các sách Tin Mừng. Trong đó Chị Thánh thấy Thiên Chúa bày tỏ chính Người là Tình Yêu tinh tuyền; Chị thấy rõ rằng Thiên Chúa là tình yêu (1Ga 4, 16). Cũng ở đó Chị Thánh học biết sự trải rộng tình yêu của Thiên Chúa đối với chúng ta và kết luận rằng Tình yêu của Người là lòng thương xót cúi mình xuống tận những khốn cùng của chúng ta để cứu chúng ta khỏi những khốn cùng đó. Như vậy Thiên Chúa đã hạ mình xuống cái hư không của chúng ta biến nó thành lòng mến nồng nàn dành cho Người. Giống như Thánh Gioan Thánh Giá, sau khi có được nhận thức sâu sắc nầy, Chị Thánh đã hết lòng tận hiến cho công việc biến cuộc đời của mình thành một hành động yêu thương trọn vẹn. Sau đó Chị Thánh viết rằng Thiên Chúa đã chọn Chị một cách đặc biệt để Chị có thể tôn vinh Lòng thương xót bao la của Người.
LÒNG MẾN NẰM Ở TRUNG TÂM ĐỜI SỐNG TINH THẦN CỦA CHỊ THÁNH TÊRÊSA
Niềm tin vào lòng thương xót của Thiên Chúa thật sự là nguyên tắc cơ bản của cả đời sống tinh thần của Chị Thánh Têrêsa. Từ lòng tin đó phát xuất ra những đặc tính căn bản. Nó phát triển trong tâm hồn Chị Thánh một tình yêu nồng nàn làm cho cả cuộc sống của Chị được sinh động. Nó gợi lên nơi chị ước muốn cao cả muốn hiến dâng thân mình như là một nạn nhân của lòng thương xót để đón nhận tràn trề tình yêu của Thiên Chúa - tình yêu mà nhiều người đã từ khước - và yêu mến Chúa BẰNG TÌNH YÊU CỦA CHÍNH CHÚA.
Tình yêu là cảm xúc trổi vượt những năm tháng đầu đời của một con người, đó là đặc tính mạnh mẽ của tuổi thơ. Đứa trẻ yêu cha mẹ nó cách trìu mến và bày tỏ tình cảm của nó bằng nhiều cách duyên dáng. Đây là lý do thêm vào cho việc dành cho tình yêu một chỗ nổi bật trong Con Đường Thơ Ấu Thiêng Liêng.
Trong nhiều bản văn Chị Thánh đã làm rõ vai trò quan trọng của tình yêu: Con hiểu rất rõ đến nỗi chỉ nhờ tình yêu chúng ta mới có thể hiến thân làm hài lòng Thiên Chúa được và tình yêu chính là cái mà con hằng ao ước. Khoa học tình yêu là khoa học duy nhất mà con ưa thích. Chị Thánh nói với Marie Guerin, người chị họ của mình: Em biết không có cách nào vươn tới sự trọn lành hơn là tình yêu. Thật trọn hảo biết bao khi trái tim của chúng ta được tạo nên để làm việc Yêu Thương nầy. Đôi khi em tìm một từ khác để sử dụng nhưng trong vùng đất lưu đày nầy, nhưng không có từ nào khác để diễn tả đầy đủ và chính xác hơn những rung động của tâm hồn chúng ta. Vì thế, chúng ta đành phải giữ lại một từ: Tình Yêu. Chị Thánh nói với Leonie, người chị của mình: Đối với em, thực hành sự trọn hảo rất dễ dàng vì em nhận thấy rằng chúng ta chỉ cần chiếm hữu được trái tim của Chúa Giêsu. Cuối cùng Chị Thánh tuyên bố với Celine: Công trạng không nằm ở hành động hoặc cho đi nhiều. Nó nằm ở việc yêu mến nhiều.
Tình yêu vừa là sức mạnh điều khiển và là mục tiêu của mọi hoạt động của Chị Thánh. Vì khi nhìn vào những thuộc tính của Thiên Chúa qua lăng kính của lòng thương xót, Chị Thánh cũng đã làm tất cả mọi sự vì lòng mến và chỉ vì lòng mến, để làm cho Thiên Chúa, cho Chúa Giêsu vui lòng, vì niềm vui của Người là được yêu. Chị Thánh viết cho Celine: Làm cho Chúa Giêsu vui dễ dàng biết bao, chúng ta chỉ cần yêu mến Người, đồng thời quên đi bản thân mình. Và viết cho Leonie: Nếu chị muốn làm Thánh, điều đó thật dễ dàng, chỉ cần làm cho Chúa Giêsu vui bằng việc kết hợp mật thiết với Người.
Mặc dù mỗi nhân đức đều có lý do riêng của nó, đối với Chị Thánh Têrêsa lòng mến chính là động lực của các hành vi đạo đức của Chị. Chị Thánh khẳng định rằng Chị học được phương pháp nầy từ chính Chúa Giêsu: Các vị linh hướng giúp người ta thăng tiến trên đường hoàn hảo bằng cách thực hiện rất nhiều hành vi đạo đức và họ có lý. Nhưng Vị Linh hướng của em là chính Chúa Giêsu, Người dạy em làm mọi sự bằng tình yêu. Dĩ nhiên Chị Thánh biết rằng các Vị Thánh làm việc thường vì vinh quang Thiên Chúa nhưng Chị nói rằng: Em là một tâm hồn bé nhỏ và em lao nhọc chỉ để Chúa vui, em vui sướng để chịu đựng những đau khổ lớn lao nhất nếu chỉ để làm cho Chúa mĩm cười dù chỉ một lần.
Chị Thánh dồn hết năng lực mình có trong việc phục vụ tình yêu, như được thấy rõ ràng trong bài thơ Một Bông Huệ giữa bụi gai của Chị :
Khi trái tim xuân sắc của tôi bùng cháy bằng ngọn lửa mà chúng ta gọi là tình yêu,
Người đến và đòi nó cho chính Người và chỉ mình Người thôi,
Ôi chỉ có Chúa Giêsu thoả mãn được linh hồn con vì con cần yêu Người vô tận .
Chị Thánh cảm thấy đòi buộc mãnh liệt dành cho Chúa Giêsu tất cả tình yêu đã được trau chuốt mạnh mẽ của mình, vì Người không những giữ Chị khỏi những tội trọng mà còn khỏi những khuyết điểm cố tình. Như Chị Thánh nói, Chúa đã tha thứ trước mọi khuyết điểm của Chị. Trong việc giữ chị khỏi mọi khuyết điểm ấy Chị Thánh thấy được bằng chứng tình yêu đặc biệt của Thiên Chúa dành cho Chị, và ý muốn của Chúa Giêsu là Chị phải yêu Người đến cuồng dại.
Về phần mình, vì thấy rằng người ta yêu mến Chúa quá ít thậm chí cả những người đã tận hiến cho Chúa và biết rằng Chúa Giêsu đang khao khát tình yêu hơn bao giờ heat, Chị Thánh muốn đền bù cho Chúa về sự vô ơn của con người bằng cách làm cho đời mình trở thành một hành động yêu thương lớn lao, bằng cách yêu mến Chúa Giêsu hơn là Người đã từng được yêu mến trước đây.
Trong thực tế, cuộc đời của Chị Thánh là một hành động yêu thương liên lỉ: (Chị Thánh nói đến khoảng thời gian Chị được 5 tuổi) Khi vừa lớn lên, con càng ngày càng yêu Chúa hơn. Con thường dâng cho Chúa trái tim của con. Con cố gắng hết sức để làm Chúa vui trong mọi hành động và thận trọng không bao giờ làm Người phiền lòng.
Sự trọn hảo của những hành động nhỏ nhặt nhất, lòng mến sự đau khổ, lòng nhiệt thành nồng nàn yêu mến các linh hồn cũng như ký ức hồi tưởng sâu sắc của Chị Thánh đã giúp Chị kết hợp với Chúa Kitô trong mọi hoàn cảnh, đánh dấu mức độ lớn lao lòng mến của Chị. Thường đây không chỉ là cảm xúc bén nhạy, dù đôi khi, dưới ảnh hưởng của cảm xúc, Chị Thánh đã có những đợt sóng tình yêu mà chị không có khả năng kiểm soát. Chị Thánh đã có những cảm nghiệm tình yêu như thế ngay trước khi vào dòng Carmel năm 1887. Chị Thánh cũng được ban cho những cảm nghiệm như vậy trong nhiều dịp sau khi trở thành Nữ tu dòng Carmel.
Trong khi hoàn tất bản thảo viết cho Mẹ Marie de Gonzague, Chị Thánh đã bị nắm bắt bởi một trong những cảm xúc nầy của tình yêu, và chính cảm xúc đó đã gợi hứng cho chị viết một trong những trang sách tuyệt vời nhất mà chúng ta có được: Chị Thánh thốt lên: Lạy Chúa Giêsu, Chúa biết đó, Con không bao giờ muốn yêu ai ngoài Chúa và con không tìm kiếm bất cứ vinh quang nào khác. Tình yêu của Chúa đã đến trước với con trong thời thơ ấu. Tình yêu nầy đã lớn lên trong con và giờ đây nó là một vực thẳm mà con không thể đo được chiều sâu. Tình yêu cuốn hút tình yêu. Tình yêu của con lao về phía Chúa. Con muốn lấp đầy vực thẳm đã cuốn hút tình yêu, nhưng than ôi! Thậm chí để là một giọt sương lạc mất trong đại dương nó cũng không thể được! Để yêu Chúa như Chúa yêu con, con phải vay mượn tình yêu của riêng Chúa, Ôi Lạy Chúa Giêsu của con, con thấy dường như là Chúa không thể lấp đầy bất cứ linh hồn nào bằng tình yêu nhiều hơn tình yêu Chúa đã dành cho con . . . Không, dưới thế này con không thể nhận được tình yêu nào bao la hơn tình yêu mà Chúa vui lòng đã ban tặng dư tràn trên con trong khi con không hề con công trạng gì.
Trong một dịp khác, trong khi được Mẹ Agnes dìu đi trong vườn, Chị Thánh dừng lại nhìn một con gà mái nhỏ màu trắng dùng đôi cánh để ấp ủ những con gà con của nó, mắt Chị Thánh đẫm lệ và Mẹ Agnes nói với Chị Thánh: Con khóc à! Chị Thánh thưa: Con không thể trả lời Mẹ lúc nầy, con quá xúc động.
Sau khi trở về phòng bệnh Chị Thánh giải thích: Con khóc vì con nhớ Chúa dùng hình ảnh so sánh đó trong Tin Mừng để giúp chúng ta tin vào tình thương của Người. Đó là cách Người đối xử với con trong suốt cuộc đời con. Chúa đã giấu con hoàn toàn dưới đôi cánh của Người. Cách đây một phút con không thể tự chủ. Tim con trào dâng lòng biết ơn và lòng mến. Điều tốt lành là Người đã ẩn mình khỏi ánh mắt con qua những chấn song và hiếm khi như vậy, Người cho con thấy hiệu quả lòng thương xót của Người.
Những lời nầy cho thấy lòng mến của Chị Thánh lớn lao biết bao!
Chị Thánh nói rằng những ao ước yêu thương của Chị là sự tử đạo lớn nhất. Để thỏa mãn ao ước đó Chị Thánh cần giữ cho đôi mắt của mình luôn dán chặt vào Ngôi Lời, Phượng Hoàng mà Chị chiêm ngưỡng và ở lại dưới ánh nhìn say đắm của Người. Chị Thánh năn nỉ Chúa hãy lao xuống con mồi của Người và đem nó đến Lò Lửa Tình Yêu, dìm nó trong lò lửa ấy muôn đời. Dù vậy, Chị Thánh còn thêm rằng Chị không biết rõ lắm sau khi chết chị sẽ được thêm gì hơn so với cái Chị đã có. Chị nói: Con biết rằng con sẽ được nhìn thấy Thiên Chúa nhân lành, nhưng cho đến khi được ở với Người trên Thiên quốc con đã hoàn toàn kết hợp với Người ở thế gian nầy rồi. Chị Thánh đã thưa với Chúa: Lạy Chúa Giêsu, con cảm thấy sau khi ao ước tới những miền cao nhất của tình yêu, và nếu một ngày kia con không đạt tới những miền đó thì con cũng sẽ nếm được sự dịu ngọt trong cái cay đắng tử đạo, trong cái điên rồ của con hơn là được hưởng những dịu ngọt giữa những niềm vui trên quê trời, trừ khi Chúa làm phép lạ cất khỏi con sự nhớ nhung những hy vọng khi còn ở dương thế. Vậy xin hãy để con hưởng những ngọt ngào của tình yêu trong cuộc sống lưu đày này. Xin hãy để con thưởng thức những cay đắng êm dịu của sự tử đạo con
Lòng mến của Chị Thánh Têrêsa đối với Chúa đã có tất cả những phẩm chất mà một linh hồn có thể ao ước. Chị Thánh yêu bằng tình yêu duy nhất và trọn vẹn nhất. Đó là tình yêu tinh tế, dịu dàng, quảng đại và vô vị lợi nhất.
TÌNH YÊU DUY NHẤT CỦA CHỊ THÁNH TÊRÊSA
Trước hết, không có tình yêu nào khác chạm đến trái tim của Chị Thánh ngoài tình yêu Chúa Giêsu Đấng đã hoàn toàn chiếm hữu trái tim Chị. Ngay khi còn rất trẻ Chị có một ước muốn mãnh liệt là không yêu ai ngoại trừ Thiên Chúa, không tìm kiếm bất kỳ niềm vui nào ngoại trừ nơi Người. Chúa Giêsu là Người bạn duy nhất mà Chị Thánh yêu mến; Người là tất cả của Chị.
Chị Thánh hát:
Chúa Giêsu, chỉ mình Chúa mới thỏa mãn được tim con.
Không gì có thể quyến rũ được con.
Chúa là tình yêu duy nhất của con.
Tình yêu duy nhất của Chị Thánh dành cho Chúa Kitô là kết quả chính yếu của việc rước lễ lần đầu của Chị và nó tiếp tục phát triển mạnh hơn với thời gian. Chị Thánh đã viết một vài ngày trước khi vào dòng: Khi Chúa Giêsu đưa con đến bến bờ hạnh phúc của dòng Carmel, con sẽ tận hiến hoàn toàn cho Người vì con chỉ muốn sống cho một mình Người mà thôi.
Dù vậy, khi vào tu viện, trái tim khao khát tình yêu của Chị Thánh đã cảm thấy cô đơn và lạc lỏng. Theo bản năng, Chị Thánh hướng về Mẹ Bề Trên (Mẹ Marie de Gonzague) nhưng hiểu được hiểm hoạ là mình sẽ quá gắn bó với Bề Trên, lập tức Chị Thánh dằn lại những cảm xúc vì Chị biết rằng Chúa Giêsu muốn dành riêng Chị cho một mình Người: Chúa biết rõ rằng nếu Người cho con chỉ một cái bóng hạnh phúc thôi, con sẽ quyến luyến nó bằng hết sức mình và hết khả năng của tim con.
Trong suốt cuộc tĩnh tâm trước khi mặc áo dòng, Chị Thánh xác định lại quyết tâm của mình: Vì con không tìm đâu ra bất kỳ thụ tạo nào có thể thoả mãn được trái tim con, con muốn dành tất cả cho Chúa Giêsu. Con sẽ không dành một mảy may tình cảm cho bất kỳ vật thụ tạo nào.
Trong ngày tuyên khấn, để cho khuynh hướng nầy là trọng tâm cho của lễ toàn thiêu, Chị Thánh đặt trong tim mình lời nguyện sau đây: Lạy Chúa Giêsu, Ước gì con không bao giờ tìm kiếm bất kỳ ai ngoài một mình Chúa mà thôi! Ước gì mọi tạo vật đều vô nghĩa đối với con và con cũng không là gì đối với chúng. Ước gì Ngài, Lạy Chúa Giêsu, là tất cả của con!
Sau nầy Chị Thánh có thói quen lập lại quyết tâm chỉ yêu một mình Chúa Kitô với sự sốt mến nồng nàn, sự sốt mến nầy đã được biểu lộ qua cách thế nó ràng buộc Chị với Chúa mạnh mẽ và trọn vẹn như thế nào. Chị Thánh viết cho Celine: Chúng ta không để bất kỳ điều gì trong lòng ngoại trừ Chúa Giêsu. Và với Mẹ Agnes: Mẹ biết Người mà con yêu mến và Người là Đấng duy nhất con muốn làm vui lòng. Chỉ mình Chúa Giêsu, không ai ngoài Người. Hạt cát nầy quá nhỏ, nếu nó muốn đặt bất kỳ ai bên cạnh Người trong tim nó, sẽ không có chỗ cho Chúa Giêsu.
TÌNH YÊU VÔ VỊ LỢI CỦA CHỊ THÁNH TÊRÊSA
Sự quên mình hoàn hảo nhất đánh dấu tình yêu của Chị Thánh với Chúa vì Chị yêu Người như chính Người là: Sự trọn hảo và Lòng mến vô biên. Lòng mến Chúa lan tỏa khắp tâm hồn Chị Thánh với một lòng biết ơn vì tất cả những gì Thiên Chúa đã làm trong việc chuẩn bị cho chúng ta hưởng hạnh phúc đời đời với Người bằng cách ban Người Con duy nhất trở nên một người như chúng ta. Chị Thánh yêu mến Chúa Giêsu vì chính Chúa và tình yêu quá đỗi của Chúa đã khiến Người hy sinh mạng sống để chết cho những người tội lỗi. Chưa bao giờ Chị Thánh yêu để được nhận. Thậm chí chưa bao giờ Chị Thánh nghĩ đến việc phục vụ Thiên Chúa để được phần thưởng nước Trời hoặc được ân huệ. Chị Thánh nói: Con không muốn cho đi để nhận lại. Con không phải là người đi tìm chính mình. Chính Thiên Chúa là Đấng con yêu mến chứ không phải bản thân con.
Điều nầy không có nghĩa là Chị Thánh dửng dưng trong việc nhận phần thưởng. Mẹ Agnes hỏi Chị Thánh: Con có muốn nhận phần thưởng không? Chị Thánh trả lời: Dạ muốn, nhưng không phải cho chính con, nhưng cho các linh hồn và nhu cầu của Hội Thánh.
Điều nầy cũng không có nghĩa là Chị Thánh không quan tâm đến phần phúc đời đời. Chị ao ước đạt đến mức độ vinh quang mà Thiên Chúa đã tiền định cho Chị. Ngay từ thời thơ ấu, Chị Thánh đã khao khát hạnh phúc đó và ước muốn nầy tiếp tục gia tăng. Những lá thư của Chị Thánh thể hiện điều nầy trên mỗi trang. Trong mức độ nào đó, chính niềm hy vọng nầy nâng đỡ Chị trong những đau khổ, nhất là trong cơn thử thách nặng nề về bệnh tật của người Cha. Dù trước những sự việc như vậy, Chị không lao nhọc và đau khổ vì phần thưởng. Chị Thánh viết: Chị Cline thân mến của em, chị hiểu rằng không phải là để đạt được triều thiên hoặc nhận được phần thưởng cho bản thân em; mà chính là để cho Chúa Giêsu vui; bởi vì không phải là vinh quang, thậm chí là vinh quang Nước Trời mà lòng con tìm kiếm . . . Vinh quang của con là sự huy hoàng chiếu toả từ trên đầu của mẹ Giáo Hội. Lạy Chúa Giêsu, cái con tìm kiếm là tình yêu. Con không muốn gì khác ngoài việc yêu Chúa.
Trong mối liên hệ nầy Chị Thánh thú nhận rằng Chị đã khó chịu khi hát kinh Phụng vụ trưa vào những ngày Chúa Nhật trong một bản dịch tiếng Latin bị lỗi những từ mà trong đó tác giả Thánh Vịnh tuyên bố rằng ông hoàn tất lề luật của Chúa vì phần thưởng. Trong khi hát những lời nầy, Chị Thánh phản đối trong lòng: Lạy Chúa Giêsu, Chúa biết rõ không phải vì phần thưởng mà con phục vụ Chúa nhưng chỉ vì con yêu mến Chúa và để cứu rỗi các linh hồn.
Dù vậy, tư tưởng về hạnh phúc đời đời nhắc nhở Chị Thánh càng yêu mến hơn nữa: Chị Thánh viết: Suy nghĩ rằng những hy sinh nhỏ nhặt của chúng ta đời nầy không là gì so với phần thưởng đời đời, con muốn yêu mến Chúa Giêsu một cách cuồng nhiệt. Trao cho Người hằng ngàn dấu chứng tình yêu bao lâu con có thể làm như thế.
Chị Thánh cũng có tâm trạng không quan tâm những ân huệ hay những an ủi mà Chúa thường ban cho những linh hồn phục vụ Người cách quảng đại: Chúa Giêsu không muốn chúng ta phục vụ Người vì những quà tặng của Người mà chính bản thân Người phải là phần thưởng của chúng ta. Con không thích tình cảm bén nhạy, một tình yêu mà con cảm nhận được, nhưng là tình cảm mà Chúa Giêsu cảm nhận. Yêu mến Người và làm cho Người được yêu mến. Thậm chí Chị Thánh còn nói rằng Chị sung sướng khi không được an ủi và đề nghị những người khác hãy từ bỏ những ân sủng như thế, để họ chỉ gắn bó với một mình Chúa Giêsu thôi.
Với hiểu biết tâm lý sâu sắc Chị Thánh nhận ra rằng sự yêu chính mình thường đưa đến tính dễ cảm nhất là khi nó được kèm theo sự an ủi. Chị Thánh viết cho Celine, Chị không cảm thấy được tình thương dành cho Đấng Thánh Phu Quân, Chị nên để con tim Chị trở nên một ngọn lửa bừng cháy hướng về Ngài mà không gợn chút khói . . . . . Nhưng hãy lưu ý rằng khói xung quanh Chị là chỉ dành cho chị mà thôi. Vì mục đích của nó là để che mắt chị khỏi nhìn thấy lòng mến dành cho Chúa Giêsu. Ngọn lửa tình yêu của Chị chỉ mình Chúa nhìn thấy mà thôi. Bằng cách nầy, tất cả dành cho riêng Chúa vì khi Chúa để chúng ta liếc nhìn ngọn lửa, tính ích kỷ phút chốc xuất hiện như một làn gió độc hủy diệt mọi thứ. Suy nghĩ nầy Chị Thánh tóm tắt như sau: Tình yêu của chúng ta dành cho Chúa Giêsu lớn lao thật sự khi chúng ta không cảm thấy sự ngọt ngào của nó. Lúc đó nó trở thành một cuộc tử đạo. Ngược lại, khi chúng ta bắt đầu tìm kiếm chính mình, lòng mến thật sự không còn nữa. Không may, nhiều người phục vụ Chúa Giêsu khi Người an ủi họ, nhưng không có mấy người sẵn lòng đồng hành với Chúa khi Người đang yên giấc.
Chị Thánh đã đi khá xa trong ước muốn yêu mến Chúa và chỉ mình Người đến độ Chị vui khi Chúa không biết đến các việc thiện của Chị: Con yêu Chúa đến độ con muốn cho Chúa niềm vui mà không cần Chúa biết. Bởi vì khi Chúa biết con dâng cho Chúa niềm vui ấy và Người thấy nó, buộc lòng Người phải đáp trả tình yêu. Con sẽ không để cho Chúa nhiều phiền toái như thế.
Dĩ nhiên Chị Thánh biết rằng một điều như thế không thể xảy ra nhưng đây là cách Chị Thánh thể hiện tình yêu vô vị lợi của Chị.
LÒNG MẾN QUẢNG ĐẠI CỦA CHỊ THÁNH TÊRÊSA
Lòng mến của Chị Thánh được đánh dấu qua lòng quảng đại hết sức lớn lao của Chị, điều nầy có thể được suy đoán dễ dàng từ tính vô vị lợi của Chị. Ngay từ thuở nhỏ, dường như theo bản năng, Chị Thánh hiểu rằng lòng mến được chứng minh bằng những hành động và được nuôi dưỡng bằng sự hy sinh. Do đó, Chị Thánh luôn luôn thận trọng không bao giờ khước từ Chúa Giêsu điều gì nhưng cho đi không giới hạn, không bao giờ xao nhãng bất cứ điều gì làm vui lòng Người. Chị viết: Chúng ta không trả giá khi chúng ta yêu, Chúa Giêsu dạy con không từ chối Người bất kỳ điều gì và vui lòng khi Người cho con một cơ hội chứng tỏ với Người là con yêu mến Người. Con làm việc nầy trong an bình với sự bỏ mình trọn vẹn.
Tuy nhiên chúng ta không luôn luôn có sự sẵn sàng như nhau. Điều nầy đặc biệt đúng khi Chúa dường như lánh mặt và để chúng ta một mình. Chị Thánh thú nhận với Celine: Cuộc đời thật phiền toái, đắng cay biết bao nhưng cũng ngọt ngào biết bao! Vâng, cuộc đời thì đau khổ. Thật khó mà bắt đầu một ngày làm việc . . . Giả như chúng ta cảm thấy được Chúa Giêsu! Chúng ta sẽ làm mọi sự cho Người . . . nhưng không! Dường như Người ở xa ngàn dặm. Chúng ta đơn độc với chính mình. Ôi! Thật là phiền muộn biết bao khi Chúa Giêsu vắng mặt . . . nhưng Người không ở xa. Người hiện diện ngay tại đó, hoàn toàn gần gũi và đang nhìn chúng ta. Quả vậy, Người ở đó nài nỉ chúng ta dâng lên cho Người những buồn phiền của chúng ta. . . Người ẩn mặt nhưng chúng ta cảm thấy Người hiện diện. Kể từ đây, hạt cát nầy quyết định bắt đầu làm việc không có niềm vui, sự can đảm hay năng lực. Khi ấy, thiện chí nầy làm dễ dàng và tăng lực cho Chúa trong việc gánh vác của Chúa. Chúa muốn làm việc vì tình yêu.
Chỗ khác Chị Thánh nói: Ân sủng lớn lao của chúng ta là vào buổi sáng dường như chúng ta quá mệt mỏi, thiếu cả can đảm và sức mạnh để rèn luyện nhân đức. Đó là giây phút lý tưởng để đặt cái rìu dưới gốc cây, dù nổ lực của chúng ta có thể uể oải trong giây lát và chúng ta có thể chểnh mảng góp nhặt kho tàng của chúng ta. Đây là lúc quan trọng, vì chúng ta có thể bị cám dỗ để buông thả mọi sự. Tuy nhiên, chúng ta cũng có thể sửa chữa mọi sự và thậm chí đạt được ân sủng qua hành động yêu mến, dù không có cảm xúc tri giác nào đi theo. Chúa Giêsu mĩm cười. Người nâng đỡ chúng ta mà không xuất hiện để làm như thế và những giọt nước mắt Người đổ ra cho người tội lỗi được lau sạch đi bằng những nổ lực yếu đuối nghèo hèn của chúng ta, bằng món quà tặng tình yêu nhỏ bé của chúng ta. Tình yêu có thể hoàn tất được mọi sự. Nơi nào tình yêu hoạt động những việc không thể sẽ trở nên dễ dàng .
Chính Chị Thánh đã chứng minh sự thật của những lời nầy. Chị dâng cho Chúa tất cả những gì Người xin. Chị Thánh viết: Yêu thương có nghĩa là cho đi tất cả và cho cả bản thân chúng ta. Con yêu mến Chúa đến độ con luôn luôn thoả mãn với bất cứ điều gì Người gởi đến cho con. Con yêu tất cả những gì Chúa làm. Vì thế, lúc cuối đời, Chị Thánh có thể làm chứng trong ân sủng của Chị là từ năm ba tuổi Chị chưa bao giờ từ chối điều gì với Chúa.
Chúa Giêsu thường công bố rằng những ai làm theo Thánh Ý Thiên Chúa là chứng tỏ lòng yêu mến đối với Người. Đó là lý do tại sao những người có đức tin tuân thủ theo nguyên tắc nầy. Đối với họ sống kết hợp với Thánh Ý của Thiên Chúa là sống trong Chúa. Chị Thánh Têrêsa đã sống một đời sống như thế; Chị thích nói rằng: Ước muốn duy nhất của con, niềm vui duy nhất của con trên thế gian là thực thi Ý Chúa.
Chị Thánh cũng tuyên bố: Sự trọn hảo hệ tại ở việc thực thi Ý Chúa, hệ tại việc là cái mà Người muốn chúng ta là. Chị Thánh đã chứng minh điều nầy một cách hùng hồn trong đời sống đạo của Chị. Nếu, trong mỗi trạng huống của cuộc sống, chúng ta nhận ra Ý Chúa trong mệnh lệnh của các bề trên có thẩm quyền, thậm chí điều nầy đúng hơn nữa trong đời sống tu trì nơi mà mọi sự được điều hành bằng sự vâng phục và nhờ nó đưa chúng ta tới sự trọn hảo.
Chị Thánh đã hiểu được điều nầy. Vào ngày khấn dòng mình, Chị Thánh xin Thiên Chúa ơn giữ trọn các lời khấn hứa. Ý định của Chị là sống đời sống nữ tu dòng Cát Minh như Mẹ Thánh Têrêsa Avila đã đặt ra. Trong đó Chị thấy một cách sống không thể sai lầm trong sự thật. Đối với Chị Thánh, đây là con đường thẳng dẫn đến Thiên Chúa.
Chị Thánh nói: Biết bao ưu tư lớn lao mà chúng ta thoát khỏi khi chúng ta tuyên khấn đức vâng lời, hạnh phúc biết bao cho những tu sĩ đơn thường. La bàn duy nhất của họ là ý của các Đấng bề trên, do đó, chắc chắn họ luôn đi trên con đường đúng. Họ không sợ nhầm lẫn thậm chí dường như chắc rằng các bề trên nhầm lẫn. Nhưng khi chúng ta thôi nhìn la bàn không thể sai lầm đó, khi chúng ta rời bỏ con đường hướng dẫn chúng ta với cái cớ là thi hành Ý Chúa và bởi vì hình như Người không soi sáng một cách thích hợp cho những người đại diện cho Người, lập tức chúng ta bị lạc vào những con đường thất bại nơi những nguồn ân sủng phút chốc khô cạn.
Thậm chí khi chúng ta bị đối xử cách nghiêm khắc, chúng ta phải nhìn thấy trong đó sự cho phép của Chúa. Thưa Mẹ, con biết rõ Mẹ đối xử với con như một linh hồn yếu đuối, như một đứa trẻ hư hỏng. Vì thế, con không khó khăn gì khi chịu đựng gánh nặng vâng phục, nhưng hình như đối với con, từ cảm nhận sâu thẳm của lòng con, rằng con sẽ không thay đổi tư cách của con và tình yêu của con đối với mẹ sẻ không suy giảm nếu như Mẹ xử sự với con nghiêm khắc hơn, vì con sẽ vẫn nhìn thấy đó là ý muốn của Chúa Giêsu là Mẹ nên hành động như thế vì lợi ích lớn lao hơn của linh hồn con.
Chị Thánh khuyên các tập sinh của mình với cùng sự yêu thích vâng lời theo nguyên tắc: Cho dù tất cả đều không tuân giữ lề luật, đó không phải là lý do để biện hộ cho chính mình, và lập lại những lời của MẹThánh Têrêsa, Chị Thánh nói thêm rằng mọi người nên hành động như thể sự trọn hảo của Nhà Dòng tuỳ thuộc vào hành vi cá nhân của mình .
Đời sống tu, hệ tại những sinh hoạt bình thường; vì thế, Chị Thánh Têrêsa không có cơ hội đảm nhận công việc quan trọng. Hơn nữa, Chị Thánh tự coi mình như là một linh hồn rất nhỏ bé chỉ dâng được cho Chúa những gì nhỏ bé mà thôi.
Nhưng những việc nhỏ bé có thể có giá trị rất lớn; vì giá trị tuỳ thuộc vào lòng mến mà các hành vi được thực hiện: Chúa chúng ta không xem xét nhiều đến việc làm lớn lao của chúng ta cũng không phải là những khó khăn đi kèm theo các việc làm đó. Người không cần các công việc của chúng ta nhưng chỉ thèm khát tình yêu của chúng ta mà thôi.
Và như vậy một linh hồn muốn đáp trả tình yêu của Chúa, cố gắng đánh dấu mọi hoạt động của mình, thậm chí với những hoạt động thờ ơ nhất, bằng dấu ấn của Chúa, và điều nầy khiến cho những hành động đó có giá trị vô giá.
Chị Thánh Têrêsa tuân thủ Lề luật với tất cả sự thận trọng và với tất cả lòng mến mà chị có thể đối với những công việc được làm bởi vì Thiên Chúa xứng đáng. Đức vâng lời hướng dẫn Chị Thánh từng giây phút và lòng trung thành của Chị Thánh là tuyệt đối.
Mẹ Agnes chứng tỏ tại Toà Án Phong Thánh rằng Mẹ không nhớ đã thấy người em của mình không vâng lời dù chỉ một lần, thậm chí ở những việc nhỏ nhặt nhất. Chị Marie Chúa Ba Ngôi cũng khẳng định rằng: Tôi luôn ở bên Chị dù vậy tôi chưa hề thấy Chịï phạm phải một khuyết điểm nhỏ nào. Tôi luôn luôn thấy Chị xử sự theo cách Chị tin rằng sẽ được hoàn hảo hơn. Khi Chị sửa lỗi cho tôi khi tôi phạm phải một khuyết điểm, tôi thích tìm sự bất toàn nơi Chị để có thể biện hộ cho mình nhưng không bao giờ tôi làm được điều đó.
Một trong những tập sinh của Chị Thánh thú nhận rằng chị né tránh Chị Thánh vì thấy Chị Thánh quá hoàn hảo. Những người khác cũng xác định rằng chưa bao giờ họ nghe Chị Thánh tham gia vào cuộc trò chuyện vô ích hoặc lãng phí một giây phút nào. Chưa bao giờ họ thấy nơi Chị Thánh một buồn phiền nào hoặc thiếu bác ái. Không có dịp nào người ta thấy Chị Thánh không trung thành với một điểm nhỏ nhất của lề luật. Chị Thánh không những tuân theo các mệnh lệnh của Bề Trên mà còn làm điều Chị đoán từ ý muốn của họ, và đối với Chị, một khi nhận được lời khuyên thì lời khuyên nầy ở lại mãi với Chị cho đến cuối đời.
Một chị nhà tập tuyên bố: Khi muốn nhớ lại bản văn của một trong các điều luật, tôi chỉ cần nhìn cách Chị Thánh hành động.
Thậm chí Chị Thánh còn có thói quen vâng lời mỗi một chị em nữ tu. Chị Thánh đúng giờ nhất. Khi có tiếng chuông, Chị Thánh ngưng ngay cuộc nói chuyện hoặc ngưng viết, để lại một chữ còn dở dang. Ngày nọ, thấy một chị nữ tu của mình tiếp tục ghi chép những lời khuyên quan trọng sau khi có tiếng chuông, Chị Thánh nói: Tốt hơn là mất nó để thực hiện một điều luật của nội quy. Ước gì chúng ta hiểu được giá trị của Nội Quy.
Giờ đây chúng ta có thể hiểu được tại sao trong thời gian ngắn trước khi chết Chị Thánh nói được rằng, nếu Chị phải sống lại cuộc đời của Chị một lần nữa, Chị sẽ hành động như Chị đã hành động. Bao nhiêu người trong chúng ta có thể phát biểu được như thế trong giờ phút quan trọng nầy?
Tất cả mọi việc làm cho Chúa được làm một cách cẩn thận và chuyên chú. Đáng tiếc thay điều nầy không luôn luôn xảy ra, thậm chí trong đời tu. Chị Thánh có nhiều dịp để quan sát điều nầy và phàn nàn rằng nhiều người thực hiện những hành động của mình cách cẩu thả hoặc chểnh mảng, không có mấy người hoàn tất bổn phận của mình một cách hoàn hảo như có thể.
Dù vậy, đời tu bao hàm không chỉ tuân thủ lề luật bình thường. Nó cần được rèn luyện bằng sự từ bỏ mình và hy sinh. Chị Thánh biết được điều nầy từ kinh nghiệm riêng của mình nhưng Chị chấp nhận mọi sự trong tinh thần vâng phục hoàn hảo Thánh Ý Chúa: Chị Thánh nói: Hãy để Chúa Giêsu nhận và cho đi bất cứ thứ gì Người muốn, sự trọn hảo nằm ở việc thực thi Thánh Ý Người. Thậm chí điều nầy xảy ra là Thiên Chúa có thể xét xem một linh hồn có yêu người nhiều không qua việc gửi đến người ấy những thử thách lớn lao để họ có thể chứng tỏ tình yêu của họ. Vinh dự lớn lao nhất Chúa có thể làm cho một linh hồn không phải là cho nhiều nhưng đòi hỏi nhiều nơi linh hồn đó.
Thiên Chúa đã hành xử với Chị Thánh như thế. Người thử Chị nặng nề cả thân xác lẫn linh hồn, nhất là trong những tháng cuối đời, Chị Thánh đã thật sự tử đạo.
Chúng ta có thể nghĩ rằng kiệt sức do bệnh tật và đong đưa giữa sự sống và sự chết, lẽ ra Chị Thánh nên có một ao ước mãnh liệt hơn về Thiên Đàng và vui mừng với ý tưởng là Chị sắp chiếm hữu được Thiên Chúa, là đối tượng của mọi ước muốn của Chị; nhưng Chị Thánh đã không bày tỏ gì về điều nầy.
Trong Chị, khao khát mãnh liệt nhất là thần phục Ý Chúa. Ước muốn làm cho Chúa vui đã bám rể sâu trong tâm hồn Chị Thánh đến độ Chị không muốn gì khác cho bản thân. Chị Thánh nói: Điều duy nhất thoả mãn con là thực thi Ý Chúa . . . Điều làm con vui sướng nhất là điều Chúa yêu thích và điều Người chọn cho con.
Chị Thánh không mong những lời cầu nguyện dâng lên để làm giảm bớt những đau đớn của Chị: Con xin Chúa đừng nghe những lời nguyện làm trở ngại cho hoạch định của Chúa dành cho con.
Chị Thánh không thích chết hơn là sống; hoặc đôi khi Chị bày tỏ sự mãn nguyện vì Chị cảm thấy cái chết đã gần kề. Đó là vì Thiên Chúa đang réo gọi Chị. Chị Thánh viết: Con vui lòng chết không phải vì con sẽ thoát được những đau khổ trên thế gian nầy; ngược lại, đau khổ là điều duy nhất xem ra làm con hài lòng trong vũng sâu nước mắt nầy. Nhưng con vui lòng chết vì con biết rõ đó là Thánh Ý Thiên Chúa. Và khoảnh khắc sau đó: Ý nghĩ về hạnh phúc Thiên Đàng không đem lại cho con niềm vui nào . . . Chỉ có ý nghĩ hoàn tất Ý Chúa tạo nên mọi niềm vui cho con. Suy nghĩa nầy đã trở thành hiện thực như Chị Thánh đã diễn tả ở một chỗ khác, qua hy vọng vào việc yêu mến Chúa nhiều như Chị mong muốn, và làm cho các linh hồn yêu mến Chúa.
LÒNG MẾN DỊU DÀNG VÀ SÂU SẮC CỦA CHỊ THÁNH TÊRÊSA
Sau cùng lòng mến của Chị Thánh dịu dàng và sâu sắc. Sự tinh tế nầy giúp Chị dấu được những đau khổ của mình vì sợ rằng Thiên Chúa sẽ nhìn thấy chúng và đau khổ vì chúng. Dĩ nhiên, đây là sự cường điệu đạo đức vì Chị Thánh biết rằng Thiên Chúa không thay đổi và Người không thể cảm nghiệm sự đau đớn. Nhưng những tình cảm nầy thể hiện một cách trẻ con sự nhạy bén sâu xa của tâm hồn Chị Thánh.
Cũng chính sự tế nhị nầy đã khiến cho Chị Thánh không xin trực tiếp với Chúa những ơn nhất thời. Chị Thánh không muốn Chúa, như Chị diễn tả một cách ngây thơ, buộc lòng phải từ chối những gì không phù hợp với Thánh Ý Người. Chị Thánh chuyển những khẩn nguyện như thế qua Đức Trinh Nữ; vì Đức Maria biết kế hoạch của Thiên Chúa, Mẹ sẽ trình bày với Chúa chỉ những khẩn nguyện nào Thiên Chúa chấp nhận.
Người ta nói rằng lòng mến của Chị Thánh là lòng mến của con cái, là tình yêu của một đứa trẻ đối với Cha trên trời. Chắc chắn rằng Chị Thánh yêu mến Thiên Chúa với tình con thảo. Coi Thiên Chúa như một người cha, chị thánh đã có một tình yêu tín thác không có sợ hãi, đi ngủ vàø quên bản thân mình trong Trái Tim Cha, như một đứa trẻ trong vòng tay của Cha nó. Chị Genevieve nói: Chị Thánh yêu mến Thiên Chúa như một đứa trẻ yêu thương cha mình và dùng những cách thế bất ngờ nhất để bày tỏ tình cảm của nó.
Chị Thánh cũng yêu mến Chúa Giêsu cách rất đặc biệt. Khi chúng ta bắt đầu đọc những bài viết của Chị Thánh, chúng ta thấy rằng Chị Thánh muốn làm vui lòng Chúa Giêsu trên hết mọi sự. Theo lời chứng của các Nữ tu trong Dòng: trong tình yêu của chị Thánh, Chúa Giêsu là trọng tâm của đời sống nội tâm của Chị.
Chị đối xử với Chúa cách thân quen dường như tự nhiên đối với những ai nhớ rằng Thiên Chúa yêu chúng ta quá đỗi. Chính Chị Thánh nói cho chúng ta biết rằng Chị thích chiếm giữ Chúa Giêsu qua trái tim của Người, và âu yếm Người.
Lạy Chúa Giêsu, con phải bám vào chỉ mình Người mà thôi;
Và chạy đến vòng tay của Người,
Xin cho con ẩn náu nơi đó;
Yêu mến bằng sự dịu dàng của trẻ thơ.
Trong nhiều dịp Chị Thánh hối thúc những người viết thư cho Chị làm như vậy. Nếu có ai phản đối rằng hành vi như thế cho thấy sự thiếu tôn trọng và tính đa cảm thái quá, chắc chắn Chị Thánh sẽ trả lời rằng tình yêu dịu dàng nhất và thậm chí sự thân mật hoàn toàn tương xứng với lòng tôn kính lớn lao nhất. Vì Chúa Giêsu gọi chúng ta là anh em và là bạn hữu. Người bao bọc chúng ta bằng sự chăm lo trìu mến; thậm chí Người còn dự phòng trước những ước muốn của những ai hoàn toàn tận hiến cho Người, do đó Người cho phép chúng ta đến với Người một cách thân thương. Thiên Chúa mặc khải chính Người là tình yêu; Thiên Chúa là tình yêu. Đức Giêsu, qua gương của Người, cho thấy rằng người ta chỉ yêu mến thật sự khi thúc đẩy tình yêu đó đến những kết quả tột cùng, bằng tình yêu lớn lao mà Chúa yêu thương chúng ta. Do đó, chúng ta không thể nói là chúng ta yêu mến Thiên Chúa trừ phi chúng ta yêu mến Người cùng một mức độ và dâng hiến trọn vẹn cho Người. Sứ điệp của Chị Thánh hoàn toàn dựa trên tình yêu nhắc nhớ chúng ta chân lý nầy một cách đáng khâm phục. Cuộc sống của Chị Thánh là một minh hoạ sống động về điều nầy. Chúng ta mắc nợ Thiên Chúa món nợ tình thương bao la, vì Người yêu thương chúng ta trước và từ đời đời bằng tình yêu vĩnh cửu. Đối với Chúa Giêsu, chúng ta là những con nợ vì sự sống và sự chết của Người. Trước một tình yêu như thế, lẽ ra chúng ta phải đáp trả bằng lòng trung thành kiên vững. Ước gì chúng ta đặt mình vào việc đáp trả lại tình yêu cho Thiên Chúa.
Đồng thời, tình yêu là nguyên tắc chính yếu, là thực phẩm và là cùng đích của đời sống thiêng liêng. Không có tình yêu, chúng ta không thể nào quên mình cũng không thể hiến thân cho Thiên Chúa. Không có tình yêu, chúng ta thiếu lòng trung thành và quảng đại. Đó là điều mà Chị Thánh muốn nói đến vào ngày trước khi qua đời, Chị Thánh nói với chị Genevieve: Chỉ có tình yêu là điều đáng kể.
CHƯƠNG VI
YÊU NGƯỜI LÂN CẬN / SỰ THỰC HÀNH ĐỨC ÁI
Lời giáo huấn về đức ái không phải chỉ có một mình Chúa là đối tượng duy nhất. Nó còn trải rộng đến những anh chị em đồng loại của chúng ta. Hơn thế nữa, khi chúng ta thật tâm yêu người bên cạnh thì chúng ta cũng yêu Thiên Chúa, bởi vì tất cả chúng ta được tạo nên giống hình ảnh Người, và trên hết Thiên Chúa hiện diện trong chúng ta bằng chính ân sủng Người.
Nhưng có một lý do khác để yêu mến người đồng loại, đó là sự hiệp nhất của chúng ta trong Đức Kitô. Bởi vì tất cả những ai là chi thể của Thân thể Huyền nhiệm Đức Kitô thì nên một trong Đức Kitô; Đức Kitô ở trong họ và họ ở trong Đức Kitô. Khi họ ở trong tình trạng ân sủng, sự sống của Người lưu chuyển trong họ; Thần khí của Người làm cho họ sống động và Bí Tích Thánh Thể sẽ nối kết họ lại trong sự hiệp nhất ấy. Vì thế, chính Đức Kitô là Đấng mà chúng ta phải nhìn thấy và yêu mến trong tất cả. Bất cứ lỗi lầm nào của những chi thể, chúng không thể che lấp phần Đầu.
Chúa Thánh Thần làm cho Thánh Têrêsa hướng về việc thực hành đức ái ngay từ những giây phút đầu tiên của thời thơ ấu. Ngay từ khi còn rất trẻ Chị đã cảm thông với những đau khổ của người nghèo và yêu thích an ủi họ. Sau khi vào tu viện Carmel Chị thực hành nó hăng say hơn, Chị hiểu ngay từ đầu rằng: nếu chúng ta muốn sống một cuộc sống yêu mến Thiên Chúa chúng ta không thể bỏ qua tình yêu của chúng ta đối với người đồng loại.
Tuy nhiên, cho dù với thiện chí của chúng ta có như thế nào và dẫu cho chúng ta nghĩ rằng mình phải thực hiện đức ái, đôi khi chúng ta thấy rằng đây là một điều răn khó. Chúng ta không thể nào nhận ra người đồng loại như chính người ấy là. Tất cả mọi người đều bất toàn và chúng ta thường khó chịu vì những lỗi lầm và tư cách của người khác.
ĐỨC ÁI CỦA THÁNH TÊRÊSA TRONG DÒNG LISIEUX CARMEL
Thánh Têrêsa đã nhanh chóng nhận ra rằng sự thực hành đức ái yêu cầu một sự bỏ mình lớn lao và nó đòi hỏi chúng ta phải thực hành trong tinh thần đức tin. Chị không thể tránh việc chú ý đến những khuyết điểm tự nhiên của những chị em trong Dòng. Chị thấy những bất toàn của họ, những mỏng dòn và những lỗi lầm của họ. Nhưng Chị cố gắng chỉ nhìn những đức tính tốt của họ. Chị nói: Đức ái hệ tại ở việc không để ý đến những lỗi lầm của người bên cạnh chúng ta, không ngạc nhiên vì thấy những sự yếu đuối của họ, nhưng ở sự khám phá ra những hành vi nhân đức nhỏ bé nhất mà ta thấy họ thi hành.
Chị ao ước chỉ có những tư tưởng đức ái và tìm cách bỏ qua cho những gì xuất hiện đáng khiển trách ở những người chị em. Chị để cho Chúa Giêsu lãnh trách nhiệm phán đoán họ. Bởi kinh nghiệm Chị biết rằng chúng ta thường có những đoán xét sai lầm, thậm chí cái có vẻ là một lỗi lầm có thể là một nhân đức bởi vì ý hướng riêng của người đó. Mặt khác, Chị cho rằng không có gì dịu ngọt hơn việc nghĩ tốt cho người bên cạnh chúng ta.
Chị thích nhìn thấy sự hiệp nhất ngự trị mọi lúc trong cộng đoàn của Chị. Đó là lý do tại sao Chị tránh hay ngăn chận bất cứ điều gì có thể làm mất đi sự an bình đó.
Chị Thánh ghê sợ những sự tranh cãi. Có một chị luôn bày tỏ những quan điểm nghịch lại với quan điểm của Chị Thánh. Chị Têrêsa để cho chị nầy nói những điều đó và hướng việc đối thoại đến một điểm khác. Chị Thánh nói: Tốt hơn là để người khác giữ quan điểm của họ và bảo toàn sự bình an.
Chị không tán thành việc phê bình chỉ trích. Chị bảo: Bạn sai lầm khi phê bình điều nầy điều kia, mong muốn rằng mọi người chấp nhận những quan điểm của bạn. Bởi vì chúng ta muốn trở thành đứa bé, đứa bé không biết điều gì là tốt nhất. Mọi việc có vẻ tốt đối với chúng.
Khi có phiền hà rắc rối xảy ra trong cộng đoàn, Chị làm hết sức có thể để tái lập sự bình an. Sự hiện diện của bốn năm người cùng một gia đình ở trong một tu viện thường là cớ gây ra một số khó khăn. Chị Têrêsa đôi khi phải chịu đau khổ vì điều nầy. Chị bảo những người chị của mình rằng chúng ta phải tìm kiếm sự khoan dung bởi cùng sống dưới một mái nhà.
Cho rằng chính đặc tính của đức ái là mở rộng con tim, Chị Têrêsa cố gắng làm phấn khởi mọi tâm hồn với niềm vui. Chị tuyên bố: Chúa Giêsu yêu thích một con tim vui tươi phấn khởi. Người yêu những người luôn nở nụ cười.
Đó là lý do tại sao Chị thúc đẩy các tập sinh phấn đấu chống lại khuynh hướng thay đổi thất thường. Chị muốn họ tỏ lộ một thái độ thanh thản và điềm tĩnh, theo ý Chị không gì làm cuộc sống cộng đoàn phiền muộn bằng những khuôn mặt buồn bã và những cặp lông mày cau có. Chị giảng dạy điều nầy bằng chính gương mẫu của Chị. Khuôn mặt của Chị luôn tươi thắm với nụ cười . Chị là một tâm hồn vui vẻ trong những giờ giải trí. Trung thành với lời khuyên của Mẹ thánh, Thánh Têrêsa cả, Chị muốn giờ ra chơi phục vụ cho sự giải trí cho chị em khác hơn cho sự thư giãn của chính Chị. Chị có tính khôi hài và nhận xét dí dỏm và thậm chí có những dí dõm miễn là chúng không làm tổn thương bất cứ ai. Hơn một lần, khi Chị vắng mặt, những chị em khác nhận xét: Ồ thế thì hôm nay chúng ta sẽ không được cười nhiều nay.
Đức ái chân thật làm cho chúng ta quên mình và tìm kiếm phúc lợi cho người khác. Chị Têrêsa mong ước trao ban sự phục vụ cho những người chung quanh Chị. Chị đặt chính mình trong sự sử dụng của tất cả. Chị luôn luôn sẵn sàng để giúp bất cứ ai nhờ Chị và Chị sẽ ngưng công việc của mình để làm điều đó. Đôi khi sự phục vụ được hỏi đến bằng những cách khó ưa và không hợp lý. Khi ấy một linh hồn không được đào tạo vững chắc trong việc thực hành đức ái sẽ tìm ra hàng ngàn lý do để chối từ, hay ít nhất Chị ấy không sẵn sàng để trao ban những gì người ta mong đợi ở Chị, và Chị làm cho người thỉnh cầu biết rằng họ thiếu sự nhã nhặn. Đó là một hành vi bất toàn và không giống đức ái của Đức Kitô. Chị Têrêsa nói: Chúng ta đừng bao giờ từ chối bất cứ ai, ngay cả khi nó đòi phải trả giá bằng nhiều đau khổ. Hãy nghĩ rằng chính Chúa Giêsu đang hỏi đến sự phục vụ nầy của chị; thật là háo hức và thân thiện chị sẽ cống hiến cho đặc ân được thỉnh cầu nầy.
Tuy nhiên, có một điều còn tốt hơn việc cho cái người xin; chúng ta có thể ban tặng chính chúng ta. Chị viết: Con phải đoán trước những mong ước của người khác, tỏ cho họ rằng chúng ta biết ơn, rất vinh dự để trao ban sự phục vụ. Thiên Chúa nhân từ muốn con quên chính mình để đem sự hài lòng cho người khác.
Chị Genevieve (Celine) của Chị Thánh chứng thực rằng Chị Thánh không bao giờ bỏ qua một dịp nào để phục vụ: chị (Celine) nói: Đứa em bé nhỏ của tôi không bao giờ làm bất cứ điều gì để thỏa mãn chính mình. Bất cứ một chút giờ tự do nào chị có trong giờ giải trí đều được dùng để phục vụ người người khác. Trong khi Chị giữ nhiệm vụ trong phòng thánh, tôi để ý thấy trong những ngày tự do khi việc của Chị xong xuôi, Chị luôn ở lại gần phòng thánh để Chị có thể được gọi giúp những người khác hoàn tất công việc của họ. Chị đặt mình trong cách thế được chị em phân bổ công việc do đó chị em nầy có thể nhờ Chị Thánh đảm trách một số công việc - như Chị vẫn luôn làm như vậy. Biết rằng việc nầy Chị Thánh phải trả một giá đắt, tôi thường chỉ cho Chị cách có thể tránh né được điều đó. Nhưng tất cả đều vô ích. Chị Thánh muốn hoàn toàn chịu sự sai khiến và đòi hỏi của tất cả mọi người.
Khi làm việc với những người khác, Chị Thánh cố gắng làm vừa lòng họ trong từng cách thế. Bất kể những sở thích kỳ cục hoặc những ý kiến của những người đồng sự có thể có, Chị Thánh làm cho mình thích hợp với họ đến mức độ như Chị chia sẻ những quan điểm của họ.
Khi Chị Thánh phụ trách giám tập, như được mong đợi, Chị trao ban chính mình nhiều hơn cho những tập sinh trẻ, những người mà Chị có trách nhiệm. Chị cho phép họ hầu như nuốt chửng lấy Chị.
Theo như một câu phát biểu, họ khuấy rầy Chị đúng lúc cũng như trái lúc, đến mức quấy rầy Chị với những câu hỏi không ngừng không cần thiết và thường khi không kín đáo. Nhưng Chị Têrêsa luôn giữ vẻ điềm tĩnh và dịu dàng để đối xử với tất cả mọi người.
Tuy nhiên, trong việc huấn luyện các tập sinh, Chị Têrêsa lưu ý chị em rằng không ai nên áp đặt đức ái trên người bên cạnh họ, cũng đừng đòi hỏi sự giúp đỡ của những người khác trừ khi điều đó cần thiết. Chị cũng khuyên họ chống lại việc phục vụ người khác cho những động lực ích kỷ hoặc không chính đáng. Tôi không nên giúp đỡ người khác để được thấy như thế, hay với hy vọng làm cho chị khác sẽ trả lại sự giúp đỡ cho tôi. Trong khía cạnh nầy Chị dẫn chứng lời của Chúa chúng ta khi Người dạy chúng ta cho người khác mượn mà không mong được họ trả lại.
Dĩ nhiên, đôi khi người bên cạnh của chúng ta hỏi sự giúp đỡ, tự ý hứa sẽ trả lại chúng ta khi có cơ hội. Chị viết một cách dí dỏm, Họ đến và bảo Chị với một giọng thuyết phục, Chị ơi, em cần Chị giúp một vài giờ, nhưng đừng lo, em có phép của Mẹ rồi và em sẽ đền bù thời gian Chị giúp em. 'Nhưng chúng ta biết rất rõ rằng thời gian cho người khác sẽ không bao giờ được trả lại, chúng ta có khuynh hướng muốn nói 'em cho chị đó'. Khi ấy, đức ái của chúng ta ở đâu? Tuy nhiên, họ có trả lại việc phục vụ của Chị Thánh hay không, Chị không bao giờ bị đánh lừa: Em không mất gì cả, những gì em làm là cho Thiên Chúa làm cho Thiên Chúa tốt lành của chúng ta hài lòng vì thế em luôn luôn được trả cho những khó nhọc em chịu khi phục vụ người khác.
Thói quen luôn luôn đặt mình vào sự tuỳ ý sử dụng của người bên cạnh có thể trở thành một sự rất nặng nề phiền toái. Người ta thường chạy tìm kiếm những ân huệ nơi những người mà họ biết là sẽ ban cho họ. Chị Têrêsa nói, Không thành vấn đề, tôi không nên tránh né những chị em tìm kiếm sự giúp đỡ của tôi. Không phải là thầy Chí Thánh bảo chúng ta, 'Ai xin, hãy cứ cho, ai mượn, đừng chối từ' đó sao? (Mt. 5, 42).
Dĩ nhiên, có những lúc, khi một người không thể cho những ân huệ được đòi hỏi. Trong trường hợp nầy, chúng ta phải nhớ rằng có những cách từ chối rất lịch sự đến nỗi sự từ chối cũng cho sự hài lòng như là một quà tặng.
Trong tính chất của lời khấn khó nghèo, mọi sự được dùng chung trong cuộc sống tu sĩ. Không ai có quyền sở hữu bất cứ cái gì như của riêng họ. Tuy nhiên, bởi vì công việc của một người hay vì những lý do khác, một vài đồ vật được đặt dưới quyền sử dụng của một cá nhân tu sĩ nào đó. Việc nầy đôi khi xảy ra khi một chị em lấy một vật gì đã được đặt dưới quyền sử dụng của một người khác và quên không thông báo cho người có liên quan. Hay, hơn nữa chị ta vào phòng của một người khác và làm mất thứ tự ở đó. Sự kiên nhẫn bị thử thách gắt gao trong những trường hợp như thế và thật là khó để giữ tinh thần không dính bén. Sự thực hành đức ái không phải là luôn luôn dễ dàng đối với chị thánh: Đôi khi Chị phải nắm chặt lấy sự kiên nhẫn của Chị với hai bàn tay, vì sợ rằng nó sẽ trốn mất khỏi Chị, hay Chị phải chạy trốn như một kẻ đào ngũ để khỏi bị đánh bại Nhưng ân sủng làm cho hoàn hảo những cố gắng của Chị và cuối cùng Chị luôn chiến thắng.
Những hành động đức ái chúng tôi ghi lại chắc chắn đáng chú ý, nhưng sự thực hành nhân đức nầy của Chị Thánh trong lần bệnh cuối cùng còn đáng thán phục nhiều hơn nữa. Bởi vì đức ái càng hoàn hảo khi nó càng tinh tế và sự thực hành càng đòi nhiều nổ lực.
Chị Thánh Têrêsa đau đớn khôn tả trong lần bệnh cuối cùng. Nhưng mặc dù tình trạng kiệt sức của thể xác hay sự đau khổ tinh thần thế nào đi nữa, Chị làm hết sức để tươi cười và dễ thương trong thái độ của Chị khi được thăm viếng.
Những sự thăm viếng Chị nhận được lúc đó không phải là luôn luôn dễ chịu. Một chị thật thà mỗi chiều đến để nhìn và cười với Chị Thánh Têrêsa, và ở lại chân giường của Chị một thời gian đáng kể. Mặc dầu ý định tốt của chị nầy có thể có, sự thăm viếng thường xuyên và kéo dài của chị nầy thật là làm mệt nhọc cho người bệnh, mặc dù thế Chị Thánh không phàn nàn, và thậm chí còn cố gắng cười với vị khách của mình. Tuy nhiên, một ngày nọ Chị được hỏi nếu những cuộc thăm viếng vô ý nầy có làm Chị mệt không. Chị trả lời, Vâng, thật là đau khổ khi một người bị ai cười và nhìn mình trong khi họ đang đau đớn, nhưng em nói với mình rằng Chúa chúng ta trên Thánh giá còn bị nhìn nhiều hơn thế nữa với cách thế đó trong những sự đau khổ của Người.
Sau khi Chị nhận Bí Tích Xức Dầu và Của Ăn Đi Đàng, các chị em quay chặt lấy Chị không để cho Chị thời giờ để cám ơn Chúa. Chị lập tức chào họ mà không lộ một dấu hiệu bất mãn nhỏ nào. Sau nầy Chị Thánh thú nhận với mẹ Agnes: Con rất khó chịu khi bị khuấy rầy trong lúc con tạ ơn Chúa. Nhưng con nhớ rằng khi Chúa chúng ta rút lui vào nơi thanh vắng, dân chúng theo Người và Người đã không giải tán họ. Con muốn bắt chước Người qua việc chấp nhận những chị em cách ân cần.
Cuối cùng, đây là truờng hợp gần giống như việc anh hùng. Trong buổi tối cuối cùng Chị Thánh Têrêsa trải qua trên trần thế. Chị sút giảm đến tình trạng kiệt sức. Các chị em của Chị thánh đang canh chừng chị. Một trong những chị em nầy đã ngủ, chị kia cũng thiếp đi trong khi Chị Têrêsa chậm rãi hớp từng ngụm nước chị được trao cho. Chị Thánh, cảm thương chị em, đã giữ ly nước trong hai tay của mình cho đến khi một trong hai người thức giấc.
ĐỨC ÁI HOÀN HẢO CỦA THÁNH TÊRÊSA
Mặc dầu Chị Têrêsa đã thi hành hoàn hảo đức ái trong suốt cuộc đời Chị, vào tháng 7/1897 Chị viết rằng cho đến lúc cơn bệnh cuối đời của Chị, Chị đã không hiểu đến mức đầy đủ lời giáo huấn đó. Không nghi ngờ gì Chị đã đọc đoạn Tin mừng trích của Thánh Gioan (13,34) khi mà Chúa ra lệnh cho các môn đệ của Người hãy yêu nhau như Người đã yêu thương họ. Nhưng Chị viết Chị đã không hiểu thấu chiều sâu ý nghĩa của nó. Vì lẽ Chị mong muốn một tình yêu hoàn hảo thật, Chúa Giêsu đã tỏ cho Chị biết rằng ý muốn của Người là Chị nên thực thi điều răn mới nầy.
Thiên Chúa trong Cựu Ước, đã ra lệnh cho dân Chúa yêu thương người thân cận như chính mình. Xét về cái ích kỷ lớn lao cố hữu của bản tính nhân loại, Chúa đã đòi hỏi lớn lao ở họ khi Người quy định điều lệ của lời dạy bảo đó, trước khi Người cho họ gương mẫu của cuộc sống Người trên trần thế.
Nhưng khi Chúa Giêsu đến giữa chúng ta, Người đã không còn thỏa mãn ngay cả mức độ đó của tình yêu. Người đòi hỏi chúng ta yêu những người đồng loại như chính Người đã yêu họ, như Người sẽ yêu họ đến tận thế. Chị Thánh Têrêsa nói: Giờ đây, con đặt mình vào nhiệm vụ khám phá ra cách Chúa Giêsu đã yêu những môn đệ của Người như thế nào, con nhận ra rằng đó không phải là phẩm tính tự nhiên của họ, bởi vì họ dốt nát và đầy những tư tưởng phàm tục. Nhưng Chúa gọi họ là bạn hữu, Chúa mong muốn họ được gần Người trong nước của Cha Người và, để khai mở nước đó, Người đã chọn chịu chết trên cây thánh giá, Người nói rằng không có tình yêu nào lớn hơn tình người hy sinh tính mạng vì những người mình yêu.
Được soi sáng bởi những tư tưởng nầy, Chị Têrêsa hiểu rằng, nếu cho tới khi Chị yêu Chúa Giêsu trong những người chị em của mình, thậm chí còn cố gắng gieo rắc niềm vui và bình an trong tâm hồn họ, thì từ nay về sau, để chu toàn luật mới, chị phải nuôi dưỡng tình yêu riêng cho mỗi người, tạo thành trong tim chị cùng một tình cảm mà Chúa Giêsu đã dành cho họ.
Luôn luôn ý thức về sự nhỏ bé của mình, Chị tự hỏi làm sao điều nầy có thể đạt được. Chị cảm tưởng là Chị không thể thực hiện một tình yêu lý tưởng như thế, vì thế Chị cầu xin chính Chúa Giêsu in sâu tình yêu của Ngài trong tâm hồn Chị. Bởi vì Chúa ban cho chúng ta điều răn yêu thuơng như Người yêu, có nghĩa là Người cũng chuẩn bị ban cho chúng ta ân sủng để làm việc ấy.
Vì thế, từ lúc đó Chị Thánh cố gắng ở trong sự kết hợp mật thiết hơn với Chúa, bởi vì Chị xác tín rằng, sự kết hợp càng mật thiết, thì Chị càng có thể thực hiện mệnh lệnh đức ái. Chúa Giêsu khi ấy sẽ yêu trong Chị và Chị sẽ yêu qua Người và yêu giống như Người.
Mặt khác xét về việc Chúa Giêsu hiện diện trong linh hồn những chị em khác, Chị Thánh nỗ lực để cũng yêu Người trong họ.
Để thực hành đức ái với cách thức mà Chị Têrêsa thực hiện, đó không phải là công việc đơn độc của một người. Ân sủng thần thiêng thật là cần thiết. Chính Chị viết rằng không có ân sủng thì không thể thực hiện được đức ái siêu nhiên hay ngay cả việc hiểu tất cả những gì nó đòi hỏi. Với những người thấy rằng việc thi hành khó khăn như thế Chị trả lời: Chỉ có bước đầu là khó khăn. Chúa sẽ giúp ta khi chúng ta có ý hướng tốt. Chỉ cần sự ao ước thực hành đức ái thôi sẽ cho tâm hồn bình an.
Chúng ta hãy chấm dứt ở đây bằng trường hợp như là một kết luận thích hợp cho việc học hỏi nầy. Lúc gần cuối đời chị Têrêsa bị bệnh rất nhiều. Khi thời tiết cho phép, Chị được mang đến trong vườn và ở đó Chị viết những trang cuối cùng của quyển tự thuật của Chị. Những chị em đi ngang qua Chị, trong khi biểu lộ sự thân mật, liên tục khuấy rầy Chị. Mỗi khi bị gián đoạn Chị Têrêsa đặt viết xuống, gấp quyển vở lại và đáp trả những chị em đó với một nụ cười. Mẹ Agnes hỏi Chị làm sao Chị có thể nối kết thậm chí hai ý tưởng liên tiếp nhau được dưới những hoàn cảnh như thế,. Chị Têrêsa trả lời: Con đang viết về lòng đức ái huynh đệ. Đây là một dịp để thực hành nó. Và chị thêm vào những lời có lẽ là đẹp nhất được viết cho đề tài nầy: Mẹ quý mến của con, đức ái huynh đệ là tất cả trên mặt đất nầy. Chúng ta yêu Thiên Chúa trong mức độ chúng ta thực hành đức ái.
Câu nầy là tiếng dội lại của giáo huấn Phúc âm và của sự tiết lộ quan điểm cơ bản của Chị Têrêsa. Chúng ta có thể luôn giữ nó trong tâm trí và chuyển dịch nó vào tư cách đạo đức của chúng ta.
SỰ NHIỆT THÀNH CỦA CHỊ TÊRÊSA CHO CÁC LINH HỒN.
Đức ái không chỉ giới hạn với những người chúng ta sống với hay với những người chúng ta liên hệ với. Cũng như tình yêu của Thiên Chúa mở rộng ra đến tất cả mọi người và Đức Kitô đã hiến mạng sống mình cho tất cả, tình yêu của chúng ta cũng phải đạt đến mức phổ quát như thế. Khi tình yêu mạnh mẽ nó đem đến lòng nhiệt thành, nhiệt thành cho vinh quang của Thiên Chúa, nhiệt thành cho sự cứu rỗi của các linh hồn.
Xứng đáng là con gái của ngôn sứ Elia, Chị Têrêsa luôn bị đốt cháy với sự hăng hái nồng nhiệt nhất. Không phải là không có lý do khi Đức Giáo Hoàng làm cho Chị thành vị thánh bổn mạng của các xứ truyền giáo. Tình yêu Thiên Chúa đã lôi cuốn Chị từ khi còn thơ bé; lòng nhiệt thành cho các linh hồn đã được đốt lên ngay từ những tháng năm còn non trẻ trong tâm hồn Chị.
Vào dịp lễ Giáng Sinh năm 1886 Chị nhận được một ân sủng đã thay đổi tâm hồn Chị đức ái đã đi vào tim Chị với ước muốn luôn luôn quên đi chính mình. Chị cảm nghiệm một sự nhiệt tình không được biết cho đến khi đó, một ước muốn lớn lao làm việc cho sự trở lại của những tội nhân. Chúa Giêsu làm cho Chị trở thành người lưới các linh hồn.
Một ít lâu sau đó -một ngày Chúa nhật trong tháng 7 năm 1887 - trong khi gấp quyển Sách Lễ lúc gần cuối thánh lễ,một tấm ảnh của Đấng chịu đóng đinh ló ra khỏi những trang sách, cho Chị thấy một bàn tay bị đâm thủng và chảy máu. Hình ảnh ấy cho Chị một làn sóng xúc cảm không thể tả được, nó khá mới đối với Chị. Tâm hồn Chị đầy tràn sự đau khổ với hình ảnh dòng máu quý giá đổ xuống mà không có ai vội vã hứng lấy. Đó không chỉ đơn giản là cảm xúc thương mến đối với Đấng chịu đau khổ trên đồi Calvê, cũng không phải là những tư tưởng về sự vô ân bội bạc của nhân loại, những người đã phớt lờ một tình yêu lớn lao như thế, điều đó nổi bật trong tâm trí chị. Đúng hơn là chị đã bị đánh động với sự đau khổ nhìn thấy giá máu châu báu bị lãng phí bởi vì không có một ai hứng lấy và đổ giá máu ấy trên linh hồn nhân loại.
Từ đó trở đi, Chị hiểu nhiệm vụ mà Thiên Chúa chỉ định cho Chị trong công cuộc cứu độ, một sự an ủi mà Người trông mong nơi Chị.
Vai trò của Chị chính là liên tục trong tinh thần đứng mãi nơi chân Thánh giá và hợp tác trong công cuộc cứu chuộc bởi việc hứng lấy giá máu châu báu và đổ xuống cho phần rỗi các linh hồn. Từ đó về sau Chị có cảm tưởng là luôn nghe tiếng kêu của Chúa Giêsu hấp hối diễn tả sự khao khát của Ngài. Sự khẩn khoản kêu xin kích động trong tâm hồn Chị sự nhiệt tâm Chị không biết cho đến lúc đó. Chị bị đốt cháy với khát vọng cứu chữa những tội nhân.
Sự trở lại của Pranzini, là hoa trái của những lời cầu nguyện của Chị, giúp cho ước muốn đó mãnh liệt hơn. Chị cho mình là người trung gian trong một sự trao đổi thực sự của tình yêu. Chị đổ trên những linh hồn giá máu của Chúa Giêsu và dâng lên Người những linh hồn được tẩy sạch bởi giá máu mà Người đã đổ ra.
Nhìn thấy Chị Têrêsa được đầy sinh khí với cảm nghĩ như thế, chúng ta có thể tưởng rằng Chị sẽ ao ước được vào một Hội dòng truyền giáo. Tuy nhiên Chị thích cuộc sống tu kín để Chị có thể trao hiến chính mình hoàn toàn hơn cho Thiên Chúa tốt lành. Chị nghĩ rằng trong dòng kín Chị có thể thánh hiến chính mình hoàn toàn hơn cho một cuộc sống từ bỏ và khổ hạnh và sự hy sinh của Chị sẽ sinh nhiều hoa trái hơn cho các linh hồn, khi mà Chị bị lấy đi sự an ủi của sự làm việc hăng hái ở giữa họ. Vì thế, Chị vào tu viện Carmel để hiến dâng hoàn toàn cho Thiên Chúa, để yêu mến Chúa Giêsu hoàn hảo hơn và để thuộc về Ngài trọn vẹn hơn.
Chúng ta phải nhớ rằng Dòng Carmel của Thánh Têrêsa Avila đã có vạch rõ mục đích tông đồ, theo ý hướng của vị cải tổ thánh thiện. Mục đích mà Chị Têrêsa tuyên bố trong kỳ thẩm vấn trước khi khấn hứa, khi Chị được hỏi tại sao lại vào dòng Carmel. Chị trả lời: Con vào Dòng để cứu giúp những linh hồn và đặc biệt là cầu cho các linh mục.
Sau khi vào dòng Chị ứng dụng cho mình sự theo đuổi tới mục đích đó với tất cả nhiệt tâm của linh hồn quảng đại của Chị. Chị viết: Khi chúng ta muốn đạt tới một đích điểm nào đó, chúng ta phải dùng những phương tiện thích đáng. Chúa Giêsu đã làm cho con hiểu rằng chính qua thánh giá mà Ngài đã ban tặng cho con nhiều linh hồn; như thế sự đau khổ của con càng nhiều thì con càng yêu mến nó nhiều, và đó là mục tiêu chính của con trong 5 năm nay. Tuy nhiên, không có gì tỏ cho người khác thấy những khổ đau con chịu đựng và những đau khổ này càng đau hơn bởi vì chỉ có mình con biết chúng.
Chị Thánh Têrêsa biết rằng Thiên Chúa làm cho chúng ta nên những người giúp đỡ Chúa trong công cuộc cứu chuộc, và trong hiệu lực của việc các thánh thông công, sự cầu nguyện của một linh hồn tầm thường, một khao khát của con tim, có thể cứu giúp linh hồn của anh chị em chúng ta.
Đó là lý do tại sao Chị Thánh hạ quyết tâm dâng tất cả mọi sự cho mục tiêu đó và không giữ lại gì cho chính mình. Chị phát biểu: Con không biết làm sao để giữ chúng lại nên con phải chi tiêu lập tức vào việc mua lấy các linh hồn. Tất cả những gì thuộc về con thì thuộc về tất cả mọi người (của những người anh truyền giáo). Con có cảm tưởng rằng Thiên Chúa rất tốt lành để cho chúng ta những phần đã được đo lường. Người rất giàu có nên Người ban cho con những gì con xin mà không cần đo lường.
Và trong những phút cuối cùng trong đời của người khác, Chị nói: Con không biết con có vào luyện ngục hay không, và con không bao giờ lo lắng về nó, nhưng nếu con vào đó, con sẽ không hối tiếc rằng con đã không làm gì để tránh nó. Con sẽ không hối tiếc rằng con đã làm việc đặc biệt cho sự cứu giúp những người khác. Thật là hạnh phúc khi con biết rằng Mẹ Thánh Têrêsa của chúng ta cũng nghĩ như thế. Thậm chí Chị Têrêsa ước muốn rằng những kinh nguyện chị nhận được để giảm nhẹ những đau khổ quá sức của Chị, nên được dâng lên cho việc cứu rỗi các linh hồn.
Biết rằng có những linh hồn không có đức tin, Chị muốn được ngồi cùng bàn với những người tội lỗi. Để đem họ trở về cùng Thiên Chúa, để ngăn ngừa hay để đền bồi cho một lỗi lầm chống lại đức tin, Chị bộc lộ sự sẵn sàng ăn bánh đau khổ cho tới khi Thiên Chúa hài lòng đem Chị vào vương quốc vinh quang của Ngài. Chị sẵn sàng từ chối tất cả những vui vẻ trần gian để Thiên Chúa có thể đem lên Thiên đàng những người không tin.
Chị Thánh Têrêsa tìm cách khơi dậy lòng nhiệt thành như thế nơi những người khác, đặc biệt trong tâm hồn của Celine: Gần đây một tư tưởng đến với trí khôn con mà con phải tỏ cho chị Celine yêu dấu của con biết. Và Chị Thánh đã đến nhắc nhở chị Celine những lời của Chúa Giêsu thúc giục các Tông đồ xin Chủ mùa sai thợ đến gặt lúc trong cánh đồng của mình. Chị kêu lên: Thật là một huyền nhiệm, tại sao Chúa Giêsu lại nói như thế? Không phải là Người có toàn quyền sao? Là bởi vì Người có một tình yêu vô biên đối với chúng ta nên Người muốn chúng ta cùng có phần với Người trong việc cứu giúp các linh hồn. Người không muốn làm bất cứ việc gì mà không có chúng ta. Đấng Tạo Thành vũ trụ chờ đợi lời cầu nguyện của một thụ tạo tầm thường để cứu những người khác, giống như Chị Thánh, được cứu chuộc bởi giá máu châu báu của Người và Chị Thánh hãnh diện nhắc lại những sự chia sẻ của các nữ tu Carmel trong công việc đó: Ơn gọi đặc biệt của chúng ta không phải là làm việc mình chúng ta trong những cánh đồng. Nó còn cao trọng hơn thế nữa. Hãy nghe những lời của Chúa Giêsu: 'Hãy ngước mắt lên và hãy nhìn xem có những chỗ trống trên Thiên đàng như thế nào. Đó chính là bổn phận của con để làm đầy những chỗ trống đó. Trở nên Môsê khác cầu nguyện trên núi; hãy xin những thợ gặt và ta sẽ gởi họ đến. Ta chờ đợi một lời cầu nguyện, một ao ước của một tâm hồn.' Đó không phải là lời cầu nguyện tông đồ, như nó là, tuyệt diệu hơn công việc rao giảng thực sự sao?
Với một trong những người anh truyền giáo Chị Thánh nói: Một tu sĩ Carmel, không phải là một tông đồ từ bỏ mục đích của ơn gọi khác và ngưng trở thành con gái của vị thánh thiên thần Têrêsa, mà là người mong ước cho đi hàng ngàn cuộc sống để chỉ cứu một linh hồn. Chúng ta hãy cùng nhau làm việc cho sự cứu rỗi các linh hồn. Chúng ta chỉ có một cuộc sống vắn vỏi nầy để cứu giúp họ và như thế để tỏ cho Chúa bằng chứng của tình yêu chúng ta.
Lòng nhiệt thành cho các linh hồn nầy được đánh dấu bởi một dấu hiệu đặc biệt đã không được xác định rõ ràng nơi những vị thánh khác. Tất cả các vị thánh đều bị soi mòn bởi lòng nhiệt thành cho các linh hồn, nhưng phút cuối của cuộc đời họ nguyện vọng lớn lao nhất có vẻ như là để dự phần với phúc lộc của Thiên Chúa và an nghỉ trong Người.
Dĩ nhiên, Chị Thánh Têrêsa cũng cảm nghiệm ước muốn nầy, nó đến từ chính Thiên Chúa. nhưng nhiệt tâm tông đồ của Chị quá lớn đến nỗi dường như đối với Chị hạnh phúc sẽ không hoàn toàn, tuy dù được an nghỉ trong Chúa, nếu Chị không được phép trở lại trái đất để tiếp tục việc tông đồ: Con không thể suy niệm nhiều về hạnh phúc trên thiên đàng đang chờ đợi con. Chỉ có một điều làm cho tim con rung động: chính là tư tưởng của tình yêu con sẽ nhận được và tình yêu con có thể trao ban. Con nghĩ đến những việc tốt mà con thích làm sau cái chết của con. Nếu những ước muốn của con được chấp nhận, thiên đàng của con sẽ được chi dùng trên trái đất cho tới khi tận cùng của thế giới. Vâng, con mong ước được dùng thiên đàng của con để làm chuyện tốt trên trái đất. Con sẽ không thể ngơi nghỉ được bao lâu vẫn còn những linh hồn cần được cứu giúp. Nhưng khi Thiên thần nói, 'Thời gian không còn nữa' khi ấy con sẽ yên nghỉ. Khi ấy con sẽ hạnh phúc, bởi vì số được chọn sẽ được trọn vẹn và sẽ được vào sự vui vẻ và an nghỉ đời đời.
Đó là lý do tại sao Chị xin rằng, sau khi Chị về thiên đàng, những người khác sẽ thường xuyên làm tay Chị đầy những hy sinh và lời cầu nguyện, do đó Chị có thể có được sự thích thú tuôn chúng xuống những linh hồn giống như mưa ân sủng. Lòng nhiệt thành của Chị quá lớn lao đến nỗi chị quả quyết rằng một ngày nào, nếu trên thiên đàng Chị không còn có thể hoạt động cho vinh quang nước Chúa nữa, chị sẽ thích được lưu đày khỏi nước thiên đàng đó. Dĩ nhiên đây là một cách nói mạnh mẽ của ngôn ngữ bởi vì Chị Thánh biết rằng trên thiên đàng Chị sẽ hữu dụng hơn cho các linh hồn hơn khi Chị ở trên trần thế.
Chị Têrêsa quan tâm đến linh hồn những tội nhân. Chị ao ước được chịu đau khổ cho họ. Nhưng trên hết, Chị quan tâm đến các linh mục và những nhà truyền giáo. Chính bởi vì họ mà Chị đã vào dòng Carmel, như khi Chị tuyên bố trong lần thẩm vấn trước khi Chị khấn hứa. Sau nầy khi viết cho Mẹ Agnes Chị lập lại điều quả quyết đó: Ôi, thưa mẹ của con, thật đẹp đẽ thay ơn gọi của chúng ta. Chính phận sự của Carmel là duy trì muối đất. Chúng ta dâng những kinh nguyện và hy sinh của chúng ta cho những tông đồ của Chúa. Chính chúng ta phải là tông đồ của họ, trong khi họ, bởi những lời nói và gương sáng, rao giảng phúc âm cho linh hồn anh chị em chúng ta. Thật là một sứ mạng cao quý của chúng ta!
Chị bảo với chị Celine: Sứ mạng của chúng ta, một nữ tu Carmel, là đào tạo những người thợ rao giảng phúc âm những người sẽ cứu hàng triệu linh hồn mà chúng ta sẽ là những người mẹ của họ. Như vậy tại sao chúng ta lại ganh tị với những linh mục? Chị cảm thấy sự cần thiết cầu nguyện cho họ ngày càng thêm, bởi vì Chị biết rằng tình yêu và đức hạnh không phải là luôn luôn đi đôi với đặc điểm thánh thiện của họ. Chị nói tiếp: Chị Celine, trong suốt khoảng thời gian ngắn ngủi còn ở trên thế gian nầy, chúng ta đừng để phí hoài thời giờ của chúng ta chúng ta hãy cứu giúp các linh hồn, chúng ta hãy là những người tông đồ, và đặc biệt chúng ta hãy làm cứu giúp linh hồn các linh mục. Linh hồn các vị phải trong sáng hơn thủy tinh. Than ôi! Có rất nhiều linh mục xấu, những linh mục không là những vị thánh các ngài đã cho người khác con tim của mình mà đáng lẽ nó phải hoàn toàn thuộc về Chúa Giêsu. Chúng ta hãy cầu nguyện và chịu đau khổ cho họ Xin cho đời sống chúng ta được thánh hiến cho họ!
Chị cũng bảo chị Celine: Ôi, chị Celine, em cảm nghiệm rằng Chúa Giêsu đòi hỏi cả hai chúng ta làm giảm cơn khát của Người bởi việc cho Người các linh hồn, đặc biệt là linh hồn các linh mục. Người làm cho em cảm nhận điều nầy mỗi ngày và muốn em nói với chị. Sứ mạng của chúng ta là hãy quên đi chính mình, hãy thiêu hủy chính mình.
Chúng ta rất tầm thường, nhưng Chúa Giêsu muốn sự cứu rỗi các linh hồn tuỳ thuộc vào những hy sinh của chúng ta và trên tình yêu của chúng ta. Người xin chúng ta những linh hồn. Người muốn chúng ta đem lại nhiều linh mục, những linh mục biết cách yêu mến Người.
Chị Têrêsa nhận ra rằng khi cầu nguyện cho các linh mục, Chị đang lao động cho một cánh đồng rộng lớn hơn, cho việc duy trì muối đất, đó chính là, bởi việc hợp tác cho sự thánh hoá các linh mục, Chị đóng góp vào sự hữu hiệu của sứ mạng các ngài. Bởi vì một linh mục càng thánh thiện, thì thế lực của ngài càng chiếu sáng.
Cuối cùng, chúng ta hãy ghi nhớ rằng, khi đồng hóa với khuynh hướng căn bản của đời sống mình, Chị Thánh phải chuyên tâm vào sự cứu rỗi của các linh hồn thậm chí đến việc tế sinh chính mình, đó chính là, trên tất cả, để Thiên Chúa được yêu mến: Chỉ có một điều cho chúng ta làm trong đêm tối của cuộc sống nầy là yêu, yêu Chúa Giêsu với tất cả khả năng của con tim và cứu các linh hồn do đó Người có thể được họ yêu mến. Ôi chúng ta hãy làm cho Chúa Giêsu được mọi người yêu mến!
Để yêu mến Chúa Giêsu và làm cho những người khác yêu mến Người là mục đích của trọn cuộc đời Chị Thánh, sự khát vọng liên tục những linh hồn, là mối bận tâm của Chị trong từng giây phút. Mong cho điều nầy cũng đúng với chúng ta! Đức ái chỉ chân thật khi nó bao bọc các linh hồn cũng như Thiên Chúa.
Chúa Giêsu đến giữa chúng ta để làm vinh danh Cha Người và cho Người Chúa đã hy sinh chính mình. Nhưng Chúa cũng đến để cứu độ chúng ta và cho chúng ta Chúa đổ máu đến giọt cuối cùng. Theo đó những ai chỉ nghĩ đến sự thánh thiện của riêng mình không thể nói rằng họ hành động trong sự tuân theo ý định của Đức Kitô và noi theo cuộc sống của Chúa Giêsu. Thật không đủ khi sống trong sự hiện diện của Thiên Chúa trong khi vẫn duy trì sự thờ ơ với số phận của rất nhiều linh hồn đang hướng tới sự trầm luân. Nhận ra việc Thiên Chúa được ít yêu mến bao nhiêu và mức độ đau khổ và sự chết của Đức Kitô đã hiến dâng một cách vô ích, hay không sinh kết quả tối thiểu cho rất nhiều linh hồn, làm sao chúng ta có thể từ chối chuyên tâm với tất cả tâm hồn trách vụ an ủi con tim của Đấng Cứu chuộc của chúng ta bởi việc đem công nghiệp vô cùng của Chúa Giêsu Kitô đến cho đồng loại của chúng ta?
Nếu nhiều người đạo đức không tiến bộ trong cuộc sống thiêng liêng, đó không phải là vì họ đã thường xuyên thiếu sót trong đức ái sao? Họ không thích thú đến phần rỗi của những người khác. Họ không có nhiệt tâm cho các linh hồn. Một sự thực hành đức ái càng hoàn hảo, thì sự tận hiến cho sự cứu rỗi các linh hồn càng lớn lao sẽ giúp họ thoát khỏi sự yêu mình và quên đi lợi ích riêng tư. Bởi cách thức đó họ sẽ tiến tới trong tình yêu của Thiên Chúa và củng cố sự kết hiệp của họ với Người.
CHƯƠNG VII
TINH THẦN TỪ BỎ VÀ HY SINH
TÌNH YÊU VÀ SỰ BỎ MÌNH
Bất kỳ ai muốn yêu mến Thiên Chúa như Ngài đáng yêu thì phải khước từ mọi sự có thể làm cản trở hoặc làm suy giảm lòng mến, vì chúng ta chỉ yêu mến Thiên Chúa thật sự khi chúng ta yêu mến một mình Ngài và yêu mến Ngài bằng tất cả tâm hồn. Hơn nữa bất cứ tình yêu nào chúng ta dành cho các tạo vật đều phải hướng về Ngài và cho Ngài. Đối với nguyên tắc nầy không có trường hợp ngoại lệ.
Giờ đây do hệ luỵ của tội nguyên tổ, nơi chính bản thân, chúng ta thấy rằng chúng ta luôn có khuynh hướng tìm kiếm chính mình trong mọi sự. Lòng vị kỷ, tính tự tìm kiếm mình từ những lôi cuốn kỳ quặc đưa chúng ta sang nhiều ngã rẽ và ngăn không cho chúng ta mở rộng lòng mến Chúa trọn vẹn cũng như sự phát triển của chúng ta trong Đức Kitô. Đó là lý do tại sao Chúa Giêsu đòi hỏi những ai muốn làm môn đệ Ngài phải từ bỏ chính mình.
Chị Thánh Têrêsa đã chọn tình yêu là mục tiêu đầu tiên tuyệt đối trong đời sống thiêng liêng của Chị. Chị đã quyết định yêu mến chỉ mình Chúa Giêsu bằng lòng quảng đại trọn vẹn. Do đó, điều quan trọng là Chị Thánh tập bỏ mình triệt để. Thật vậy, Chị Thánh chưa bao giờ chiều theo những đòi hỏi của bản tính ích kỷ. Chị cũng không chấp nhận bản tính nầy đối với các Tập sinh trong những huấn giáo và hướng dẫn của Chị.
SỰ TỪ BỎ NẦY LÀ GÌ?
Khi đề cập đến sự từ bỏ, nhiều người phác họa ngay cho mình một bức tranh đó là một chuỗi những việc hãm mình ép xác khó chịu. Họ hốt hoảng trước một viễn ảnh như thế, những cái mà họ luôn mong mỏi cho chính mình lại là những mất mát. Không nghi ngờ gì, việc rèn luyện sự từ bỏ ám chỉ một loạt những mất mát; nhưng ở đây, vấn đề không phải từ bỏ là gì, nhưng từ bỏ trước hết là một khuynh hướng nội tâm, một thái độ sống thiêng liêng.
Sự tự bỏ chính là trong việc ép xác bỏ đi tính vị kỷ, tự yêu mình, cái tính này đã khiến chúng ta tìm kiếm những thú vui và thoả mãn riêng trong mọi việc chúng ta làm. Như thế, từ bỏ có nghĩa là chúng ta tập quên mình.
Một lần nữa việc từ bỏ tự bản thân nó không phải là cùng đích nhưng cũng giống như tính vị kỷ, nó lại phụ hợp với tình yêu. Chúng ta phải rèn luyện tính từ bỏ và quên mình trước khi tình yêu ngự trị trong trái tim chúng ta.
Việc từ bỏ có vẻ đau đớn vì chúng ta thường đơn thuần nhìn nó như một dạng phẫu thuật, cắt bỏ đi những điều chúng ta yêu thích và quyến luyến. Đúng ra chúng ta nên xem nó như một tiến trình giải thoát. Nó giải thoát chúng ta khỏi tình trạng làm nô lệ cho cái tôi và cũng giúp chúng ta thoát khỏi những gì ngăn trở cho sự phát triển của tình yêu. Chúng ta từ bỏ chính mình vì chúng ta yêu mến Chúa và muốn yêu mến Ngài hơn thế nữa, chúng ta muốn Ngài tự do hành động trong chúng ta để chúng ta có thể đồng hình đồng dạng với Đức Kitô và liên kết mật thiết với Ngài.
Một hôm Chị Thánh giải thích điều nầy cho một tập sinh là người đã từng thốt lên: Chao ôi! Khi nghĩ đến những điều em còn phải đạt được. Chị Thánh trả lời: Tốt hơn phải nói là muốn mất đi. Chính Chúa Giêsu là người gánh trách nhiệm lấp đầy tâm hồn tùy theo số lượng những bất toàn đã được vất bỏ đi nơi chị.
Khi chúng ta xem xét việc từ bỏ dưới phương diện đó, nó sẽ trở nên dễ dàng và chúng ta thấy rằng gánh nặng của Đức Kitô thật sự nhẹ nhàng. Chính lòng mến làm nhẹ đi những gánh nặng. Chắc chắn rằng chúng ta sẽ phải từ bỏ một số những thoả mãn nào đó cũng như bỏ đi những quyến luyến nào đó, nhưng quá trình thanh lọc là một quá trình tiệm tiến và ít khi nó đòi hỏi một sự hy sinh cam go. Càng tiếp cận với tiến trình nầy, chúng ta càng nhận thức rõ hơn những chướng ngaị ngăn trở sự tiến bộ của chúng ta, chúng ta càng băn khoăn hơn để giải thoát chính mình khỏi những sự ngăn chận chúng ta lao về phía Chúa.
VIỆC TỪ BỎ MÌNH CỦA CHỊ THÁNH TRONG THỜI THƠ ẤU
Giống như tất cả mọi đứa trẻ, Chị Thánh Têrêsa có những khiếm khuyết tự nhiên. Những hành động xuất phát từ bản tính của Chị đôi khi thoát khỏi tầm kiểm soát của Chị nhưng điều nầy hiếm khi xảy ra vì Chị chấn chỉnh ngay lập tức hành vi của mình. Sau đó Chị Thánh nói: Trong phút chốc con nhận biết những khuyết điểm của mình và một khi con biết một điều là không đúng, con không còn muốn phạm phải khuyết điểm nầy lần thứ hai.
Hơn nữa sau cái chết của người Mẹ thân yêu, các chị của Chị Thánh tận tâm rèn luyện nhân cách cho Chị Thánh. Đặc biệt là chị Pauline đã không để cho sự bất toàn nào của con trốn thoát khỏi chị. Về phần Chúa Giêsu đã canh chừng cô dâu trẻ của mình và quan tâm mọi sự ngay cả những khuyết điểm của Chị thánh nhằm hướng đến lợi ích cho chị. Sự việc các khuyết điểm được chấn chỉnh từ lúc đầu đời đã giúp Chị Thánh trưởng thành trong sự hoàn hảo.
Từ những năm đầu đời, Chị Thánh quan tâm đến việc rèn luyện đức hy sinh. Chị Thánh học biết điều nầy trước hết từ những người chị của mình nhưng về sau nhờ ân sủng đặc biệt của Chúa. Năm lên ba tuổi Chị Thánh đã có những hạt ép xác qua đó Chị Thánh đếm được những hành vi ép xác của mình. Khi Chị Thánh bị mất một số đồ đạc, Chị để nó ra đi mà không hề than phiền. Nếu Chị Thánh bị đổ tội, Chị thích giữ thinh lặng hơn là đưa ra lý do biện hộ. Chị Thánh cũng quan tâm đến việc hạn chế những ý riêng. Chị Thánh cũng không trả lời lại như khuynh hướng trẻ con thường làm, và thường giúp đỡ người khác mà không màng đến được người khác nhận ra sự giúp đỡ ấy. Thoạt đầu Chị Thánh không gặp được ngay sự thành công dễ dàng. Như hầu hết chúng ta, Chị Thánh phải đấu tranh với chính mình, nhưng ân sủng đã làm nên hiển hách. Chiến thắng của Chị Thánh có thể theo dõi được nhất là thông qua việc rước lễ lần đầu và sau đó là đặc sủng mà Chị Thánh nhận được vào Lễ Giáng Sinh năm 1886. Chị Thánh công bố: Vào ngày hôm ấy con cảm thấy lòng mình tràn ngập lòng mến và muốn quên mình để đem lại niềm vui cho tha nhân. Từ đó trở đi con luôn hạnh phúc.
Các cuộc nói chuyện của Chị Thánh với Chị Céline năm 1887 đã xác định Chị Thánh trong các khuynh hướng nầy: Nhân đức từ lúc đó trở đi trở nên ngọt ngào và tự nhiên đối với Chị Thánh . . . việc từ bỏ trở nên dễ dàng đến độ dường như tự nhiên. Hơn nữa khi lòng mến Chúa của Chị Thánh gia tăng, sự phù hoa của những việc trên thế gian trở nên rõ ràng hơn dưới mắt Chị. Trên thế gian nầy chúng ta không nên quyến luyến bất cứ thứ gì ngay cả những điều ngây thơ nhất. Chỉ có những gì vĩnh cửu mới có thể thoả mãn được con tim chúng ta.
VIỆC TỪ BỎ MÌNH CỦA CHỊ THÁNH TRONG DÒNG CÁT MINH
Có vẻ lạ khi nói rằng đời sống tu đã mang lại cho Chị Thánh những cơ hội rèn luyện nhân đức dưới những tình huống đau đớn hơn bất cứ thứ gì mà Chị Thánh đã từng trải nghiệm trước đây. Bản thân Chị thánh không ngạc nhiên về điều nầy. Trước khi vào tu viện Chị Thánh biết rằng đời tu rất cam go, với sự vâng lời và chịu lụy thường xuyên cùng những thử thách hằng ngày lặng lẽ mà không ai hay biết. Chị Thánh hiểu rằng: Dễ dàng biết bao khi thu mình vào vỏ sò, trở nên ích kỷ và quên đi cùng đích tốt đẹp của ơn gọi.
Không lấy làm lạ rằng đời tu, cuộc sống trong cộng đoàn tu trì, phải có những khó khăn của nó. Điều nầy có nghĩa là rèn luyện những con người để mô phỏng nơi đời sống của họ và tạo ra nơi linh hồn họ một khuôn mẫu mà Đấng Cứu Chuộc đã đưa ra. Trong bất kỳ dòng tu nào cũng có những thử thách nghiêm khắc, những hãm mình ép xác, những đau khổ không tìm thấy nơi nào khác. Điều nầy đặc biệt đúng trong Đan viện nữ, nơi mà cả cuộc đời của một nữ tu dành để gặp gỡ tiếp xúc cũng bằng ấy người trong phạm vi những tình huống tỉ mĩ và nghiêm khắc. Nguyên nhân của việc đụng chạm cũng nhiều, xuất phát từ sự khác biệt về tâm tính, hoàn cảnh, giáo dục mà cộng đoàn nào cũng có những việc rèn luyện nầy. Nơi mỗi cá nhân đều có những khiếm khuyết, những bất toàn, những lầm lỗi. Người ta có thể phải đối phó với những người thiếu óc phán đoán sáng suốt và đôi khi với những người khó tính không thể hoà hợp với bất kỳ ai. Chính những thử thách đến từ những người đang sống chung có thể làm cho các nữ tu khó chịu đựng được. Họ có thể chán nản và lo âu. Họ có thể chịu đựng bệnh tật hay sự mệt mỏi. Dù vậy, luật bác ái giúp chúng ta yêu thương những người lân cận như chính mình và thể hiện lòng nhân ái, sự quan tâm không biết mệt mỏi đối với những người xung quanh.
Chị Thánh có khả năng lớn lao chịu đựng những nguyên nhân như chúng tôi vừa đề cập. Bản tính yêu thương của Chị được nuôi dưỡng qua đời sống gia đình, trong một gia đình mà nơi đó tình yêu chiếm địa vị cao nhất. Dù còn trẻ khi vào Dòng Cát Minh Chị Thánh cương quyết thực hiện lý tưởng của Dòng đến mức trọn hảo. Chị Thánh hiểu rằng để trở nên một vị Thánh, Chị sẽ phải chịu đau khổ nhiều, phải luôn nhắm vào việc trở nên thánh thiện trọn hảo và quên mình. Có nhiều mức độ trọn hảo mà mỗi linh hồn đều được tự do đáp trả lời mời gọi của Chúa trong chừng mức nào đó, có nghĩa là lựa chọn mức độ hy sinh trong những hy sinh mà Chúa đòi hỏi. Nhưng Chị Thánh Têrêsa không muốn làm một vị Thánh nửa vời. Lạy Chúa, con không sợ phải đau khổ vì Ngài, con chỉ sợ một điều là đeo bám vào ý riêng con. Lựa chọn của con là làm điều Chúa muốn con làm. Hãy cất khỏi con những ý riêng của con.
Chị Thánh cũng tuyên bố rằng chúng ta nên tránh làm giảm thiểu việc tử đạo của đời sống tu trì bằng cách tự cho phép mình hoặc xin phép người khác đối với hàng ngàn công việc làm cho đời sống tiện nghi và dễ dãi hơn. Chúng ta nên chịu đựng hết mức có thể trước khi có bất kỳ một lời than phiền nào. Qua đó Chị Thánh không muốn nói rằng chúng ta nên vắt cạn sức lực nhưng là chúng ta nên thể hiện lòng quảng đại bằng cách can đảm chịu đựng những phiền toái cũng như những mệt mỏi vốn cố hữu trong đời tu và kiên trì nỗ lực cho dù chúng ta phải đau đớn thật sự.
Chị Thánh còn thấy trước mọi sự từ bỏ mình trong đời tu trì và một khi đã hết lòng chấp nhận nó thì dường như đối với Chị Thánh không có sự hy sinh nào quá lớn đến độ không theo đuổi được lý tưởng của mình. Chị đặt hạnh phúc của mình trong đời sống ẩn data, làm ngơ trước những thụ tạo, tách mình ra khỏi những tạo vật, làm chủ ý riêng mình. Chị vui mừng khi bị quên lãng và bị coi như một con người tầm thường. Chị Thánh viết: chúng ta hãy để Chúa Giêsu lấy đi tất cả những gì là thân thương nhất đối với chúng ta, chúng ta đừng từ chối Ngài bất kỳ điều gì. Hồi còn ở gia đình, Chị Thánh thường thức dậy vào buổi sáng với tâm hồn buồn bã trước cảnh tượng một ngày đầy ắp những điều khó chịu, nhưng trong đan viện, Chị thức giấc vui vẻ hơn vì Chị thấy trước nhiều cơ hội để rèn luyện đức tính quên mình và từ bỏ ý riêng.
Ngày khấn của Chị thánh đánh dấu một ngày quan trọng trong đời sống quên mình và hy sinh. Thấy rằng mình thật sự mình là một nữ hoàng, Chị tận dụng tước hiệu đó để bày tỏ với Đức Vua của mình tất cả những gì Chị mong muốn cho các linh hồn và cho chính mình. Trong một mảnh giấy luôn mang theo trong người Chị Thánh viết: Lạy Chúa Giêsu, hãy để con tìm kiếm chỉ một mình Chúa mà thôi, ước gì các tạo vật không là gì đối với con và con không là gì đối với chúng. Xin đừng để ai quan tâm đến con. Ước gì con bị giẫm dưới chân, bị quên lãng như một hạt cát vô nghĩa.
Teresa biết rằng chỉ một cử chỉ xuất phát từ tình yêu đã có thể là dấu ấn thân thương đối với Trái Tim Chúa, do đó Chị Thánh đã gắn bó với Ngài bằng những hành động quên mình từ lớn lao đến nhỏ nhặt trong cuộc sống. Những hi sinh nhỏ nhoi mà Chị Thánh thường xuyên dâng cho Chúa là những việc ép xác hay quên mình mà những hy sinh này thường đi ngược những đòi hỏi tự nhiên của bản thân và đã cho Chị những cơ hội tiềm tàng bất tận bày tỏ lòng mến Chúa và rèn luyện nhân đức.
Bản tính Chị Thánh thích cái đẹp và sự gọn gàng. Lúc bắt đầu thời kỳ tập sinh, Chị vui thích được giao cho quần áo sạch và gọn. Sau đó học quý trọng sự khó nghèo, Chị Thánh bắt đầu tìm kiếm những quần áo cũ nhất và rách rưới. Bộ alpargate của Chị vá đến độ khi Chị qua đời, một nữ tu đã giựt khỏi tay của nữ tu lớn tuổi nhất của Chị Thánh và ném nó vào lửa. Chiếc bình của Chị đã bị vỡ, chị phải dùng một cây kim để khêu tim đèn.
Chị Thánh đặc biệt ép xác tại bàn ăn. Bao tử yếu của Chị không dễ tiêu hoá những bữa ăn đạm bạc của dòng Cát Minh. Một số thức ăn Chị Thánh không thích hoặc khó tiêu hoá (đậu, sữa). Vì các nữ tu không biết điều nầy nên đã thúc ép Chị Thánh ăn nhiều. Chị Thánh viết: Chị không bao giờ ăn nhiều như thế trong dòng Cát Minh. Việc không tiêu hoá đương nhiên gia tăng. Dù vậy Chị Thánh không bao giờ than phiền và người ta không bao giờ biết Chị Thánh không thích thức ăn nào. Một nữ tu ngồi gần Chị Thánh trong bàn ăn cố gắng xem món nào Chị Thánh thích hơn nhưng không bao giờ biết được. Ngồi cạnh Chị Thánh là một nữ tu bị bệnh. Nữ tu nầy phải chịu đựng cơn khát khốn khổ và Chị Thánh đáng thương phải chịu đựng chính người bạn khó chịu nầy. Trong nhiều tháng, nữ tu nầy giữ riêng cho mình một chai nước táo ép dành cho hai người. Chị Thánh nhường phần riêng của mình không một lời than phiền, thậm chí tránh đề cập đến chuyện đó sợ làm tổn thương nữ tu nầy.
Các nữ tu phụ trách nhà bếp thấy được sự lãnh đạm của Chị Thánh đối với thức ăn, thường dành cho Chị Thánh những món ăn nóng mà các thành viên khác của cộng đoàn khó chấp nhận được điều nầy. Đối với Chị Thánh, việc điều trị bệnh sơ sài là cơ hội để thăng tiến đời sống thiêng liêng, nhưng cuối cùng lại là ảnh hưởng xấu trên sức khoẻ của Chị.
Chị nữ tu tận tình chăm sóc cho Chị Thánh trong cơn bệnh lần cuối cũng không thể tìm ra thức ăn nào làm cho chị cảm thấy ngon miệng. Người nữ tu y tá này bắt buộc phải tự mình chọn lấy thức ăn riêng cho chị thánh và việc nầy đã tạo cho Chị Thánh cơ hội ép xác. Chỉ sau khi Chị Thánh bị buộc phải nói thức ăn nào gây ra cơn đau thì các nữ tu mới bắt đầu nhận ra mức độ Chị Thánh ép xác khi Chị chỉ sống nhờ vào thức ăn trong cộng đoàn.
Với tư cách là người đứng đầu nhà tập, vị Thánh nầy đã rèn luyện cho các tập sinh trẻ từ bỏ vấn đề thực phẩm chẳng hạn đề nghị họ không nên tìm thoả mãn của vị giác. Chị Thánh đề nghị rằng các nữ tu nên kết thúc bữa ăn của mình bằng một cái gì đó không được ngon lắm như một mẩu nhỏ bánh mì khô. Những điều nhỏ nhặt nầy không làm hại sức khoẻ chúng ta, chúng không đáng quan tâm và giữ cho tâm hồn trong trạng thái sốt mến siêu nhiên.
Chị Thánh đã chịu đựng cái lạnh một cách khủng khiếp. Lúc cuối đời Chị thú nhận rằng con đã chịu đựng cái lạnh nhiều đến độ hầu như chết đi được. Nhưng Chị Thánh chưa bao giờ cho ai biết điều đó. Bề trên của Chị Thánh nói: Nếu tôi biết điều đó tôi không làm gì để chữa tình trạng đó của chị ấy hay sao! Chị Thánh Têrêsa không muốn cho các tập sinh của mình chịu đựng như mình đã chịu nhưng Chị muốn họ tôi luyện bản thân chống lại những biến đổi nóng lạnh của thời tiết. Chị không bảo họ mặc đồ hai lớp hay xoa tay như những người gặp lạnh thường làm và cố gắng không run.
Trong suốt ba, bốn năm trong đời tu, Chị Thánh không được phép rèn luyện bất cứ việc ép xác nào ngoại trừ việc từ bỏ tự yêu mình nhưng Chị Thánh nói rằng việc nầy giúp Chị tốt hơn những hình phạt thân xác.
Tuy nhiên, Chị chăm chú tuân giữ kỷ luật. Từ năm 1892 hay 1893, Chị được phép đeo bao tóc, vòng sắt, và một thánh giá có gai. Chị Thánh rèn luyện việc đền tội nầy tới năm 1896. Nhưng Chị Thánh chưa bao giờ sử dụng các việc ép xác dị thường mà các nữ tu ở các cộng đoàn khác rèn luyện. Chị Thánh nghiêm khắc với bản thân khi giữ kỷ luật. Chị nói: Con không tin là làm các việc nầy một cách nửa vời. Con giữ kỷ luật để được đau đớn và tổn thương càng nhiều càng tốt. Chị thánh còn thêm rằng càng cảm nhận những cú đấm của đau khổ, Chị càng mĩm cười để Chúa có thể nhìn thấy trên khuôn mặt của Chị là Chị hạnh phúc được đau khổ vì Ngài.
Chị không hài lòng với việc rèn luyện những hành vi quên mình và đền tội có sẵn trong đời tu. Chị tận dụng mọi cơ hội hoặc việc hãm mình hy sinh đến với Chị.
Một hôm, trong khi đính một cây kim vào chiếc áo, một nữ tu đã đâm phải cây kim vào da của Chị Thánh! Vị Thánh của chúng ta không nói gì mà vẫn tiếp tục công việc dù phải đau đớn. Vài giờ sau đó Chị Thánh mới tiết lộ điều nầy vì sợ rằng Chị đã không vâng lời qua việc tập đền tội mà Chị không được phép.
Chị Thánh cũng kể lại rằng trong một khoảng thời gian dài trong giờ suy ngắm, con ngồi gần một chị nữ tu luôn luôn gây tiếng động ồn của những hạt chuỗi hay gây những tiếng động xột xoạt rất bực mình Con không biết phải nói thế nào để diễn tả sự khó chịu nầy. Con muốn quay sang chị nầy để bảo chị ngưng tiếng ồn nhưng trong lòng con cảm thấy rằng con nên kiên nhẫn chịu đựng sự khó chịu nầy vì lòng mến Chúa và cũng để tránh gây buồn phiền cho chị. Thế là con ngồi yên nhưng đôi khi người con đầy mồ hôi và sự chịu đựng của con chính là lời kinh nguyện. Con cố gắng chịu đựng bằng sự bình an và hân hoan, ít ra sâu tận tâm hồn con. Con cố gắng thích tiếng ồn vô nghĩa và khó chịu nầy và dâng bản hoà nhạc nầy cho Chúa Giêsu. Điều nầy có vẻ trẻ con nhưng những ai đã trải qua những kinh nghiệm như thế đều biết rằng phải cố gắng biết bao để rèn luyện hình thức bỏ mình liên lỉ nầy.
Chị Thánh chọn cho mình những công việc đớn đau nhất và bực mình nhất. Một ngày giặt giũ nọ, một chị vô tình làm bắn nước bẩn vào mặt Chị Thánh nhiều lần. Sau đó Chị thánh kể lại: Khuynh hướng đầu tiên của con là bỏ đi trong khi lau mặt để nói : 'chị ơi, xin đừng làm văng nước bẩn nữa vào em nữa!' Nhưng ngay lập tức con suy nghĩ rằng quả thật là ngu xuẩn khi từ chối kho tàng mà chị nầy đã rộng tay ban phát cho con. Thế là con cẩn thận không để lộ sự xung khắc đang diễn ra trong lòng con. Ngược lại con cố gắng hết sức để đón nhận việc văng nước bẩn vào mặt càng nhiều càng tốt, nhiều đến độ cuối cùng con cảm thấy thích nó và tự hứa con sẽ trở lại cái nơi hồng phúc đó, nơi mà ân sủng được ban phát tràn trề.
Trong sự bỏ mình Chị Thánh tiến xa đến độ đã khước từ những gì có ích cho mình trong sự tiến bộ thiêng liêng. Một nữ tu hỏi mượn Chị Thánh một quyển sách Chị đang đọc lúc bấy giờ mà Chị thấy có ích cho linh hồn mình. Vị Thánh của chúng ta lập tức cho đi mà không bao giờ đòi trả lại.
Tinh thần bỏ mình và hy sinh của Chị Thánh được biểu hiện đặc biệt trong bệnh tật đau đớn. Chúng ta có thể xác định mà không sợ nói ngoa về việc nầy là Chị Thánh thật sự anh hùng. Chị không bao giờ than phiền. Chị không bao giờ đòi hỏi bất kỳ điều gì ngoại trừ cái mà Chị xem là mình có bổn phận phải nói với Bề Trên hoặc với y tá. Chị không bao giờ xin được miễn tuân thủ luật dòng hoặc trách nhiệm, Chị lấy làm tiếc được miễn những điều nầy khi các Bề Trên của Chị thấy Chị không thể hoàn tất. Chúng ta sẽ thấy nhiều hơn và chi tiết hơn Chị Thánh đã chịu đựng bệnh tật như thế nào.
Trong một cộng đồng tu kín, thinh lặng và đơn độc là bình thường. Tin tức từ cuộc sống bên ngoài hiếm khi xâm nhập và các tu sĩ dễ có khuynh hướng muốn biết những việc nầy. Chị Thánh Têrêsa không cảm nghiệm loại hiếu kỳ nầy. Chị không hỏi người khác khi họ không kể lại họ đã nói gì trong giờ giải trí hoặc báo chị biết những điều mới mẻ. Chị chỉ hỏi những gì mà bổn phận Chị phải biết.
Khi chúng ta đau khổ, chúng ta thích nói cho người khác biết về điều đó và nhận sự an ủi nơi họ. Chị Thánh giữ lại những đau khổ và buồn phiền cho riêng mình. Chị Thánh cho rằng bàn bạc những chuyện như thế chỉ đem lại sự bực dọc hơn là thanh thản, trong khi nhờ quên mình chúng ta tìm được ánh sáng và sự trợ lực của Chúa.
Cuộc đời Chị Thánh có vẻ êm trôi nhưng trong thực tế Chị luôn luôn rèn luyện tính quên mình sâu xa trọn vẹn. Bằng chứng sau đây cho thấy mức độ cao cả mà tinh thần hy sinh đã dẫn dắt Chị. Một ngày không lâu trước khi lìa đời, ba người chị ruột cùng ở bên Chị thánh, hai chị đề nghị Chị dành ánh mắt cuối cùng cho người chị cả, Mẹ Agnès, người mà Chị Thánh luôn gọi là ‘người Mẹ nhỏ.’ Chị Thánh trả lời: Ô không, việc đó nuông chiều theo bản tính tự nhiên của con người nhiều quá. Nếu Chúa cho phép, con sẽ dành ánh mắt cuối cùng cho Bề Trên của con (lúc bấy giờ là Mẹ Marie de Gonzague). Vài ngày sau đó Chị Thánh thưa với Mẹ Agnès một lần nữa: Con sẽ sung sướng chết trong vòng tay của Mẹ Gonzague vì Mẹ đại diện cho Chúa. Nếu con chết trong vòng tay của Mẹ, có nhiều tình cảm quá tự nhiên. Con thích có mọi sự trong bình diện siêu nhiên hơn.
Chị Thánh Têrêsa không nuông chiều theo tính tự nhiên. Thậm chí Chị khước từ cả những xu hướng hợp lý nhất của trái tim. Chị tin rằng, không có sự bỏ mình, không thể có một nền tảng kiên vững: Điều cần thiết đối với con là quên mình và hy sinh trong mọi sự . . . vì đối với con dường như chúng ta không thể làm gì tốt khi chúng ta chiều theo việc tìm kiếm cái tôi.
Trên hết Chị thánh cảm thấy chắc chắn rằng không thể yêu mến Chúa thật sự cũng như dâng hiến trọn vẹn nếu không có sự quên mình hoàn toàn. Chị Thánh nói: Hãy suy gẫm sự lời chân lý sâu xa trong sách Gương Chúa Giêsu: 'Ngay khi chúng ta bắt đầu tìm kiếm chính mình, ngay giờ phút đó chúng ta ngưng yêu mến'. Và Chị Thánh nói với một chị khác: Lòng mến thật sự chỉ được tìm thấy trong sự quên mình trọn vẹn, và chỉ sau khi dứt bỏ chính mình khỏi mọi tạo vật, chúng ta mới tìm thấy Chúa Giêsu.
Chị Thánh nói với một trong những người anh thiêng liêng của mình: Ngay lúc nầy khi em sẵn sàng ra trước mặt Chúa, em hiểu hơn bao giờ hết chỉ có một điều cần thiết: làm việc chỉ vì Chúa, không phải bất kỳ điều gì cho chính mình hay cho các tạo vật.
Có những cơ hội thường xuyên để quên mình trong bất kỳ nếp sống nào. Chúng ta không phải tìm kiếm chúng, chúng ở ngay trên mỗi bước chân trên đường chúng ta đi. Chúng ta đừng bỏ qua chúng. Đây là những hy sinh nho nhỏ mà Chị Thánh nói đến. Hơn những hành động quan trọng khác, những hy sinh nầy giúp chúng ta chứng tỏ với Chúa Giêsu rằng chúng ta yêu mến Ngài và nhờ những hy sinh nầy chúng ta thông phần với Ngài trong việc cứu rỗi các linh hồn.
Một người chị em của chị thánh nhớ lại một câu cho thấy chị đã đắm mình trong những hy sinh như thế: Khi chết em sẽ được thấy Chúa và Ngài sẵn sàng bao phủ em bằng tình mến dịu dàng muôn thuở, em không thể chịu đưọc ý nghĩ là em sẽ không còn chứng minh được lòng mến của em bằng sự hy sinh, nếu em không làm tất cả những việc mà lẽ ra em có thể làm để Ngài vui lòng.
Chị Thánh Têrêsa không có lý do gì để sợ hãi như thế vì chúng ta biết rằng Chị luôn làm những gì có thể để đẹp lòng Chúa. Chị yêu mến Chúa bằng tất cả tâm hồn của Chị và dâng hiến trọn vẹn cho Ngài đến phút cuối.
BÌNH AN - PHẦN THƯỞNG CỦA CUỘC CHIẾN ĐẤU THIÊNG LIÊNG
Sự kiên trì rèn luyện nhân đức quên mình đã đem lại cho Chị Thánh phương tiện chứng tỏ lòng mến Chúa Giêsu, nó cũng tạo nên sự bình an trọn hảo trong tâm hồn. Khi viết thủ bản đầu tiên năm 1896, Chị nhớ lại một sự bình an lớn lao mà Chị tận hưởng khi vào Dòng Cát Minh: Sự bình an đó là di sản của con trong tám năm rưởi. Nó chưa bao giờ rời xa con thậm chí ngay trong những thử thách lớn lao nhất. Điều nầy có ý nghĩa khi chúng ta nhớ lại những hy sinh mà Chị gánh chịu trong những năm đó.
Không phải không có đấu tranh mà Chị Têrêsa đạt được sự bình an đó. Chị thường xuyên thú nhận rằng Chị phải nổ lực cố gắng lớn lao để đương đầu với những khuynh hướng, bản tính tự nhiên khác. Một thời gian ngắn trước khi chết Chị tuyên bố: Con có một tính nết khó khắc phục được, người ta không biết nhưng con cảm nhận được nó một cách sâu sắc. Con có thể đảm bảo với Mẹ rằng con có nhiều sự phấn đấu, không ngày nào qua đi mà không có đau khổ, thậm chí là một ngày.
Vào một dịp Chị phải hết sức cố gắng dằn lòng để không đáp trả lại một lời vu khống khiến trán Chị đẫm mồ hôi. Một dịp khác Chị phải bỏ đi nhanh như chạy trốn để tránh không muốn biện hộ vì một lời đổ lỗi của một chị khác, sự kềm hãm nầy khiến tim chị đập nhanh dữ dội và Chị đã phải ngồi xuống cho đến khi làm chủ được cảm xúc của mình. Chị cũng muốn nói đến một lần nọ Chị bị cám dỗ nặng đến mức chỉ có ơn Chúa mới giúp Chị qua khỏi việc chống lại đức Vâng lời.
Dù vậy với sự trợ giúp của Chúa, Chị thánh luôn thắng vượt những khuynh hướng tự nhiên và lúc cuối đời Chị có thể nói được rằng Chị không còn gắn bó với việc tự yêu mình và tự đánh giá mình cao hơn bất cứ tạo vật nào mà trước đó chị đã có và Chị thấy rằng không còn cần thiết để chiến đấu với chúng nữa. Có thể mượn một câu nói của Thánh Gioan Thánh Giá mà nói về chị rằng, căn nhà của tôi hoàn toàn bình an
Tính bình thản và trầm tỉnh của Chị Thánh được các chị ruột của chị lưu ý. Một chị hỏi Chị Thánh làm cách nào Chị luôn có được bình an và tươi vui, Chị Thánh trả lời: Em không luôn như thế, nhưng từ lúc em quên mình, em có một cuộc sống hạnh phúc nhất mà người ta có thể tưởng tượng đưọc. Ôi nếu người ta biết cái người ta đạt được bằng việc quên mình trong mọi sự thì hay biết mấy!
Nếu chúng ta cũng muốn vui hưởng bình an trong tâm hồn chúng ra phải rèn luyện tính từ bỏ và quên mình. Điều đó sẽ đòi hỏi một cuộc chiến đấu, chắc chắn là như vậy, như Chị Têrêsa nói: Hãy để cho người ta cố gắng nỗ lực. Thiên Chúa không bao giờ khước từ ban ân huệ đầu tiên giúp chúng ta can đảm để thắng lướt chính mình. Nếu linh hồn nầy đáp ứng với ân sủng đó, họ sẽ tìm được mình ngay trong ánh sáng. Lòng họ được tăng sức để đi hết chiến thắng nầy đến chiến thắng khác. Càng thăng tiến, bạn càng ít chịu đựng những cuộc chiến đấu, hay đúng hơn bạn sẽ gặp nhiều dễ dàng hơn trong việc khắc phục khó khăn. Tâm hồn bạn được nâng cao lên khỏi mọi tạo vật.
LUÔN LUÔN TƯƠI CƯỜI
Rèn luyện đức tính quên mình sẽ không trọn hảo nếu như bản thân nó không chuyển biến theo một cung cách thích hợp. Có những người rèn luyện nhân đức nầy một cách gay gắt và miễn cưỡng, điều đó hoàn toàn không phù hợp với sự dịu dàng của Đức Kitô.
Chị Thánh Têrêsa không hành động như thế. Chị rèn luyện việc ép xác cách đơn sơ giản dị đến độ không ai hay biết. Sự quên mình của Chị không gây khó khăn hoặc khó chịu khi giao tiếp với người khác. Chị biết hành động và chấp nhận những điều đau đớn nhất bằng niềm vui, bằng một nụ cười và thậm chí bằng một bài hát: Con luôn luôn nhìn thấy mặt tích cực của sự việc. Có những người luôn nhìn thấy mọi việc bằng cái nhìn đau khổ nhất. Con làm ngược lại. Nếu con trực diện với đau khổ, khi bầu trời đen kịt không còn chút ánh sáng, con biến chính nó thành nguồn vui.
Nụ cười thường xuyên thắp sáng trên khuôn mặt của Chị Thánh dường như thể hiện nét tự nhiên của Chị. Trong thực tế đó là biểu lộ của một ý chí quảng đại tới cực độ khiến cho Chị dâng lên cho Chúa mọi sự với một tấm lòng hân hoan. Chị nói: Đức Giêsu yêu mến những tấm lòng tươi vui. Ngài yêu mến một tâm hồn luôn luôn tươi cười. Chị Thánh luôn luôn vui vẻ mọi nơi, trong thư giản cũng như trong ứng xử, trong đau khổ cũng như những buồn phiền trong tâm hồn. Chị viết: Con luôn luôn hát, thậm chí khi con hái hoa hồng trong bụi gai, gai càng dài, càng bén, bài hát của con càng du dương. Trong phòng bệnh, cho dù tình trạng sức khoẻ của Chị thế nào đi nữa, Chị luôn dành cho khách thăm viếng sự tiếp đón thân thiện đến độ khách viếng cảm thấy vui mỗi lần đến thăm chị.
TÌNH YÊU - NGUỒN QUẢNG ĐẠI VÀ BÌNH THẢN CỦA CHỊ
Do đâu Chị Thánh tìm thấy sức mạnh, lòng quảng đại làm chị tươi cười trong mọi tình huống và dâng tấm lòng hân hoan, những hy sinh mà Chị thực hiện trong từng bước? Chị rút ra từ tình yêu của Chị, một tình yêu luôn luôn đốt cháy tim Chị và đó là câu trả lời của Chị đối với tình yêu Đức Kitô.
Theo gương của Chị Thánh chúng ta hãy quảng đại rèn luyện tính quên mình. Người rèn luyện đức tính nầy giải thoát họ khỏi chính họ và khỏi sự thống trị của các tạo vật. Như thế họ sẽ dành mọi sức mạnh để phục vụ Thiên Chúa. Nhưng người không có khả năng giải thoát mình khỏi cái tôi và khỏi mọi tạo vật, thì sẽ làm nô lệ cho cả hai. Gắn bó ngang ngạnh của họ dù nhỏ tới đâu, họ không thể dâng lòng mình cho một mình Chúa Giêsu.
Vậy chúng ta hãy dìm mình vào sự quên mình trọn vẹn và thường xuyên và sử dụng mọi cơ hội Chúa ban, để dâng lên Ngài bằng chứng lòng mến và tình yêu hiệu nghiệm của chúng ta. Ngài không thể thoả mãn với những biểu hiện của tình yêu không được biến đổi thành hành động. Như Chị Têrêsa, chúng ta có thể rút được sức mạnh chúng ta cần từ tình yêu của Đấng yêu thương chúng ta vô biên, từ tình yêu của Đấng sẵn lòng chịu đóng đinh vì yêu thương chúng ta.
Yêu có nghĩa là quên đi bản thân mình vì người chúng ta yêu mến.
CHƯƠNG VIII
SỰ BỎ MÌNH
TÊRÊSA BỎ MÌNH THEO Ý CHÚA
SUỐT CUỘC ĐỜI CỦA CHỊ THÁNH, Chị luôn để tâm vào lòng quảng đại và lòng trung thành không chao đảo để hoàn tất những gì làm hài lòng Thiên Chúa. Mối bận tâm thường xuyên của Chị là tuân theo Thánh Ý Thiên Chúa và không có ý muốn nào khác hơn là Thánh Ý của Ngài.
Xuất phát từ lòng yêu mến Thánh Ý Thiên Chúa, Chị Thánh đã cố gắng hết sức để sống đời tu với tất cả sự trọn hảo. Chị cũng biết rằng Thánh Ý Thiên Chúa là chúng ta phải thương yêu nhau, do đó Chị luôn cố gắng hết sức để yêu người thân cận như Chúa Giêsu yêu chúng ta. Chị Thánh có lòng khao khát đau khổ lớn lao vì Chị coi đó như là bằng chứng của tình yêu cao cả nhất, một phương thế cân xứng nhất để nên một với Đấng Cứu Độ và là phương thế tốt nhất để nhận ra Thánh Ý Thiên Chúa để cứu rỗi linh hồn con người.
Dù vậy, cuối năm 1895, Chị kết luận rằng có một mức độ tình yêu thậm chí còn cao hơn chịu đau khổ. Trong khi hoàn tất những dòng cuối cùng trong thủ bản đầu tiên, Chị nhận ra rằng tất cả những ước muốn của Chị đều được thoả mãn, không chỉ riêng những ước muốn trọn hảo mà còn những cái mà Chị cho là vô ích dù Chị chưa từng cảm nghiệm nó. Chị nói điều nầy là một ân huệ của lòng thương xót Chúa dành cho Chị.
Nhưng đến lúc tất cả mọi ước muốn của Chị giản lược thành một ước muốn duy nhất. Chị thốt lên: Bây giờ con không còn ước muốn nào nữa ngoài việc yêu mến Chúa Giêsu đến cuồng dại. Đúng vậy, chỉ có tình yêu là cuốn hút được con. Con không còn khao khát đau khổ hoặc cái chết, dù vậy, con yêu mến cả hai. Con khao khát chúng một thời gian dài. Con đã chịu đựng và bây giờ con đã đến gần cái chết . . . . . Giờ đây sự từ bỏ là kim chỉ nam duy nhất của con. Con không còn hăng hái xin bất kỳ điều gì nữa ngoại trừ Thánh Ý Thiên Chúa sẽ hoàn tất cách trọn hảo trong tâm hồn con. Và theo linh ứng của Thánh Gioan Thánh Giá, Chị thánh kết luận rằng: Thưa Mẹ yêu dấu, con đường thương yêu ngọt ngào biết bao! Chắc chắn chúng ta có thể vấp ngã thường xuyên nhưng tình yêu biết cách làm thế nào để rút ra được lợi ích trong mọi sự. Nó nhanh chóng thiêu đốt bất cứ thứ gì không làm hài lòng Chúa Giêsu, để lại một sự bình an khiêm tốn sâu xa nơi đáy lòng chúng ta.
Qua những lời nầy Chị Thánh đã làm sáng tỏ rằng sự từ bỏ chính là kim chỉ nam của Chị, Chị không còn ao ước bất cứ thứ gì nữa. Như vậy, sự từ bỏ loại trừ mọi ước muốn chăng? Không hẳn. Khi một việc rõ ràng là phù hợp với Thánh Ý, khao khát nó không có nghĩa là trái ngược với việc bỏ mình đối với Thiên Chúa. Ước muốn trong trường hợp nầy là một với Ý Chúa. Điều nầy giải thích lý do tại sao Chị Têrêsa, sau khi tuyên bố Chị không còn ao ước đau khổ và cái chết nữa, đã nói một vài ngày trước khi về Trời là Chị muốn đau khổ nhiều hơn nữa. Đó là sự diễn tả của sự phù hợp hoàn toàn của chị với niềm vui Thiên Chúa.
Dù vậy, từ giây phút đó, sự bỏ mình là nguyên tắc hành động của Chị Thánh. Chị Thánh viết: Con theo con đường mà Chúa Giêsu dành cho Con, Ngài muốn con rèn luyện việc bỏ mình, giống như một trẻ nhỏ không quan tâm đến bất kỳ việc gì người khác có thể làm cho nó. Con cố gắng không để vướng víu bất kỳ thứ gì nữa và con dành cho Ngài bất cứ điều gì Ngài muốn hoàn tất trong tâm hồn con.
Chắc chắn rằng đây là một thiên hướng ưu việt. Dù bất cứ động lực nào hoặc tình yêu nào cho chúng ta cảm hứng để làm việc, thì không có bằng chứng lòng mến nào, niềm tín thác nào vào Chúa lớn lao hơn là bỏ mình trọn vẹn cho Ngài. Không có cách nào để tôn kính Chúa tốt hơn là nhìn nhận vai trò tối cao của sự quan phòng của Chúa chi phối vũ trụ và đời sống mỗi người chúng ta.
Mặt khác việc từ bỏ đem lại cho chúng ta phương thế tốt hơn để nhận ra thân phận của chúng ta và đạt được sự thánh thiện mà chúng ta được mời gọi. Thiên Chúa có những dự định đặc biệt liên quan đến mỗi người và mỗi linh hồn và chỉ mình Ngài mới biết những dự định đó là gì. Khi chúng ta cố gắng hướng dẫn chính mình, chúng ta đã liều lĩnh đặt những chướng ngại vật ngăn trở hoạt động của Thiên Chúa, và kết quả là việc gây xáo trộn và lệch hướng con đường mà Thiên Chúa đã vạch ra cho chúng ta; trong khi nếu chúng ta để Thiên Chúa điều khiển, chúng ta đi trên con đường an toàn. Chúng ta đi vào con đường dẫn nhanh nhất đến mục tiêu mà Ngài đã định sẵn cho chúng ta.
Chị Têrêsa tin rằng không có việc gì xảy ra mà không có Thánh Ý của Thiên Chúa. Chị Thánh viết: Bây giờ con hiểu rõ hơn trước đây rằng những biến cố tầm thường nhất trong cuộc đời chúng ta đều dưới sự dẫn dắt của Thiên Chúa. Bàn tay Chúa Kitô dẫn dắt mọi sự. Chúng ta phải thấy chỉ mình Ngài trong mọi sự. Con yêu mến tất cả những gì Thiên Chúa nhân lành ban cho Con là câu nói mà Chị Thánh thích nhắc đi nhắc lại. Đó cũng là lý do tại sao Chị khước từ thể hiện sở thích cá nhân. Chị thích Chúa chọn cho Chị hơn.
Trong tầm nhìn của Chị khi nói đến hành động của Chúa Giêsu, Chị tuyên bố: Con hài lòng với điều Chúa làm cho con. Có lúc dường như Chúa dẫn con đi chệch đường, con đáp trả Ngài bằng tất cả lời ngợi khen. Lúc đó Ngài không biết Ngài làm gì cho con nữa. Chị Thánh cho rằng sự chấp nhận Thánh Ý Chúa trọn vẹn vô điều kiện là phương thế đích thực luôn giữ linh hồn chúng ta trong an bình: Lòng con ngập tràn Thánh Ý Chúa; vì thế nếu có bất kỳ điều gì khác tuôn đổ vào trong đó, nó không thể vào được. Con vẫn ở trong trạng thái an bình và không gì có thể khuấy động được.
Thật vậy, nguời nào ngập tràn ý Chúa trong lòng, sẽ cư ngụ trong bình an và ngoài Thánh Ý Chúa, chúng ta không làm được gì cho Chúa Giêsu hoặc cho việc cứu rỗi các linh hồn.
Sau cùng, Chị Thánh khẳng định rằng để biết rõ Ý Chúa hơn, Chị thích ngắm nhìn Chúa Giêsu để khám phá ra điều gì đẹp lòng Ngài nhất.
Từ bỏ chính mình không có nghĩa là chúng ta trở nên ù lì hoặc thụ động. Việc từ bỏ luôn luôn tiềm tàng nổ lực về phía chúng ta để cộng tác với ân sủng. Nó cần liên hệ với ân sủng. Chị Têrêsa không bao giờ khước từ sự cộng tác đó. Tất cả những gì chúng ta ghi nhận được đều nói lên bằng chứng trọn hảo nhất của sự việc nầy.
Vị Thánh của chúng ta không đạt tới sự từ bỏ hoàn toàn một cách nhanh chóng. Chị Thánh thú nhận với Mẹ Agnes: Con phải mất một thời gian dài trước khi ấn định mức độ bỏ mình, nhưng giờ đây con đã đạt đến mức đó. Thiên Chúa nhân lành đã bế con trong vòng tay của Ngài và đặt con ở đó.
Cuối năm 1895 - như chúng tôi đã đề cập đến trước đây - Chị Têrêsa được Thánh Thần soi sáng thấy rõ tính ưu việt của phương thế nầy và nhận ra đó là phương thế đích thực để đạt đến sự trọn hảo của lòng mến. Chị Thánh nói với Chị Marie Thánh Tâm Chúa Giêsu hài lòng cho em thấy con đường duy nhất dẫn đến Lò lửa tình yêu. Đây là sự bỏ mình của một đứa bé đi ngủ mà không hề sợ hãi trong vòng tay của Cha nó.
Không gì đã hữu ích hơn cho cuộc sống của Chị Thánh trong thời gian đó khi Chị phải chịu đựng những thử thách khủng khiếp nhất một cách bình an. Thật vậy, Chị đã giữ lại được sự bình an kiên vững xuyên qua thử thách dai dẳng đó. Đối với người ngỡ ngàng trước cảnh Chị quá ư bình thản trước mức độ đau khổ và tình cảnh tồi tệ nầy, Chị nói : Lòng con đầy ấp ý muốn của Chúa Giêsu. Khi có bất kỳ điều gì được đổ trên đó, nó không thể xuyên sâu được. Nó chỉ là một lớp bụi bề mặt như dầu nổi lên mặt nước trong. Ồ, nếu tâm hồn con không đầy ắp Ý Chúa Giêsu như thế trước đó. Nếu nó bị cuốn theo những ngọn sóng buồn vui thay đổi nhanh mà chúng ta trải nghiệm trên thế gian, con sẽ bị một trận lụt phiền sầu cay đắng đè nặng. Nhưng những cảm xúc nhất thời đó chỉ chạm bề mặt của tâm hồn con và con vẫn ở trong bình an sâu xa không gì khuấy động được.
Khi Dòng Cát Minh Hà Nội xin các nữ tu dòng Cát Minh Lisieux, Chị Têrêsa chấp nhận đến đó nếu như bệnh tình không ngăn cản Chị. Chắc Chị đã cảm nhận việc tha hương sẽ như thế nào, dù vậy Chị quyết định ra đi. Chị Thánh nói: Trong một thời gian dài con không còn thuộc về mình nữa. Con hiến mình trọn vẹn cho Chúa Giêsu. Với con Ngài có thể làm điều gì Ngài hài lòng. Ngài nhắc con khao khát một cuộc tha hương trọn vẹn. Chị Thánh xem việc bỏ mình như việc cởi bỏ, một sự tự do làm cho chuyến bay về Trời được dễ dàng. Chị nói với Mẹ Marie de Gonzague: Thưa Mẹ, hiện giờ đối với con dường như không còn gì ngăn cản được chuyến bay của con vì con không còn bất kỳ một ước muốn lớn lao nào nữa ngoài việc chết vì yêu . . . Ôi! Ngọt ngào biết bao khi bỏ mình trong vòng tay của Thiên Chúa nhân lành mà không hề sợ hãi hay không có ước muốn nào.
Ngay cả ý nghĩ về mối phúc đời đời cũng không làm Chị Thánh từ bỏ thái độ bỏ mình đó. Mặc dù trong thời gian trước đó Chị sốt sắng khao khát thiên đàng biết bao. Chị thú nhận, Nếu Mẹ biết con bình thản biết bao với ý nghĩ con sớm về thiên đàng. Mặc dù con vô cùng sung sướng nhưng con không thể nói được rằng con cảm thấy niềm vui hoặc hân hoan.
Chị Thánh viết cho chị Leonie, chị của mình là Chị không muốn vào Thiên Đàng sớm hơn một phút nếu việc ấy là do ý riêng của Chị vì Chị cảm thấy rằng hạnh phúc duy nhất hệ tại ở việc luôn tìm thấy niềm vui trong bất cứ điều gì Chúa Giêsu ban cho chúng ta. Mẹ Agnes diễn tả ý nghĩ rằng mặc dầu với những cảm nghĩ trên nhưng chắc Chị Têrêsa thích chết hơn là sống, Chị thốt lên : Ôi, Mẹ yêu dấu, con xin nhắc lại: Không, con không thích điều nầy hơn điều kia. Bất kỳ điều gì Chúa muốn và chọn cho con là cái làm con hài lòng nhất . . . Điều Ngài làm là con yêu mến. Chị Thánh cũng diễn tả ý nghĩ nầy cho Mẹ Gonzague: Con hoàn toàn mãn nguyện với bệnh tật suốt đời con nếu như Chúa muốn, và thậm chí con muốn sống thật lâu.
Dù vậy, một hôm có người nhận định rằng sức khoẻ của Chị Thánh có thể hồi phục, Chị Têrêsa khẳng định rằng nếu điều đó xảy ra, Chị sẽ xem đó như một hy sinh, dĩ nhiên Chị sẽ chấp nhận nó cách trọn vẹn. Chị trả lời: Nếu đó là Thánh Ý Chúa em sẽ vô cùng sung sướng để dâng Ngài sự hy sinh đó; nhưng em bảo đảm rằng đây không phải là một việc nhỏ, tiến xa như thế để rồi lại trở về từ quãng đường dài như vậy.
Người ta có thể phản đối rằng một số những ước muốn của Chị, như không muốn chết vào ban đêm và hy vọng ra đi sớm, rõ ràng làm suy yếu thái độ từ bỏ trọn hảo của Chị. Thật sự, những ao ước đó chỉ là biểu hiện lòng bác ái của Chị đối với các chị em. Chị Thánh không muốn họ chịu đựng bệnh tình kéo dài của Chị và Chị sợ rằng họ sẽ bị quấy rầy nếu Chị chết ban đêm. Đối với Chị, sự từ bỏ đã trọn vẹn.
Hơn nữa, Chị đã thân thưa những ước muốn nầy với Đức Mẹ chứ không phải với Chúa. Đó là thói quen của Chị khi không chắc thỉnh nguyện của Chị có đẹp lòng Chúa hay không. Chị Thánh nói: Xin Đức Mẹ điều gì đó thì không giống với việc xin Chúa. Đức Mẹ biết rõ sẽ làm gì với những ao ước nhỏ nhoi này của con để Chúa không bị bắt buộc phải nghe con nhưng ngược lại Ngài cảm thấy thoải mái để làm mọi sự theo Ý Ngài.
Vì đã kiên định vững vàng trong việc khước từ, Chị có được hạnh phúc trọn hảo. Chị thú nhận: Con không thất vọng vì con hài lòng với mọi sự mà Thiên Chúa làm.
SỐNG GIÂY PHÚT HIỆN TẠI
Để một người có thể rèn luyện tính từ bỏ cách trọn hảo hơn, Chị tha thiết đề nghị họ nên khép mình trong giây phút hiện tại. Ngày nọ, một chị nhà tập nói với Chị Thánh, chúng em ray rức biết bao khi thấy Chị chịu đựng quá nhiều và nghĩ rằng có lẽ Chị sẽ còn chịu đựng nhiều hơn thế nữa. Chị Thánh trả lời: Ồ, đừng buồn vì em. Em đã đến đích điểm mà em không thể chịu đựng hơn nữa vì mọi đau khổ trở nên ngọt ngào đối với em. Hơn nữa, các chị hoàn toàn sai lầm trong việc tưởng tượng những điều đau đớn có thể xảy ra cho em trong tương lai vì điều đó có thể cản trở cho công trình sáng tạo của Thiên Chúa. Đang chạy trong quỹ đạo tình yêu, đừng bao giờ chúng ta bận tâm đến bất kỳ điều gì. Nếu em không chấp nhận đau khổ từng giây phút, em không thể kiên nhẫn được. Nhưng em chỉ thấy giây phút hiện tại, quên đi quá khứ và không bận tâm hình dung tương lai. Khi chúng ta sụt sè và đôi khi thất vọng, đó là vì chúng ta nghĩ đến quá khứ và tương lai. Nghĩ đến những điều đau đớn có thể xảy ra trong tương lai có nghĩa là chúng ta thiếu tự tin.
Hơn nữa, những điều trong tương lai mà chúng ta sợ hãi nhất có thường thật sự xảy ra không? Thiên Chúa chỉ ban ân sủng cho giây phút hiện tại. Do đó, đừng ngạc nhiên nếu chúng ta mất bình an khi chúng ta xa rời hiện tại. Trong tinh thần đó Chị Têrêsa hát lên: Ngày mai, con không thể cầu nguyện, hãy bao phủ con bằng bóng mát của Ngài hôm nay
Không phải vì chúng ta không tuân theo những nguyên tắc khôn ngoan mà chúng ta thường bối rối hay sao? Chúng ta có nhiều ước muốn. Chúng ta thưa Chúa đủ lời nguyện xin mà không xét xem những điều đó có phù hợp với Ý Ngài hay không. Đôi khi chúng ta muốn hoạch định cuộc sống chúng ta và sắp xếp mọi việc theo cách nhìn riêng của chúng ta. Những lúc khác chúng ta bận tâm về quá khứ hay bồn chồn cho tương lai. Theo gương Chị thánh Têrêsa, chúng ta hãy sống trong hiện tại, chỉ nghĩ đến hôm nay thôi. Chúng ta hãy làm điều chúng ta phải làm mỗi ngày mà Chúa giao phó cho chúng ta, để mọi việc khác trong tay của Ngài. Ngày nào có cái khổ của ngày đó; ngày mai có cái khổ của ngày mai. Đó là điều Chúa Giêsu dạy và kim chỉ nam cho chúng ta.
Thiên Chúa đã hoạch định tràn đầy lòng thương xót cho chúng ta. Ngài đã định sẵn mọi sự cho lợi ích của chúng ta. Nếu chúng ta thật sự bỏ mình vì Ngài, trung thành hoàn tất Thánh Ý Ngài, bất cứ con đường nào Ngài dẫn chúng ta đi, những biến cố mà chúng ta gặp, chúng ta sẽ bước đi trong an bình và đến chỗ nghỉ ngơi mà Ngài dọn sẵn cho chúng ta.
CHƯƠNG IX
ĐƠN SƠ
SỰ ĐƠN SƠ VÀ CON ĐƯỜNG NHỎ BÉ
Chúng ta không cần phải chứng minh rằng sự đơn sơ phải cần thiết thuộc về Con Đường Thơ Ấu Thiêng Liêng. Đứa bé đơn sơ bởi bản tính. Em đơn sơ trong suy tưởng, đơn sơ trong cách thức diễn tả tình cảm. Em nói một cách đơn sơ những gì em nghĩ và cách em cảm thấy như thế nào về cha mẹ của mình. Em đơn sơ trong hành động. Bây giờ điều nầy cũng đúng cho một em bé thơ của Thiên Chúa.
Thật ra, sự đơn sơ là đặc tính nổi bật của Con Đường Thơ Ấu Thiêng Liêng. Nhưng thật quan trọng để hiểu đúng đắn điều nầy. Nó không có bao gồm việc trở nên tầm thường và chỉ làm những hành vi thông thường như một số người nghĩ.
Sự đơn sơ của Chị Thánh Têrêsa, trên tất cả, là một thái độ trí tuệ. Một người được gợi hứng bởi tinh thần đơn sơ của Chị Thánh Têrêsa nghĩ về tất cả mọi vật và tất cả mọi biến cố như chúng là, trong liên quan của chúng với Thiên Chúa. Họ biết rằng tất cả mọi sự đều đến từ Thiên Chúa và tất cả mọi sự phải quy về Ngài. Do đó họ chấp nhận sự vui vẻ, sự lao nhọc và những đau khổ đến trên đường đi của họ như nhau, và họ sắp đặt mọi sự hướng về Thiên Chúa. Họ không thích những gì phức tạp, xảo trá, khác thường, nhưng bằng lòng với những gì bình thường; và trong cách thế đó cuộc đời của họ đơn sơ hoàn toàn. Cuộc sống tinh thần đơn sơ; họ đến thẳng với Thiên Chúa như một đứa bé đến với Cha mình, đầy nhiệt tình của sự tin tưởng con thảo.
Không có sự giả tạo trong lời cầu nguyện của họ, không có gì quá mức trong sự thực hành việc đền tội của họ. Họ chấp nhận những thử thách và niềm vui được Thiên Chúa gởi đến hay cho phép xảy đến với sự bình thản. Khi một bổn phận quan trọng được giao phó cho họ, họ làm hết khả năng để hoàn thành bổn phận của mình, với tính cách tự nhiên đó họ đảm nhận tất cả những sự khác.
Chị Thánh Têrêsa hoàn toàn đơn sơ. Chị nói: Con chỉ yêu sự đơn sơ và không thích những gì trái ngược với nó. Điều nầy được xác định bởi những chị em của Chị Thánh: Trong Têrêsa mọi sự đều đơn giản và tự nhiên. Điều nầy càng cần thiết hơn bởi vì đường lối của chị được trù định cho những người nhỏ bé. Những người khác nhìn sự hoàn hảo như một sự phức tạp, và chỉ có đạt được tới đỉnh bởi vô số phương cách tập luyện, những sự đền tội khắt khe, và sau khi qua những mức độ cao của việc cầu nguyện. Quan niệm của chị thánh Têrêsa thật khác với điều đó: Chị viết: Hoàn hảo có vẻ dễ dàng đối với con. Con nhận ra rằng thật là đủ nếu chúng ta nhận thức sự hư không của chúng ta và quên mình đi như một đứa bé trong vòng tay của Thiên Chúa nhân lành. Chị thường xuyên lập lại lời dạy đó, mặc dù dùng những cách diễn tả khác nhau. Để là một vị thánh thì việc trở nên bé nhỏ, biết yêu thương, cố gắng làm cho Chúa Giêsu hài lòng và có lòng phó thác thì đã đủ.
Nhưng bài học rõ ràng nhất diễn tả tư tưởng của Chị là bài học Chị xác định rằng thánh thiện không hệ tại việc thực hành điều này hay điều kia; nhưng đó là một sự sắp xếp của tâm hồn làm cho chúng ta khiêm nhường và nhỏ bé như khi chúng ta ngơi nghỉ trong cánh tay của Thiên Chúa, việc nầy làm cho chúng ta nhận ra sự yếu đuối của chúng ta, nhưng cùng lúc, cho chúng ta sự tin tưởng đến táo bạo vào sự tốt lành của Thiên Chúa như Cha của chúng ta.
ĐƠN SƠ TRONG CẦU NGUYỆN
Chị Thánh Têrêsa đơn sơ trong cách cầu nguyện của Chị và Chị không thích mượn một công thức cứng ngắc nào. Việc cầu nguyện của Chị chủ yếu hệ tại ở việc nói với Chúa Giêsu rằng Chị yêu Người và mong muốn làm theo ý Người trong tất cả mọi sự. Chị nói: Con không có khả năng để tìm kiếm những lời cầu nguyện đẹp đẽ được tìm thấy trong những quyển sách. Không biết lời cầu nào con phải chọn, con làm như một đứa trẻ không biết đọc. Con chỉ nói đơn sơ với Thiên Chúa tốt lành những gì con muốn thưa với Người, không cần phải đặt những câu bóng bảy, và Người luôn luôn hiểu con. Đối với con, cầu nguyện là nâng tâm hồn lên. Đó là một cái liếc nhìn đơn sơ hướng về trời. Đó là một tiếng kêu của lòng biết ơn và của tình yêu, giữa những thử thách cũng như giữa những vui mừng. Đó là một điều gì đó lớn lao, một điều gì đó siêu nhiên, nó làm mở rộng tâm hồn và kết hợp con với Chúa Giêsu.
Chị không mất thời gian để giải thích với Thiên Chúa những chi tiết của những ý định của Chị hay của những gì được gởi gắm cho Chị. Chị nói Chị sợ rằng Chị sẽ không bao giờ kết thúc được kinh nguyện và Chị lại có thể quên mất một số những điều đó. Những kinh nguyện như thế Chị cho là phức tạp vô ích, Chị tuyên bố: linh hồn đơn sơ không cần những phương thế phức tạp.
Trong việc hoàn thành những bổn phận của mình Chị noi theo những đề nghị đến từ Chúa Giêsu. Chị học biết rằng chỉ nói đơn sơ: xin hãy lôi cuốn con, Chị có thể khiến cho những linh hồn Chị yêu mến đi theo con đường của Chị. Chị viết: Để xin được lôi cuốn có nghĩa là chúng ta ước muốn được kết hợp mật thiết với đối tượng đã quyến rũ tâm hồn chúng ta. Con xin Chúa Giêsu kéo con vào trong ngọn lửa tình yêu của Người, kết hợp con mật thiết với chính Người để Người thật sự sống và hành động trong con.Chị cảm tưởng chắc chắn rằng trong tiếng kêu nầy Chị đạt được cùng một ân sủng cho những người Chị yêu. Tuy nhiên, mặc dù ước muốn cầu thay nguyện giúp cho một người đã gởi gắm một ước nguyện với mình, Chị đã nhanh chóng chú tâm đến Thiên Chúa, và sau đó không còn suy tưởng đến nó nữa.
Chị Thánh không chỉ định rõ người mà Chị định được hưởng những công nghiệp của công việc của Chị: Con không bảo mình phải nói, 'Lạy Chúa, điều nầy cho Hội Thánh, xin ban điều nầy cho Phêrô, xin ban điều kia cho Phaolô.' Thiên Chúa tốt lành biết rõ những gì phải làm với những công nghiệp của con. Con dâng cho Ngài tất cả để làm hài lòng Ngài. Khi con cầu nguyện cho những người anh truyền giáo của con, con không dâng những đau khổ của con nhưng chỉ nói đơn sơ, 'Lạy Chúa, xin ban cho họ những gì con muốn được nhận lãnh.'
Chị Thánh không lo lắng về việc chia trí trong kinh nguyện. Chúng ta không thể nào không chia trí trong liên hệ với Thiên Chúa. Trí tưởng tượng của chúng ta đi lang thang, những hình ảnh được gợi lại trong ký ức của chúng ta thật dễ dàng, sự hiếu kỳ tinh thần và những giác quan của chúng ta luôn luôn góp nhặt những ấn tượng đó là nguồn gốc của vô số những chia trí. Nhiều người tốt lành đau khổ vì những thực tại đó nhưng họ lầm, bởi vì nếu họ từ chối những tư tưởng đó vừa khi họ chú ý đến nó, thì những chia trí đó không phải là những lỗi lầm nữa.
Chị Thánh Têrêsa không lo lắng về chúng. Chị chấp nhận tất cả mọi sự đến bởi vì tình yêu Thiên Chúa, ngay cả những tư tưởng ẩn khuất. Với một tập sinh lo lắng về sự chia trí của mình Chị Thánh nói: Em cũng có nhiều chia trí như thế, nhưng vừa khi em để ý đến nó, em cầu nguyện cho những người đang làm bận rộn trí tưởng tượng của em và từ cách đó họ có thể rút ra những lợi ích từ sự chia trí của em.
Một trong những chị đồng tu của Chị Thánh đã phàn nàn bởi vì chị ta không thể điều khiển lòng mình thường xuyên cho Chúa. Chị Thánh Têrêsa đoan chắc với chị nầy lần nữa rằng: Sự 'điều khiển’ đó không cần thiết cho những người hoàn toàn tận hiến cho Chúa chúng ta. Không nghi ngờ gì, thật là tốt để cầm giữ trí ý chúng ta, nhưng chúng ta nên làm điều đó cách dịu dàng, bởi vì sự cưỡng ép không làm vinh danh Chúa chúng ta. Người rất quen thuộc với những tư tưởng dễ thương và những diễn tả thanh nhã của tình yêu mà chúng ta muốn dâng cho Người, nhưng Người cũng bằng lòng với những khát vọng của chúng ta. Người không phải là Cha chúng ta và chúng ta không phải là những đứa con bé nhỏ của Người sao?
Đơn sơ trong phương pháp tâm nguyện của Chị Thánh Têrêsa. Mặc dầu Chị Thánh được tiếp tục hưởng những ân huệ với ân sủng cao siêu huyền nhiệm, Chị không bao giờ dính bén vào chúng hay mong muốn được những điều như thế. Thậm chí Chị còn cho đó là trái ngược với sự khiêm nhường khi nuôi dưỡng một ước muốn được ân huệ như thế: Chị thích sự đơn điệu của một hy sinh trong âm thầm hơn những cảm xúc xuất thần. Do đó, Chị không thích khi những chị em khác diễn tả sự tin tưởng của họ rằng Chị được ban những ân sủng ngoại thường, hay khi họ hy vọng Chị sẽ nhận được một vài điều như thế. Được hỏi Chị có trực giác gì về cái chết sắp đến của Chị không? Chị đáp: Ô thưa Mẹ, Mẹ nói về 'trực giác?’ Nếu mẹ chỉ biết về sự nghèo hèn của con! Con chỉ biết những gì mà mẹ biết. Con chỉ đoán những gì con thật sự biết và cảm nghĩ.
Trong đêm vọng lễ kính Đức Bà Núi Cát Minh, một tập sinh nhận xét rằng nếu Chị Têrêsa được chết trong ngày đó, sau khi rước Mình Thánh Chúa, điều nầy sẽ giảm rất nhiều đau khổ cho Chị Thánh. Chị Thánh Têrêsa đã trả lời: Ôi!, điều đó không giống Con Đường Bé Nhỏ của em chút nào cả. Điều đó có nghĩa là em bỏ đi Con Đường Nhỏ Bé của em trong cái chết của mình!. Chết vì tình yêu sau khi rước lễ! Những linh hồn bé nhỏ sẽ không thể bắt chước con trong điều nầy. Trong con đường nhỏ bé mọi sự đều chung và bình thường. Điều cần thiết là tất cả những gì con làm, tất cả những linh hồn nhỏ bé cũng có thể làm.
Một ngày nọ một Chị đề cập đến ánh sáng nội tâm mà một số linh hồn nhận được liên quan đến thiên đàng. Chị trả lời: Như chính em, em chỉ có những ánh sáng làm cho em thấy sự hư không của em, nhưng điều nầy làm tốt cho em nhiều hơn những ánh sáng liên hệ đến đức tin. Chị muốn bước đi một mình trong bóng tối đức tin và điều nầy Chị đã dạy cho những linh hồn bé nhỏ.
Là một môn đệ trung thành của Cha thánh Gioan Thánh Giá, Chị đã biết rõ sự ưu việt và sự chắc chắn của con đường nầy: Thật là ngọt ngào, để có thể phục vụ Thiên Chúa trong bóng đêm thử thách. Chúng ta chỉ có cuộc sống hiện tại trên trần thế nầy khi chúng ta có thể sống cuộc sống đức tin. Những lời nầy tỏ lộ Chị Têrêsa đã nắm bắt một đức tin vượt trội như thế nào!
Tuy nhiên, mặc cho sự tối tăm của đức tin có như thế nào, vẫn có một ánh sáng thật hướng dẫn chúng ta trong hành trình dưới thế nầy và bởi nó chúng ta tìm thấy Thiên Chúa; bởi vì như thánh Gioan Thánh giá diễn tả nó, đức tin chứa đựng Thiên Chúa và ban Người cho chúng ta. Thiên Chúa được ẩn dấu trong sự tối tăm của đức tin. Đó là lý do tại sao Chị Têrêsa thích không nhìn thấy Thiên Chúa và các thánh, nhưng ở lại trong bóng tối của đức tin, trái ngược với những người mong muốn được thấy và hiểu tất cả mọi sự. Chị tiếp tục: Hãy nhớ kỹ rằng chính trong tinh thần đồng hóa với con Đường Bé Nhỏ là chúng ta không ước muốn biết bất cứ điều gì.
Những lời nầy xác định chắc chắn rằng chúng ta phải muốn sống bằng đức tin trong cuộc sống hiện tại. Chúng đòi hỏi rằng chúng ta yêu thích sống trong bóng tối đức tin; bởi vì khi chúng ta sống bởi đức tin, chúng ta thiết lập cuộc sống thiêng liêng trên Lời của Thiên Chúa, trên sự mạc khải ban cho chúng ta qua Đức Kitô. Chúng ta dâng sự tôn thờ của chúng ta cho Thiên Chúa như một sự thật không thể sai lầm.
Theo như chương trình của Thiên Chúa, Đức tin đủ để kéo chúng ta đến cùng Thiên Chúa. Thánh Gioan Thánh Giá viết: Đó chính là phương tiện xấp xỉ và tương ứng của việc kết hợp linh hồn chúng ta với Thiên Chúa. Bởi vì tất cả những điều dạy chúng ta về Thiên Chúa rất đúng rằng sự khác biệt giữa đức tin (trên mặt đất) và điều mơ thấy (trên thiên đàng) chỉ là vấn đề của cách thức tiếp thu của chúng ta: một mặt thì có đức tin (Thiên Chúa được tin), mặt khác của sự hưởng kiến (Thiên Chúa được nhìn thấy); nhưng trong từng trường hợp nầy, chính cùng một đối tượng, Thiên Chúa là Đấng chúng ta biết. Như thế, mặc dầu bị che phủ, đức tin thật là ánh sáng làm cho chúng ta nhận biết Thiên Chúa.
ĐƠN SƠ TRONG HÀNH ĐỘNG CỦA CHỊ THÁNH.
Con đường của Chị Thánh Têrêsa, theo như chứng nhận của Chị, đòi hỏi chỉ những hành động thông thường và bình thường, những sự vật như chúng là, vì thế, nó không phải là nguồn gốc cho sự ganh tị. Chị xem chính mình là một linh hồn rất nhỏ bé, một linh hồn chỉ có thể dâng những điều tầm thường lên Thiên Chúa. Chị nói: Thiên Chúa không cần những hành vi chói sáng, những tư tưởng đẹp đẽ. Không phải sự thông minh hay tài năng mà Người tìm kiếm trên trái đất nầy. Người yêu thích sự đơn sơ. Chúng ta sẽ thật là đáng thương nếu chúng ta được đòi hỏi làm những chuyện lớn lao. Con không xem thường những tư tưởng sâu xa nuôi dưỡng linh hồn và kết hiệp chúng ta với Thiên Chúa, nhưng từ lâu con đã hiểu rằng chúng ta chẳng cần được xây dựng trên một nền tảng như thế, hay những sự hoàn hảo bao gồm việc đón nhận nhiều ánh sáng. Những tư tưởng siêu phàm nhất cũng vô giá trị nếu không có hành động. Thiên Chúa làm cho con nhận ra rằng để đạt lấy vinh quang thật chúng ta không cần phải hoàn tất những công việc chói sáng, nhưng chúng ta phải ẩn mình và thực tập nhân đức trong cách thức mà tay trái không biết việc tay phải làm.
Đó là lý do tại sao tất cả tư cách đạo đức của Chị Thánh hệ tại ở việc làm Chúa Giêsu hài lòng, trong khi làm hoàn hảo những hành động làm thành hậu cảnh cho cuộc sống bình thường của chúng ta. Chị Thánh thi hành những việc đạo đức và sự từ bỏ như hoàn cảnh chúng được xảy đến, và dâng lên Người sự hư không nhỏ bé còn lại trong một linh hồn sống trong sự khô khan thiêng liêng: Chị Thánh viết: Con không có cách nào khác để chứng minh tình yêu của con hơn là tung những đóa hoa, đó chính là, dùng tất cả những cơ hội để làm thành những hy sinh nhỏ bé, nó có thể là một cái nhìn, một lời nói; dùng tất cả những gì tầm thường nhất và thi hành chúng với tình yêu. Vì lý do đó, con ngắt từng cánh hoa con tìm thấy trên đường cho Chúa Giêsu. Và khi con tung những cánh hoa của con trước nhan Chúa con ước muốn hát lên, mặc dù con ngắt chúng ở giữa những bụi gai. Và gai càng nhọn càng dài, thì bài ca của con càng ngọt ngào.
Tương tự như thế, Chị lại xác nhận rằng niềm vui của Chị ở trong những sự từ bỏ không ai biết đến: Những thánh giá nhỏ mọn nầy tạo thành tất cả sự vui mừng của chúng ta. Chúng thật tầm thường nhưng chúng chuẩn bị tâm hồn chúng ta đón nhận những thánh giá lớn lao khi đó là ý muốn của Thầy Chí Thánh chúng ta. Chúng ta đừng từ chối Chúa Giêsu ngay cả một việc hy sinh tầm thường nhất! Tất cả mọi việc thuộc về đời sống tu thì lớn lao thật.
Chúng ta thường có khuynh hướng bỏ qua hay đánh giá thấp những hy sinh nhỏ mọn và những hành động nhân đức tầm thường hằng ngày. Sự kính trọng của chúng ta chỉ để dành cho những việc quan trọng và chúng ta có khuynh hướng thán phục sự khó khăn tỏ tường và lớn lao. Bởi việc đánh giá giả tạo tiêu chuẩn của những giá trị, chúng ta đánh mất rất nhiều và tỏ lộ chỉ có một chút tình yêu. Không có gì là tầm thường hay không đáng kể trong việc phục vụ Thiên Chúa; bởi vì giá trị rõ ràng của hành động không đến từ sự quan trọng của đối tượng của nó. Nó đến từ ý hướng mà chúng ta thực hành nó và tình yêu nó được gợi hứng vào. Chị Thánh Têrêsa nói: Những việc nhỏ bé được làm vì tình yêu là những việc làm thu hút con Tim của Đức Kitô. Trái lại, một công việc nổi bật nhất được làm mà không có tình yêu thì chỉ là không.
Dĩ nhiên, thật là đúng khi nói rằng sự quan trọng và sự khó khăn của một công việc, mức độ của việc từ bỏ nó đòi hỏi chúng ta có thể là dịp cho những công nghiệp lớn lao. Tuy nhiên, giá trị thật của những hành động như thế phát xuất từ phẩm chất của tình yêu làm sống động chúng.
Mặt khác, con đường hàng ngày của chúng ta tặng cho chúng ta những cơ hội không có gì hơn là những từ bỏ bình thường và sự tập luyện những nhân đức bình thường. Chúng ta hiếm có những hoàn cảnh để thi hành những việc ngoại thường và chúng ta thấy mình không có khả năng để thi hành những việc đền tội chúng ta đọc thấy trong cuộc sống của nhiều vị thánh, và Thiên Chúa cũng không mong muốn chúng. Cuộc sống của hầu hết mọi người chỉ cho phép việc thực hành những bổn phận trong tình trạng của cuộc sống họ. Một cuộc sống tốt chủ yếu cốt tại ở những hành vi nhân đức và những hy sinh thuộc về công việc thường làm hằng ngày. Chúng ta có thể bị dẫn đến việc cho rằng điều nầy tầm thường, nhưng chúng ta không nên phán xét những sự vật bởi cách thức tỏ lộ bên ngoài của chúng.
Khi chúng ta xem xét hạnh kiểm của một cuộc sống tốt tầm thường như thế kỹ lưỡng hơn, chúng ta nhận ra rằng không phải là việc nhỏ mọn, khi duy trì đức tin trong suốt cả một đời người, cho sự thực hành kiên trì những bổn phận được lập đi lập lại hằng ngày; để chấp nhận ngày đến và đi với sự quảng đại không mỏi mệt, những hy sinh đó đòi hỏi liên tục, và cũng đừng bao giờ để mất những cơ hội làm việc tốt được ban tặng từng giờ. Chúng ta cũng không quên rằng một cách sống như thế thường phải chấp nhận sự khô khan của linh hồn, với sự yên tĩnh bị ngăn trở bởi những thử thách luân lý, từ đó Thiên Chúa có vẻ như vắng mặt, trong khi linh hồn có vẻ như bị quên đi đến tận cùng vàchỉ có thể dâng Chúa Giêsu sự hư không nhỏ bé này. Chị Thánh Têrêsa nói, nếu con cảm thấy là con không có gì để dâng cho Chúa Giêsu con sẽ dâng Người sự không có đó.
Những sự không có gìđược liên tục dâng lên, những hành động tầm thường và những hy sinh được trung thành dâng lên, là sự tử đạo thật theo Chị Thánh Têrêsa.
(Có thể thích hợp khi ghi chú ở đây rằng cuộc sống riêng của Chị Thánh Têrêsa không phải hoàn toàn được lắp ghép bằng những hy sinh nhỏ bé và những hành động bình thường. Chị trải qua những đau khổ cực kỳ, cả ở thể xác lẫn tâm hồn, và năm cuối cùng trên trần thế giống như liên tục trèo lên đồi Calvary. Tuy nhiên, vẫn là đúng, rằng những sợi chỉ dệt cuộc đời của chị trên thế gian nầy và ngay cả trong viện tu được dệt bằng những hành vi bình thường nó ở trong tầm với của tất cả mọi người. Tuy nhiên, bàn tay Thiên Chúa có thể thấy được rõ ràng trong những thử thách lớn nhất của cuộc đời của Chị, bởi vì Chị có một sứ mạng đặc biệt để hoàn thành, và vì con tim tông đồ của Chị mong ước sự đau khổ mãnh liệt.)
THÁNH TÊRÊSA LỚN LÊN TRONG SỰ ĐƠN SƠ
Thánh Têrêsa ghi lại cặn kẻ trong quyển tự thuật của Chị sự kiện rằng thoạt đầu Chị đã không hiểu giá trị lớn lao của sự đơn sơ. Điều đó khá tự nhiên; bởi vì như các thánh không đạt được sự thánh thiện trong một lần, cũng như thế họ không thể lập tức tìm ra nguyên tắc tốt nhất thích hợp để hướng dẫn họ đến sự đạt được mục đích đó. Sự hiểu biết như thế là hoa trái của những kinh nghiệm và tuỳ thuộc vào ánh sáng từ trên cao. Kinh nghiệm đến với chúng ta tăng lên dần dần, và như Chị Thánh Têrêsa nói: Chúa Giêsu không thích tỏ cho chúng ta biết tất cả mọi sự cùng một lúc Người ban một cách bình thường ánh sáng từng chút từng chút một.
Ánh sáng và kinh nghiệm của cuộc sống đặc biệt cần thiết cho người ao ước hành động với sự đơn sơ. Không thể nghi ngờ gì, họ phải tránh sự cứng nhắc nó sẽ kiềm chế và đè nặng tâm hồn họ, bởi những đòi hỏi quá nhiều từ chính mình và bởi đặt nặng quá nhiều trên việc đền tội. Cũng với sự nhiệt thành tương đương như thế, họ phải khước từ phục vụ cho bản tính tự nhiên với hết tinh thần, dưới lý do có vẻ hợp lý là hành động với sự đơn sơ. Sự đơn sơ giữ ở mức độ trung dung. Nó là hoa trái của lý trí và của tinh thần Phúc âm. Đó là quà tặng của Thiên Chúa.
Có thể cho rằng Chị Thánh Têrêsa học điều nầy từ Mẹ thánh Têrêsa Avila; bởi vì chúng ta được nghe nói rằng Chị rất thích trích những lời nầy của vị thánh cải tổ dòng: Thiên Chúa không tìm kiếm vô số những vụn vặt như một số người có thể nghĩ. Chúng ta đừng câu thúc linh hồn ta trong bất cứ cách thức nào bởi vì những phương pháp như thế, thay vì dẫn chúng ta đến sự thánh thiện, có thể là cơ hội cho vô số những sự bất toàn.
Được soi sáng bởi Chúa Thánh Thần, Chị Thánh Têrêsa thay đổi quan điểm của Chị trên vấn đề đền tội và khổ chế. Những bài đọc cuộc đời của các Thánh thoạt đầu làm cho Chị muốn noi theo gương mẫu của các ngài. Hơn nữa, một số các chị em trong dòng cũng hết lòng thực hành những sự đền tội ngoại thường nầy. Nhưng việc xảy ra là Chị Têrêsa ngã bệnh bởi vì Chị đã mang một thánh giá nhỏ bằng sắt với những góc bén nhọn trong một thời gian lâu dài. Được soi sáng bởi trời cao, Chị nhận ra rằng sự khổ hạnh của các vị thánh không phải là phương thế cho Chị hay cho những người đi trên con đường Thơ Ấu Thiêng Liêng. Chị hiểu rằng khổ chế trong tinh thần và trong tâm hồn còn hơn nhiều so với việc chịu đóng đinh. Vì thế Chị tiến đến trận chiến chống lại chính mình trong phạm vi thiêng liêng bởi phương thế từ bỏ và hy sinh kín ẩn. Chị áp dụng cho chính mình sự thực hành việc quên mình và tránh tìm kiếm mình trong bất cứ sự gì.
Trong một lá thư cho Cha Belliere Chị viết: Con biết rằng có những vị thánh đã sử dụng đời sống của các ngài thực tập sự khổ chế phi thường nhưng, nói cho cùng, có nhiều chỗ trong nhà Cha chúng ta ở trên trời. Chúa Giêsu đã bảo chúng ta như thế và đó là lý do tại sao con đi theo đường lối Ngài đã vạch ra cho con. Trong những sự đền tội phi thường đó những gợi hứng bởi tự nhiên có thể dễ dàng lẫn vào đó hơn là bởi nhân đức, trong khi đó, những chiến đấu ẩn dấu của sự từ bỏ bên trong, tính tự nhiên không thể trói buộc chúng ta được và chúng ta có thể đạt được sự khiêm nhường và bình an dễ dàng.
Chúng ta biết rằng Chị Thánh của chúng ta dạy ở đây một học thuyết đúng đắn. Không phải là có rất nhiều người tưởng tượng rằng họ khổ chế bởi vì họ thi hành việc đền tội thân xác, trong khi họ thất bại trong việc từ bỏ chính mình trong những sự bình thường của cuộc sống hằng ngày hay trong cuộc sống cộng đoàn tu trì sao? Những người như thế thường thiếu sự khiêm nhường của lý trí và không muốn vâng lời. Họ không thi hành sự tự quên mình hay không thi hành bác ái với những người lân cận của họ. Họ có vẻ cố gắng hướng tới một cuộc sống thiêng liêng. Ngay cả một số người tu hành nhiều năm, nhưng không bao giờ thành công trong việc giết chết lòng tự ái sự yêu mình trong họ, và có lẽ họ không bao giờ có thể làm một quyết tâm có hiệu quả về việc quên mình một lần và cho tất cả.
Chị Thánh Têrêsa bảo chúng ta rằng lúc bắt đầu của cuộc sống tu của Chị, Chị muốn khổ chế ở bữa ăn, Chị trộn cỏ đắng với thức ăn mà Chị thích đặc biệt, hay Chị cố nghĩ tới những sự làm cho Chị có sự chán ghét trong khi đang ăn chúng. Nhưng Chị nói: Sau nầy con tìm thấy rằng nếu con dâng chúng lên Chúa và cám ơn Người về những sự vật con thấy vừa sở thích của mình sẽ thích hợp hơn với nhân đức đơn sơ. Tuy nhiên Chị thêm rằng - và ở đây một lần nữa chúng ta thấy mục đích nổi bật - khi thiếu thốn một vài vật gì đó, con sẽ hài lòng nhiều hơn bởi vì khi ấy con thật sự từ bỏ vật đó.
Chị Thánh Têrêsa cũng loại bỏ những khổ chế có thể gây trở ngại cho việc chú tâm của Chị vào Thiên Chúa. Một ngày kia khi có người nói với Chị về một linh mục chịu đau khổ lớn lao từ một vết sưng ở da, nhưng từ chối làm giảm bớt sự đau đớn, Chị nhận xét: Em sẽ không có thể thực tập loại kiềm chế đó. Em thích thực tập khổ chế trong cách thế làm cho trí óc em tự do hơn
(cho Thiên Chúa).
Những người chị của Chị Thánh chứng thực rằng khi gần cuối đời của Chị trên trần thế, Chị thực hành thậm chí sự đơn sơ lớn lao hơn thế trong vấn đề đền tội. Chúng ta đã nhớ lại với sức mạnh nào Chị dùng để thi hành kỷ luật với chính mình; Chị Thánh cũng trả lời với chị Genevieve khi chị nầy nói đến khuynh hướng tự nhiên làm cứng đi thân thể của một người để làm nhẹ đi sự đau của những cú đánh. Thánh Têrêsa thoạt đầu đáp lại điều đó rằng, đối với Chị, chính Chị vẫn đặt mình trong vị trí làm cho Chị đau khổ nhiều nhất. Nhưng Chị thêm rằng Chị không khuyên ai theo Chị trong những việc nầy: Chị tuyên bố: Hãy làm những việc đó với sự đơn sơ lớn lao.
Chị có một nhận xét tương tự như thế về cái lạnh làm Chị đau khổ quá sức. Cuối cùng, Mẹ Agnes, người biết rõ những suy tưởng của Chị Thánh Têrêsa tuyên bố: những hành động anh hùng của người em của Mẹ không nên xem như là một quy luật mà mọi người cố gắng theo đuổi: Qui luật tốt nhất là chúng ta nên theo những gì tình yêu hướng dẫn chúng ta từng giây phút trong cuộc sống, với ước muốn duy nhất là làm hài lòng Chúa trong mọi sự người muốn chúng ta làm.
Tuy nhiên, trong khi chấp nhận quy luật thận trọng của Chị Thánh Têrêsa là phải nhắm đến sự yếu đuối của chúng ta và làm cho chúng ta thực hành sự đơn sơ thích hợp cho những linh hồn nhỏ, chúng ta phải tránh sự nhu nhược nó có thể làm ngược lại điều qui định cần thiết của học thuyết của Chị Thánh Têrêsa. Sự thận trọng và đơn sơ phải không bao giờ dẫn chúng ta đến việc không cần đến bản tính tự nhiên trong tính cách nó làm sai lệch Con Đường Bé Nhỏ. Như mẹ Agnes giải thích, tinh thần siêu nhiên, tình yêu của Chúa Giêsu, phải luôn luôn là khuôn mẫu cho tất cả tư cách đạo đức của chúng ta.
Lúc khởi đầu cuộc sống siêu nhiên của chúng ta, ngay cả sau đó, chúng ta có thể không cảm thấy được lôi kéo về việc khổ chế hay có can đảm thực hành sự đền tội như nó nên được thi hành, cho dù chúng ta có tâm tình tốt. Với một tâm hồn hướng về Thiên Chúa và mềm dẻo theo sự soi sáng của Người, chúng ta hãy cho tất cả những gì ta có thể cho Người với tất cả sự đơn sơ. Nếu chúng ta mềm mỏng và trung thành, và nếu Thiên Chúa mong muốn nhiều hơn nơi chúng ta, Người sẽ ban cho chúng ta ánh sáng và sức mạnh cần thiết để chu toàn hơn việc đền tội.
SỰ ĐƠN SƠ CỦA CHỊ THÁNH TRONG BỆNH TẬT
Việc thường xảy ra trong đời sống cộng đoàn tu sĩ là người bệnh cho rằng họ là gánh nặng thể lý cho những người chăm sóc họ, và là gánh nặng tài chánh cho cộng đoàn, họ lo lắng và sợ hãi rằng cơn bệnh có thể kéo dài. Chị Thánh Têrêsa cũng cảm nghiệm những tư tưởng và tâm tình như thế. Nhưng khi Thiên Chúa đã thiết lập trong Chị sự từ bỏ, Chị hiểu rằng sẽ đơn sơ hơn khi chấp nhận những gì Thiên Chúa gởi đến cho Chị: Con sẵn sàng chịu đau bệnh suốt cuộc đời con, nếu điều đó làm hài lòng Chúa,Chị viết, Thậm chí con bằng lòng để sống lâu (trong tình trạng bệnh nầy). Và trong vấn đề chữa bệnh, Chị thú nhận: Con đau khổ rất nhiều bởi vì con phải dùng thuốc đắt tiền, nhưng trong hiện tại, điều đó không còn làm con ái náy nữa. Trái lại, bởi vì con đã đọc rằng những người làm việc tốt cho chúng ta sẽ được lợi ích bởi sự bác ái của họ. Vì thế, Chị xin với tất cả đơn sơ những gì Chị cần, không xin gì hơn nữa.
SỰ ĐƠN SƠ TRONG VIỆC ĐÓN NHẬN NIỀM VUI
Trong đường lối của Chị Thánh Têrêsa một người chỉ cần có Thiên Chúa trong tầm nhìn của họ, họ chỉ cần nhìn vào Thiên Chúa. Tất cả mọi hành động của chúng ta chỉ có chủ ý làm hài lòng Người. Chúng ta đừng nhìn đến chúng ta và từ chối bị thu hút bởi bất cứ thứ gì. Sau đó có vẻ như chúng ta sẽ không tự do để thưởng thức những niềm vui chính đáng. Nhưng không phải như thế. Điều đó trái ngược lại với giáo huấn của Chị Thánh Têrêsa, đặc biệt trong việc thực hành sự đơn sơ.
Chị Thánh Têrêsa biết rất rõ con tim của Cha chúng ta trên trời và con tim của Chúa Kitô, Người đã không từ chối những niềm vui trên trái đất, tưởng tượng rằng Thiên Chúa kéo chúng ta ra khỏi một vài niềm vui mà chúng ta gặp trong thung lũng đầy nước mắt nầy. Chị nói trong một trường hợp, Chúa tốt lành, Người yêu chúng ta nhiều lắm, đã chịu đau khổ đủ bởi vì chính Người bị bắt buộc để chúng ta trên trái đất nầy để trải qua thời gian thử luyện, và Người phải vui khi Người thấy chúng ta cười. Có vẻ như nếu chúng ta có thể nói rằng những hy sinh của chúng ta giống như búi tóc làm say đắm lòng Chúa Kitô, chúng ta cũng phải nói một cách như thế về những niềm vui của chúng ta ảnh hưởng đến Người. Để điều nầy được như thế, thật đủ rằng chúng ta kiềm chế việc thỏa mãn loại hạnh phúc ích kỷ, và dâng cho vị Hôn phụ của chúng ta niềm vui bé nhỏ Người rải rắc trên đường đời chúng ta để làm linh hồn thích thú và nâng chúng lên thậm chí với chính Người. Vì thế, điều kiện duy nhất Chị Thánh Têrêsa đòi hỏi chúng ta khi chúng ta đón nhận niềm vui là chúng ta đừng có những thỏa mãn ích kỷ trên chúng, nhưng làm cho chúng trở nên phương tiện để nâng tâm hồn chúng ta tới Thiên Chúa.
Chị Thánh Têrêsa chấp nhận với sự đơn sơ bất cứ những niềm vui nào Thiên Chúa gởi đến cho Chị, dẫu chúng được gây ra bởi những ân huệ thiêng liêng, bởi gia đình Chị Thánh hay bởi những tư duy tự nhiên. Chị đón nhận niềm vui vì tình yêu như Chị đón nhận đau khổ. Chị đã cho rằng là một sai lỗi chống lại sự đơn sơ, nếu Chị từ chối thưởng thức sự quyến rũ của thiên nhiên, của âm nhạc hay của nghệ thuật, hay của bất cứ điều gì hướng tư tưởng tình yêu và biết ơn của Chị về Thiên Chúa.
Nói về niềm vui của tâm hồn khi hướng về cuối đời của cuộc sống, Chị giải thích rằng, trong khi Chị đã sai lầm không hưởng những niềm vui ấy khi mới bắt đầu đời tu, giờ Chị không còn cảm thấy cần thiết để từ chối chúng bởi vì linh hồn Chị được tăng cường sức mạnh bởi Chúa Đấng chính là tình yêu duy nhất của lòng Chị. Từ những kinh nghiệm cá nhân phong phú Chị đã cho một suy tư đầy ý nghĩa: Con vui mừng nhận ra rằng khi chúng ta yêu mến Thiên Chúa tâm hồn chúng ta mở rộng, và chúng ta có thể cho những người thân yêu của chúng ta một tình yêu dịu dàng hơn là khi tình yêu chúng ta ích kỷ và khô khan. Tình yêu được nuôi dưỡng và phát triển bởi sự hy sinh. Chúng ta càng kéo mình ra khỏi những thỏa mãn tự nhiên, thì tình yêu của chúng ta càng mạnh mẽ và vô tư (với những người khác.)
SỰ ĐƠN SƠ CỦA CHỊ THÁNH TÊRÊSA ĐỐI VỚI ÂN HUỆ CỦA THIÊN CHÚA
Chị Thánh Têrêsa đơn sơ trong vấn đề ơn huệ của Thiên Chúa. Sự sỉ nhục mà Người chịu đã khơi sâu sự khiêm nhường của Chị như Chị nói: Nếu tất cả mọi thụ tạo cuối mình xuống trước Chị, thán phục Chị và bao bọc Chị với những lời khen ngợi, tất cả những sự việc đó không thể thêm một chút niềm vui giả dối so với niềm vui thật Chị cảm nhận được khi nhớ lại rằng trong đôi mắt của Thiên Chúa Chị chỉ là một hư không bé nhỏ nghèo nàn, hơn cả sự hư không! Chị cảm nhận rằng Chị quá bé nhỏ để tự phụ, không thể đưa ra những câu nói cho người khác tin rằng Chị rất khiêm nhường. Chị thích được thú nhận trong tất cả sự đơn sơ rằng Đấng toàn năng đã làm những việc lớn lao trên đứa con nhỏ của Mẹ thánh Người và sự lớn nhất của những việc lớn lao nầy là Người đã bày tỏ cho Chị sự bé nhỏ, sự bất lực của Chị. Nhận biết ân huệ của Thiên Chúa không phải là kiêu ngạo, nhưng nó là kiêu ngạo khi nhận lấy những công nghiệp cho chính chúng ta.
Mặt khác, Chị Thánh Têrêsa hoàn toàn ý thức bổn phận phải có kèm theo ân huệ nhận lãnh được. Chị viết cho Cha Balliere: Xin Cha đừng tưởng rằng khiêm nhượng ngăn chận con thừa nhận những ân huệ của Thiên Chúa. Con biết rằng Chúa đã làm những việc lớn lao trong con và con vui mừng nhớ đến nó trong bài ca mỗi ngày. Nhưng con cũng nhớ rằng tình yêu được đòi hỏi nhiều cho những người được nhận lãnh nhiều. Do đó con làm hết sức có thể để làm cho cuộc đời con thành một hành vi của tình yêu. Thay vì làm cho con tự phụ thì sự nhớ lại những ân huệ của Thiên Chúa lại dẫn con đến với Người.
Chị Thánh Têrêsa xác nhận rằng Chị có thể thích thú mà không lo lắng hay sợ hãi những biểu hiện của tình yêu và sự tín thác mà Chị đón nhận bởi vì Chị quy tất cả những ân huệ nầy của Thiên Chúa về cho Thiên Chúa. Chị thêm: Hơn nữa, nếu sự làm hài lòng Người làm cho con xem như tốt hơn con là, đó không phải là điều con quan tâm. Người tự do để làm tất cả những gì Người thích.
SỰ ĐƠN SƠ CỦA THÁNH TÊRÊSA VỀ SỬA NHƯNG LỖI CỦA CHỊ
Sau hết, Chị thực hành sự đơn sơ trong cách thức Chị chấp nhận những lỗi lầm của mình và cố gắng sửa đổi. Chị nói với chị Celine: Thật là dễ biết bao để làm hài lòng Chúa Giêsu. Chúng ta chỉ cần yêu mến Người mà không chú ý đến chính mình, không có xem xét quá kỹ lưỡng những khuyết điểm của chúng ta. Với một cái liếc nhìn đến từ sự nhận ra sự xấu xa của chúng ta hướng về Chúa Giêsu, và mọi sự sẽ nên trật tự thêm một lần nữa.
Khi nhiệm vụ của Chị trở nên nhiều hơn, vì thế, cũng sẽ có thêm nhiều cơ hội cho sự bất toàn nhưng Chị không lo lắng về chúng bởi vì ý chí của Chị chỉ tập trung vào Thiên Chúa. Thậm chí Chị còn nghĩ rằng Chị đang đến gần Thiên Chúa hơn bất chấp những lỗi lầm của Chị.
Để cho sự việc được hiểu rõ ràng, Chị Thánh Têrêsa không nói rằng chúng ta đừng nên cảnh giác đề phòng chống lại những lỗi lầm của chúng ta, bởi vì nếu không thì làm sao chúng ta có thể sửa chữa chúng? Nhưng Chị duy trì rằng chúng ta không nên - dùng cách diễn tả của thời đại ngày nay - chữa bệnh bằng phân tâm học tư cách đạo đức của chúng ta, cân nhắc những bất toàn của chúng ta với lo âu bứt rứt, hay mất giờ than phiền khóc lóc sự xấu xa của chúng ta. Chị khuyên, khi nhận ra những lỗi lầm của chúng ta, chúng ta hãy khiêm nhượng ăn năn về chúng và hãy làm một sự đền bù cho chúng bởi sự thúc đẩy bởi tình yêu. Tình yêu là phương tiện tốt nhất để sửa chữa những lỗi lầm của chúng ta cũng như nó cũng là cái chống đỡ tốt nhất chống lại những vấp ngã trong tương lai.
SỰ ĐƠN SƠ CỦA CHỊ THÁNH TRONG NHỮNG HOÀN CẢNH ĐẶC BIỆT
Cho đến bây giờ, chúng ta nói đến những hành vi bình thường. Chúng thành lập một cái khung cho cuộc sống chúng ta. Nhưng thỉnh thoảng chúng ta cũng phải bàn về những sự việc quan trọng và phải chiếm lấy trách nhiệm lớn hơn. Mỗi người đôi khi có thể đối diện với những hoàn cảnh đặc biệt. Chị Thánh Têrêsa thi thố cả hai những hành vi bình thường và những hành vi ngoại thường và chị có cơ hội để làm thành những hy sinh lớn lao. Con Đường Bé Nhỏ của Chị như thế thực dụng cho mọi tình huống và cho mọi loại công việc. Chị khẳng định rằng nếu sống đến 80 tuổi và sẽ bị đè nặng với những bổn phận lớn lao, mặc dầu thế Chị sẽ vẫn duy trì nhỏ bé như Chị đã vẫn là ngay trong đêm trước khi Chị qua đời.
Đức Piô XII tuyên bố rằng: Con Đường Bé Nhỏ thích hợp những người mang những trách nhiệm các linh hồn nặng nhất cũng như cho những người bé nhỏ, trong khi Đức Piô XI tuyên xưng rằng không có ai không có thể và không bị bắt buộc theo đuổi con đường đó. Đơn sơ, khi ấy, mở rộng ra cho mọi hoàn cảnh của cuộc sống, cho dù nó đòi hỏi những hành động lớn lao hay những hành vi bình thường.
Chị Thánh Têrêsa đã thực hành con đường đơn sơ hoàn hảo đến nỗi hầu hết các nữ tu không biết sự hoàn hảo mà chị đã đạt được. Sự kiện nầy được tỏ lộ bởi sự nhận xét của một người trong họ một vài ngày trước khi Chị Thánh chết: Chị Têrêsa Hài Đồng Giêsu sẽ chết sớm nhưng em tự hỏi Mẹ của chúng ta sẽ nói gì về Chị sau khi Chị chết. Người sẽ thấy khó đối với nữ tu bé nhỏ nầy, Chị dễ thương thật nhưng không có làm gì xứng đáng để nói cả.
Sự đoán xét nầy làm chúng ta ngạc nhiên, nhưng nó chứng minh phạm vi nhân đức của Chị Thánh vẫn ẩn kín và sự siêu phàm của cuộc sống đời sau vẫn duy trì trong sự không biết đến. Tuy nhiên, tất cả mọi người trong cộng đoàn quý trọng Chị Thánh Têrêsa với một sự quý mến và tôn kính mà họ không ban tặng cho người khác.
====
Chị Thánh Têrêsa đã nhận được sự soi sáng từ trên cao và đã hiểu sự tuyệt diệu của Con Đường Đơn sơ. Chị biết, con đường nầy không phải chỉ đơn thuần là tự do khỏi ảo tưởng, nhưng nó dẫn đến sự thánh thiện có thể được vói tới bởi tất cả mọi người. Chúng ta biết tới mức độ của sự thánh thiện mà con đường nầy dẫn Chị đến. Do đó chúng ta có mọi lý do để thực hành sự đơn sơ trong liên hệ của chúng ta với Thiên Chúa.